Hayvancılığın devam eden ‘üç yıl’ hikâyesi

2010 yılından bu yana kesintisiz yapılan ithalat, tarım ve hayvancılığı ithalata daha da bağımlı hale getirdi. Son olarak Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Bakanlığın 2025 yılı bütçe teklifinin görüşüldüğü Plan ve Bütçe Komisyonu’nda "Et ithalatını gündemden çıkaracağız" dedi.

Üç yıllık planlama dönemi sonunda büyükbaş hayvan varlığını 16,6 milyondan 17,7 milyon başa, küçükbaş hayvan varlığını 52,4 milyondan 61,1 milyon başa, kanatlı eti üretimini ise 2,5 milyon tondan 2,6 milyon tona çıkarmayı hedeflediklerini anlatan Yumaklı, “Planlama dönemi sonunda et ithalatını ülke gündeminden çıkaracağız” ifadelerini kullandı.

İSİM DEĞİŞTİ VAAT DEĞİŞMEDİ

2010 yılından bu yana yedi farklı Bakan göreve geldi. Göreve başlayan bakanların hepsi hayvancılık konusunda ya projeler sundu ya da ithalatı bitirme sözü verdi. Ancak verilen bu vaatler havada kaldı.

2012 yılında dönemin Bakanı Mehdi Eker’in hayvancılık alanında beş projeyi duyurduğunu hatırlatan Tarım Yazarı Gazi Kutlu, “Eker, uygun ekolojik bölgelerde etçi ırklarla damızlık işletmelerin kurulması ve besi faaliyetlerinin profesyonel işletmelere yönlendirilmesi hedefini dile getirmişti. Hatta 2013’te yaptığı bir açıklamada 2014 yılında faaliyete başlayacak, etçi ırklar üzerinden tohumlama yapılarak kırmızı et ihtiyacının yerli üretimle karşılanacağı sözünü verdi. Ancak bu projeler de ilerleyen yıllarda sonuç vermedi” dedi.

“Sonraki yıllarda gelen her bakanın da benzer sözler verdiğine tanık olduk” diyen Kutlu, eski bakan Ahmet Eşref Fakıbaba’nın ‘3 yıl içinde et ithal etmeyen ülke haline geleceğiz’ sözlerini anımsattı.

Daha sonra göreve gelen Faruk Çelik’in de benzer açıklamalar yaptığını belirten Kutlu, Çelik’in damızlık hayvan yetiştirme projesi için “Üretici gidip kesim için besleyeceği hayvanı buradan alacak. İlk etapta 50 bin damızlık hayvan geliyor. Hedefimiz 300 bin hayvan üzerine sistemi kurmak” dediğini ifade etti.

2023’TE BİTECEKTİ

Eski Bakan Bekir Pakdemirli de 2019 yılında Meclis’te devam eden 2020 Merkezi Yönetim bütçe görüşmeleri sırasında et ithalatı ile ilgili “2023 yılında ben Türkiye'de ithal et işini bitireceğim, bundan emin olabilirsiniz. Bu 2022 de olabilir, inşallah 2021'e de yetiştiririz" diye konuştu.

Ardından göreve gelen Prof. Dr. Vahit Kirişçi döneminde yapılan ithalat ve son olarak İbrahim Yumaklı’nın “Planlama dönemi sonunda et ithalatını ülke gündeminden çıkaracağız” sözü ile en yakın tarih 2027'ye çekildi.

BAKANLAR ÜÇ YIL GÖREVDE KALMIYOR

“Aynı vaatler farklı kişilerden yeniden ve yeniden duyuluyor” diyen Kutlu, şöyle konuştu:

“Kaldı ki bu sözü söyleyen sözü söyledikten sonra 3 yıl görevde kalamıyor. Hedefler de hiç gerçekçi değil. Yine Bakan Yumaklı, 'Büyükbaş hayvan varlığını 16,6 milyondan 17,7 milyon başa, küçükbaş hayvan varlığını 52,4 milyondan 61,1 milyon başa çıkaracağız' diyor. 2020 yılında bizim 18,2 milyon büyükbaş, 2021 yılında da 58 milyon küçükbaş hayvanımız vardı.

Dönemin Tarım Bakanı Bekir Pakdemirli, 2019 yılında '2023’te büyükbaş hayvan sayımızı 19 milyona, küçükbaş hayvan sayımızı 100 milyona çıkartmayı hedefliyoruz' açıklamasında bulunmuştu.

Ne oldu hedeflerin hiçbiri tutmadığı gibi şimdi algı ile zaman kazanılmaya çalışılıyor. Hedefi tutturmanın bir tek yolu var: 5 milyon dişi hayvan ithal etmek! Başka yolu da yok. Ülke hayvancılığı desteklenmediği sürece bu ülkede ithalat bitmez. İşin aslı bizim bu hikâyelere karnımız tok.”