İktidar eliyle gericilik dalgası eğitimden sağlığa, cezaevlerinden Meclis’e her alana yayıldı. Tarikatlar etkisini artırırken kadınlar ve gençler başta olmak üzere tüm toplum tehdit altında. Diyanet’in eğitimdeki artan rolü, resmi verilere yansıdı. İlköğretimden yükseköğretime kadar her kademedeki milyonlarca öğrenci dini vakıflar, dernekler ve Diyanet’in ablukasına alındı.

Her alanda gerici kuşatma
Giresun Müftülüğü, kentteki okullara Diyanet köşesi kurmuştu. (Fotoğraf: Giresun Müftülüğü)

Mustafa BİLDİRCİN

Türkiye’de çok sayıda dini yapılanma, iktidarın destek ve yönlendirmeleri ile toplumsal yaşamının tümünü ilgilendiren alanlarda söz sahibi kılındı. Hüda Par ve Yeniden Refah Partisi Meclis’e girerken cemaat ve tarikatların etkinliği artırıldı. Okullardan hastanelere, cezaevlerinden kadın sığınma evlerine kadar birçok alanda etkisini genişleten cemaatlerin yarattığı karanlık en çok kadınları, çocukları ve gençleri etkiledi. Eğitimdeki gericileşme dalgası ise gelecek nesilleri tehdit etmeye devam ediyor.

Eskişehir ve İzmir’de müftülükler ile il milli eğitim müdürlükleri arasında imzalanan ve imamların okullara girmesinin önünü açan protokoller ile tartışma daha da alevlendi. Giderek derinleşen ve önlenemez hale gelen yoksulluk, çok sayıda genci dini vakıf ve derneklerin öğrenci yurtlarına adeta mahkûm etti. Kredi ve Yurtlar Kurumu’na (KYK) bağlı yurtlardaki kapasite yetersizliği ve fahiş ev kiraları nedeniyle on binlerce öğrenci cemaatlere ait yurtlara yerleşmek zorunda kaldı. Denetimden uzak cemaat yurtları, hemen her yıl kamuoyunda infial yaratan yeni bir olaya sahne olurken iktidar, milyonlarca yurttaşın, “Cemaat ve tarikat yurtları kapatılsın” yakarışını duymazdan geldi.

EĞİTİMDE DİYANET’E GENİŞ YETKİ

Eğitim alanı, vakıf ve derneklerin yanı sıra Diyanet İşleri Başkanlığı’yla da imzalanan protokoller aracılığıyla üçüncü kişi ve kurumlara adeta teslim edildi. Yargının, “Eğitim devletin görevidir, devredilemez” kararlarına karşın hemen her yıl yeni bir protokol ile okulların kapısı gerici yapılara ardına kadar açıldı. Diyanet İşleri Başkanlığı’nın da eğitimdeki etkisi, giderek daha da büyüdü. Müftülükler ile il ya da milli eğitim müdürlükleri arasında imzalanan, “Eğitimde İş Birliği” protokolleri ile din görevlilerinin öğrencilere yönelik etkinlikler düzenlemesine olanak sağlandı.

Diyanet’e eğitim alanında geniş yetkiler tanıyan protokollerden bazıları ve içerikleri ise şöyle sıralandı:

Milli Eğitim Bakanlığı, Diyanet İşleri Başkanlığı ve Gençlik ve Spor Bakanlığı arasında, “Çevreme Duyarlıyım Değerlerime Sahip Çıkıyorum Projesi (ÇEDES)” kapsamında işbirliği protokolü imzalandı. Protokol ile MEB, Din Öğretimi Genel Müdürlüğü ve Diyanet İşleri Başkanlığı’na geniş görev alanları tanımlandı. Protokol kapsamında din görevlilerinin öğrencilere, “Değerler Eğitimi” vermesine izin verildi. Protokol ile ayrıca, Diyanet’in belirlediği görevlilerin veliler ile ayda bir kez bir araya gelebilmesi öngörüldü.

