Hazinedeki rekor fazla ‘erken seçim’ söylentilerini artırdı

Yüksek gelir, Merkez Bankası aktarımları, KDV ve vergi tahsilatındaki yükseliş, bankaların kurumlar vergisi ve diğer vergilerin artışından sağlandı. Gelirlerdeki artışla birlikte borçlanmanın da hızlanması, “erken seçim” spekülasyonlarını arttırdı.

Hazine mayısta 149,2 milyar TL ile rekor nakit fazlası vermişti. Önceki ay 43,7 milyar lira açık oluşmuştu. Yüksek gelir, Merkez Bankası aktarımları, KDV ve vergi tahsilatındaki yükseliş, bankaların kurumlar vergisi ve diğer vergilerin artışından sağlandı.

Buna karşılık Hazine borçlanmayı da hızlandırdı. Dünya gazetesinden Mehmet Kaya’nın haberine göre bazı gözlemciler, yüksek gelire rağmen, yüksek borçlanmayla elde edilen toplam tutarların, olası bir seçim öncesi kullanılacak kaynak biriktirme amaçlı olduğu yönünde yorumlarda bulunuyor. Ocak-mayıs döneminde yeni iç borçlanma tutarı 233 milyar 586 milyon TL’ye ulaşmış durumda.

Diğer yandan, harcama artışındaki hızlanmanın ilk işareti martta görülmüştü.

Mayıstaki bütçe gerçekleşmeleri, yüksek gelirlerin harcanmasının hızlanması ya da frene basılması yönünde ikinci işaret olacak. Hazine’nin gelirlerdeki artışla birlikte borçlanmayı da hızlandırmasının 2022 içinde bir seçim yapılabileceği yönündeki spekülasyonları da artırdı.

İÇ BORÇLANMA TUTARI 233 MİLYAR LİRA

Hazine nakit dengesine bakıldığında gelirlerdeki olağanüstü artışa karşılık, borçlanmanın da sürmesi dikkat çekiyor. Ocak-Mayıs döneminde yeni iç borçlanma tutarı 233 milyar 586 milyon TL’ye ulaşmış durumda. İç borç ödemelerinden sonra dahi net borçlanma 5 ayda 86,4 milyar, net dış borçlanmayla birlikte net borçlanma 95,7 milyar TL’ye ulaştı.

BÜTÇE VERİLERİ 15 HAZİRAN'DA AÇIKLANACAK

Bütçenin gider tarafında, yılsonu tahminlerine kıyasla gerçekleşmelerde, gelirler kadar büyük sapma görülmese de bir Hazine nakit dengesi içindeki hızlı harcama artışı dikkat çekiyor. Geçen yıl Ocak-Mayıs döneminde 489 milyar 774 milyon TL’lik bir faiz dışı gider varken, bu yıl faiz dışı giderler de neredeyse ikiye katlanarak 921 milyar 774 milyon TL’ye ulaşmış durumda. Bu veriler ışığında 15 Haziran günü açıklanacak bütçe verilerinin önemi arttı. Gider artışlarının hangi kalemlerde ne düzeyde geliştiği ve önceki aylara göre harcama hızında artış olup olmadığı önem kazandı. Bu yıl aynı zamanda Hazine’nin kasa fazlası da son iki aya damgasını vurmuş durumda. Mayıs ayı sonu itibariyle Hazine’nin bankalardaki harcanabilir durumdaki fazlası 215 milyar 285 milyon TL düzeyine çıktı. Bir önceki yılda aynı ay sonunda yaklaşık 11 milyar TL fazla bulunuyordu. Gözlemciler, Hazine’nin yüksek gelir ve yüksek nakit fazlasına ulaşmasına karşılık, harcama ve borçlanmanın da hızlı artmasına izin verilmesinde, 2022 içinde bir seçim olması halinde kolay harcama yapma isteğinden kaynaklı olabileceği yorumlarını yapıyor. Diğer yandan, son dönemde ağırlığı ve şiddeti artacağı yönünde işaretler verilen küresel krizin Türkiye’yi zorlamaya devam edeceği ve bütçedeki bu durumun, etkinin azaltılmasında da kullanılabileceği kaydediliyor.