Helsinki Zirvesi’nde ne konuşacakları merak konusu: Trump ile Putin büyük buluşmaya hazırlanıyor

Putin-Trump Zirvesi’nin yeri ve tarihi belli oldu. İki liderin Finlandiya’nın başkenti Helsinki’de 16 Temmuz’da bir araya geleceği açıklandı. Bu ilk görüşmeleri olmayacak tabii. Daha önce Almanya’nın Hamburg kentinde düzenlenen G 20 Zirvesi’nde görüşmüşlerdi, daha sonra Vietnam’da düzenlenen Asya-Pasifik İşbirliği Zirvesi’nde de bir araya geldiler. Yani Helsinki Zirvesi, üçüncü görüşmeleri olacak.

Elbette Zirve, büyük çaplı, çok katılımlı organizasyonlardan farklı. Dolayısıyla çıkacak sonuçlar her iki lider için son derece bağlayıcı olacak. Uluslararası gözlemciler Helsinki Zirvesi’nden somut bir gelişme beklemiyorlar ama Hamburg’daki görüşmeden sonra Donald Trump ve Vladimir Putin Suriye’de ateşkes sağlanmasının, Ukrayna’nın doğusunda süren çatışmaların sona erdirilmesinin yanı sıra siber güvenlik tehditleriyle mücadele etmek için de birlikte çalışma kararı almışlardı. Önemli bir ilerleme kaydedemediler bu konularda ama Helsinki Zirvesi’nde daha da ileri adımlar atabilirler bence.

Neden şimdi?
Zamanlaması açısından dikkat çekici bir özelliği yok Zirve’nin ama yine de neden şimdi diye düşünülebilir. Trump’ın, çok tuhaf gelecek biliyorum, ülkesinde yükselme eğilimi gösteren bir popülaritesi var. ABD ekonomisinin son yıllarda çok güçlü olduğunu söyleyenler bile çıktı son günlerde. Trump bu popülerliği “iyi geçinmek gerek” dediği Rusya ile ilişkilerinde atacağı adımlar için dayanacağı bir meşruiyet zemini olarak düşünüyor. İkincisi, Kuzey Kore lideri Kim Jong’un ile yaptığı Zirve de kendisine güven duyulmasına yol açan bir “iş” oldu Trump için. “Rusya’yla kavgalı kalmayı ancak aptallar ister” deyişi kamuoyunu etkiledi. Rusya’nın Başkanlık seçimlerinde kendisine yardım ettiği iddialarının kanıtlanamaması Trump’ı komploların hedefi olan ancak aklanan adam durumuna getirdi. Böyle bir ortamda Putin ile zirve fikri fena değil doğrusu.

Putin kuşkusuz daha deneyimli tabii. Bu tür toplantılar için çok iyi hazırlandığı biliniyor. Çok yakınındakilerinin iddialarına göre karşısındakinin zayıf ya da güçlü yanlarını anlamak için psikolojik çalışmalar bile yapıyor. “İnsanları nasıl manipüle edeceğini biliyor” deniyor. Karşısındaki lider, yani Trump, Rusya’nın G7’ye dönmesini savunan biri. Trump’ın Kim Jong un ile yaptığı görüşme NATO’nun Kuzey Kore bahanesiyle genişlemesini de engelleyici bir özellik taşıyor. Bunun üstüne Trump’ın da NATO’dan hiç hazzetmemesi Zirve’de ortak noktaları çok olan iki lider görmemize yol açacak.
ABD’li yetkilileri düşündüren Trump’ın “ne yapacağı bilinmeyen” biri olması. Danışmanlarının asla gündeme gelmesini istemedikleri bir konuyu Zirve’de Putin’in önüne serebilir. Bu tür şaşırtmacalı tutumları seven biri olduğu bir gerçek. Dolayısıyla Zirve’den şunlar çıkar, şunlar çıkmaz demek de kolay olmuyor.

Trump, Rusya ile iyi geçinme taraftarı, Rusya ise ABD’nin dünyanın tek hakimi olmaması gerektiğini sık sık dile getiriyor. “Amerika’yı yeniden büyük Amerika yapmak” sloganıyla iktidara gelen Trump,her ne kadar ABD’nin kendi içine kapanması gerektiğini savunuyor olsa da, ABD’nin “tek hâkim” olmaması fikrine herhalde yakın değildir. Zirve’de bunun tartışılacağını da sanmam ayrıca.

Yine de bilinmiyor
Washington ve Moskova liderleri arasındaki zirveye ilişkin ciddi beklentiler var ama hangi konuların masaya konabileceği bilinmezliğini koruyor. Dünya sorunlarına ilişkin (Trump’ın ya da Putin isteklerine rağmen) her konuda anlaşabilmesi zor iki ülkenin ama ikil ilişkilerin gelişmesi açısından bir zemin olabilir Zirve. Rusya ABD’den kendisine yönelik ekonomik yaptırımların kaldırılmasını talep edebilir. Aslında Trump’ın yaptırımların kaldırılmasından yana bir tutumu olduğu ama bunu Kongre’ye kabul ettiremediği bilinmiyor değil.

Hele bir Zirve gerçekleşsin, bakalım ne sonuçlar çıkacak.

***

Helsinki’de buluşacaklar

ABD Başkanı Donald Trump ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin 16 Temmuz tarihinde Helsinki’de bir araya gelecek. Kremlin’den yapılan açıklamada iki liderin 16 Temmuz tarihinde Finlandiya’nın başkenti Helsinki’de bir araya geleceği belirtildi.

Açıklamada iki liderin görüşmesinde Moskova-Washington arasındaki ilişkilerin yanısıra uluslararası konuların da ele alınacağı ifade edildi. ABD Başkanı Donald Trump’ın Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton dün Rusya’nın başkenti Moskova’yı ziyaret ederek Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’la bir araya gelmişti.