Hayatlar kredi kartına bağımlı

Kredi kartları yurttaşın yaşamını sürdürebilmesinin tek yolu haline geldi. Artık beyaz eşya ya da tatil değil ekmek, süt gibi temel ihtiyaçlar ile elektrik ve doğalgaz faturası da kartla ödeniyor. Gelirleri ile geçinemeyen milyonlarca kişi kredi kartlarına bağımlı yaşıyor. Alım gücündeki erime, yurttaşları kredi kartlarına daha fazla yönelmeye zorluyor.

Temmuz ayı itibarıyla toplam 136,7 milyon kredi kartı bulunuyor. 20 yaş ve üzerindeki 61,7 milyon kişinin her birine ortalama 2,2 adet kredi kartı düşüyor.

Ekonomik sıkıntıların ve artan borçlanmanın yarattığı bu tablo, milyonlarca yurttaşın finansal buhran içinde olduğunu gözler önüne seriyor. Kişi başına ortalama borç tutarı da 61 bin 791 TL’ye kadar ulaşıyor. Temmuz ayında 214 bin kişi ilk defa kredi kartı kullandı. Kredi kartı kullanıcılarının yüzde 20’sinin kart limiti ise 250 bin-500 bin lira arasında yer alıyor.

Borçları ödeyememe krizi ise bireysel kredi kartlarında takibe giren alacak oranını artıyor. Geçen yılın Temmuz ayında yüzde 2,5 olan bireysel kredi kartlarında takibe düşme oranı bir yılda yüzde 4,2’e ulaştı.

TAKSİTSİZ HARCAMA KATLANDI

Geçim sıkıntısı çeken geniş toplum kesimleri, artık temel ihtiyaçlardan faturalara kadar tüm harcamalarını kredi kartlarıyla karşılamaya çalışıyor. Özellikle bireysel kredi kartlarıyla yapılan harcamalarda, gündelik ihtiyaçlara yönelik taksitsiz harcamalar dikkati çekici biçimde arttı.

BDDK verilerine göre, kredi kartlarıyla yapılan taksitsiz harcamalar, taksitli harcamaların iki katına ulaştı. Son haftalık verilere göre 2 trilyon 506 milyar 839 milyon liralık bireysel kredi kartı harcamasının 1 trilyon 611 milyar 388 milyon lirasını taksitsiz harcamalar oluşturuyor.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in ‘rasyonel zemine dönüş’ söylemi ile göreve başladığı Haziran 2023’te 793 milyar 774 milyon lira olan bireysel kredi kartı borçlarının 390 milyar 405 lirasını taksitli harcamalar, 403 milyar 369 milyon lirasını ise taksitsiz harcamalar oluşturuyordu.

Bu dönemde taksitsiz harcamalar 4 katına çıkarken taksitli harcamalar iki kat arttı.

529,8 MİLYARLIK TAKSİTSİZ FATURA

Eskiden daha çok taksitli alışverişlerde tercih edilen kredi kartları, artık doğrudan günlük harcamalar için kullanılıyor. Temmuz ayında kredi kartlarıyla yapılan 1 trilyon 839 milyar liralık harcamanın yüzde 17,5’ini market ve alışveriş merkezi harcamaları oluşturdu. En büyük kartlı harcama kalemini 322,8 milyar lirayla market ve alışveriş merkezleri oluşturuyor. Taksitsiz harcamalarda öne çıkan 116,9 milyar liralık gıda ve 90,1 milyar liralık da yemek harcamaları eklendiğinde kredi kartlarıyla bir ayda 529,8 milyar liralık fatura ödendi.