Hesap yapmak anlamsızlaştı
Gıda fiyatlarındaki artış yeni zamların da etkisiyle hızlandı. Maliyet hesabı yapmakta zorlanan gıda sektörü temsilcileri, her girdinin fiyatının arttığını söylüyor. Ekimde 12 lira olan elma kutusunun fiyatı yüzde 83 zamlandı.
HAVVA GÜMÜŞKAYA
Gübre, tohum ve enerjiye gelen zamlar gıdaya erişimi giderek daha maliyetli hale getiriyor. Birleşmiş Milletler (BM) Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) Küresel Gıda Fiyat Endeksi’ne göre 4 aydır aralıksız yükselen gıda endeksi aralık ayında yüzde 0,9 gerileyerek 133,7 puan oldu. Aralıktaki gerilemeye rağmen gıda fiyat endeksi 2021 yılını son 10 yılın zirvesinde kapattı.
FAO’ya göre küresel gıda fiyatları aralıkta hafif gerilese de Türkiye’de artmaya devam etti. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) aralık verilerine göre gıda fiyatları bir önceki aya göre yüzde 15,99 arttı. Yıllık gıda fiyatlarındaki artış ise yüzde 43,80’i buldu.
NAKLİYE EN AZ 500 TL
Yılbaşı akşamı peş peşe gelen zamlar ise gıda fiyatlarının daha da yukarı çekiyor. Ülkenin meyve-sebze deposu olan Antalya’dan İstanbul’a gelen bir aracın maliyetlerini hesaplamak dahi giderek zorlaşıyor. Antalya Ticaret Borsası’ndan Cüneyt Doğan, meyve sebzeye göre fiyatların değiştiğini vurguladı. Doğan, bir ton mal için ağır ve hafif olmak üzere iki ayrı fiyatlamanın yapıldığını belirtti. Şu an 1 ton ağır malın (domates) kilosunun 0,45 kuruştan, hafif malın (biber) 0,50 kuruştan taşındığını açıkladı. Böylece 1 ton domatesin İstanbul Bayrampaşa haline nakliye ücreti 450 lira, 1 ton biberin nakliye ücreti ise 500 lira.
Türkiye Halciler Federasyonu Başkan Yardımcısı Sedat Recep Toktürk ise hesap yapmanın anlamsızlaştığını belirtiyor, “Çok fazla değişkenlik var. Bazı ürünlerin fiyatı ürünün çıktığı yerde belirleniyor. Sera ürünlerinde üretim yerinde oluşan fiyatlar İstanbul hallerini zorluyor” dedi.
KARTON KUTU 22 LİRA
Antalya’nın özellikle bazı ürünlerde ülkeyi beslediğini söyleyen Toktürk, “Domates fiyatını üretici tatminkâr bulmuyor, yurtdışında alıcı arıyor. Korkunç maliyetler arttı. Bir seranın girdilerinin çoğu döviz endeksli. Türkiye’de döviz artışının enflasyonu nasıl körüklediği ocaktan sonra daha fazla göreceğiz bence.
Elma kasası üzerinden örnek veren Toktürk, “Ekim ayında 12 lira olan 13 kiloluk elma kutusunun fiyatı 22 liraya çıkmış. Üretici ne yapacağını düşünüyor. Bu nedenle maliyet hesabı yapmak giderek zorlaşıyor” dedi. Ambalaj ve işçilik maliyetlerinin aşırı arttığına dikkat çeken Toktürk, maliyet artışlarının gıda fiyatlarını daha da artırdığını vurgu yaptı.