ÖRGÜN EĞİTİMDE HAFIZLIK ATAĞI

MEB ve Diyanet ortaklığıyla ilk olarak 2017 yılında pilot 17 okulda hayata geçirilen, “Örgün Eğitimle Birlikte Hafızlık Projesi” kapsamındaki okul sayısı 15 kat artarak 248’e ulaştı. Proje kapsamında örgün eğitimine ara vererek hafızlık eğitimi alan öğrenci sayısı ise 3 bin 48 oldu.

MEB ile ardı arkası kesilmeden protokoller imzalayan Diyanet, Türkiye Belediyeler Birliği ile de protokol imzalayarak eğitim alanındaki varlığını artırdı. Protokol kapsamında Diyanet’e, TBB’nin ve belediyelerin elindeki mekanlarda, “Dini ve milli gün ve gecelerde” programlar yapma yetkisi sunuldu.

OKULÖNCESİNE ÖZEL ÖNEM

Diyanet, öne çıkan protokollerin yanı sıra çok sayıda il milli eğitim müdürlüğüyle de masaya oturdu. Bu kapsamda imzalanan, “Eğitimde İş Birliği” isimli protokollerde müftülüklere yüklenen bazı sorumluluklar ise şöyle kaydedildi:

•Okul kütüphanelerinde Diyanet’in yayınlarının teminini sağlamak,

•Okullarda düzenlenen etkinliklere materyal desteği vermek,

•Derslerde din görevlilerinden ve uzman kadrolardan yararlanmasına sağlamak,

•Okullarda, talep olması halinde Kuran kursu açmak,

•Özellikle okul öncesi eğitim kurumlarında yürütülen değerler eğitimi çalışmalarına destek vermek.

4-6 YAŞ KURAN KURSLARINDA ARTIŞ

Diyanet’in okulöncesi çağdaki öğrenciler üzerindeki etki alanının genişliği, 4-6 yaş Kuran kurslarına yönelik verilere yansıdı. 2015 yılında 554 olan 4-6 yaş Kuran kursu sayısı 2021-2022 Eğitim-Öğretim Yılı’nda 5 bin 651’e fırladı. Diyanet’in 4-6 yaş grubuna yönelik kurslarında toplam 168 bin 439 öğrenci eğitim gördü. Diyanet, Mart 2020’de başlayan Covid-19 salgını nedeniyle ulaşamadığı 4-6 yaş grubundaki öğrencilere yönelik Diyanet TV aracılığıyla günde bir saat program da düzenledi.

MANEVİ DANIŞMANLAR HER YERDE

Yalnızca okulöncesi, ilk ve ortaöğretim değil, yükseköğretim kademesinde de Diyanet’in etkisi dikkati çekti. Üniversite öğrencilerine yönelik devlet yurtlarında yüzlerce manevi danışman görevlendirildi. Manevi rehberlik uygulamasının kapsamı 2015 yılında altı şehirdeki hastanelerde pilot olarak başlatılması ve öğrenci yurtlarına taşınmasının ardından yine genişletildi. Manevi rehberlerin, Gençlik ve Spor Bakanlığı’na bağlı gençlik merkezlerinde de görevlendirileceği bildirildi. 2023 yılı itibarıyla Diyanet’e bağlı manevi danışmanların yükseköğretim öğrencilerine ulaşmasına olanak sağlanan görev alanları ve sayıları ise kayıtlara şöyle geçti:

•Gençlik ve Spor Bakanlığı Öğrenci Yurdu: 742

•TDV Öğrenci Yurdu: 28

•Diyanet Gençlik Merkezleri: 272

•Gençlik ve Spor Bakanlığı Gençlik Merkezleri: 175

***

OKULLAR TÜGVA’YA TAHSİS EDİLDİ!

İstanbul’daki yüzlerce okul AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın oğlu Bilal Erdoğan ile çok sayıdaki yandaşın yönetiminde yer aldığı Türkiye Gençlik Vakfı’na (TÜGVA) tahsis edildi. TÜGVA, 23 Mayıs 2023 tarihinde İstanbul İl Milli Eğitim Müdürlüğü’ne gönderdiği yazı ile Megakent’in farklı ilçelerindeki toplam 238 okul ile bu okulların spor salonlarının 16 Haziran ile 28 Temmuz arasında kendilerine tahsis edilmesini istedi. İstanbul Valiliği ise tahsis talebine onay verdi.