Hollywood veganlaşıyor: Öncüler tarihe yazılacak

Dünya genelinde, özellikle Amerika’da ciddi bir savaş sürüyor. Bir yandan vegan aktivistlere karşı sert önlemler alınıp, medya yoluyla karalama kampanyaları yürütülüp, et endüstrisi lehine propaganda devam ettirilirken bir yandan Hollywood ünlüleri bitki bazlı beslenme, etik veganlık, hayvan hakları, kürk karşıtlığı, iklim krizi ve çevrecilik ile ilgili inanılmaz çaba gösteriyorlar. HBO kanalında Cuma günleri Real Time isimli programı sunan Bill Maher geçtiğimiz programda dikkat çekici bir çıkış yaptı. Amerika’nın yedi eyaletinde mezbahaların filme alınması suç. Maher de bu duruma tepki göstererek ‘Amerika’da herkes ama herkes sürekli olarak izleniyor. Sadece besi hayvanları dışında. Çünkü birisi bunu filme aldığında, insanlar, ayakta bile durmakta zorlanan bir ineğin tırmıkla ölüme itelendiğini görecek. O yüzden bunu önlemenin yolu filme almayı yasaklamak?!’ dedi. Maher bir vegan savunucusu değil ancak milyonlarca izleyicisine kendi inisiyatifiyle belli ki rahatsızlık duyduğu bu konuyu ele aldı. Yani inisiyatif almak önemli.

DiCaprio

Hollywood’da en aktivist kim derseniz, Leonardo DiCaprio derim. Kendisi gerçek çevreci aktivist. 2016 yılında En İyi Erkek Oyuncu oscarını alırken iklim krizine dikkat çektiğini de hatırlarsınız. Ve neden ‘gerçek’ diyorum çünkü kendisi, bağışçılarını kaybetmemek için, hayvan endüstrisinin gezegeni yok eden maddelerin en başında yer aldığını görmezden gelen Girinpiisçiler gibi değil. Amazon Ormanları yangınında 5 milyon dolar bağışta bulunan ünlü oyuncu aynı zamanda sosyal medya hesabından insanları eti bırakmaya veya azaltmaya davet etmişti. Bu senenin başlarında vegan atıştırmalık Hippeas’a yatırım yapan aktör, vegan savunucu belgesel Cowspiracy belgeselinin 2015’de Netflix’e alınmasını sağlamış ve filmin büyük çapta izlenmesine vesile olmuştu. Yani o da inisiyatif almıştı.

Phoenix

Bir diğer gerçek aktivist ise bana kalırsa Joaquin Phoenix. Venedik Film Festival’inden Altın Aslan alan Joker filminin Joker’i Joaquin Phoenix filmdeki üstün performansı sebebiyle övgülere boğuldu ve kendisinin bu sene En İyi Erkek Oyuncu oscarını alma ihtimali çok yüksek. Phoenix’in başarılı aktör kariyeri dışında en önemli özelliği hayvan hakları ve veganlık mücadelesi veriyor olması. Artık eşi ünlü oyuncu Rooney Mara ile bir ekip oldular bile denilebilir. İkili geçen senenin çok en sert vegan belgeseli Dominion’u seslendirmişlerdi. Birkaç gün önce, halen devam etmekte olan Toronto Film Festivali’ne Onur Ödülü almaya giden oyuncu son anda bir karar vererek bir kampanyaya destek oldu. Toronto metrosunun St. George durağında #BeFairBeVegan (#AdilOlVeganOl) kampanyasının sergilediği fotoğrafları ve kamu spotlarını inceledi. Böylelikle kampanya medyanın ilgi odağı haline geldi. Yani o da inisiyatif aldı. Oscar ödülü alırsa güzel bir konuşma bekliyoruz kendisinden.

Cameron ve Schwarzenegger

Hollywood’un en etkili bir diğer ismi kuşkusuz vegan çevreci yapımcı James Cameron. ’20 yıl içinde etsiz bir dünyaya kavuşmamız gerek’ diyen ve bunun için maddi manevi tüm birikimini kullanan önemli bir isim. Yapımcılığını üstlendiği The Game Changers isimli belgeselinde ‘Adam dediğin et yer’, ‘Protein almak için et yemelisin’ mitlerini yerle yeksan etti. Dünyanın en güçlü insanının vegan olduğunu, dünyanın en hızlı koşan Carl Lewis’in 10 saniyelik rekoru kırdığında bile vegan olduğunu gözler önüne serdi. Belgeselde Arnold Schwarzenegger’ın yer alması son derece önemliydi, kaç jenerasyonun güç sembolü Terminatörümüz bize et yemeyin diyordu. Kendisi zaten inanılmaz birisi ve ciddi mücadeleci. Endüstriyi değiştiren ve çok güçlü ilerici kişiler tarafından desteklenen Beyond Meat markasının yaygınlaşması için de çalışan birisi. Geçtiğimiz aylarda vegan çevreci Greta Thunberg ile buluşan ve gezegeni kurtarmak için vegan çözümler arayan da kendisiydi.

Snoop Dogg!

Daha o kadar çok örnek var ki, amacım en bilindikler haricinde bir resim oluşturmak ve bu değişim trafiğinin yoğunluğuna dikkat çekmek. Mesela The Bing Bang dizisinin dört oyuncusu vegan veya vejetaryen, Game of Thrones dizisinden çoğu oyuncu vegan aktivist, geçtiğimiz senelerde ünlü oyuncu Ellan Page PETA’nın ‘En Seksi Vegan Ünlü’ ödülünün sahibi olmuştu, yaşadığı kalp krizinden sonra vegan olan ve sağlık durumu düzelen ünlü yönetmen Kevin Smith Malibu yakınlarındaki yangından atları kurtarmak çabasından, Farm Sanctuary’nin Şükran Günü’nde kesilmeyi bekleyen hindileri kurtaran projesine kadar işin içinde, Amerika’nın en ünlü isimlerinden olan Ellen DeGeneres yer aldığı bütün platformlarda hayvanlar adına, veganlık adına, av karşıtlığı adına konuşmakta, Ocean’s 8 galasında Anne Hathaway ve Cate Blanchett vagan giyindiler. KFC, Beyond Meat ürünü olan bitki bazlı kızarmış tavuk sattı ve ürün 5 saat içinde tükendi. Ve bunun fikir babası kimmiş biliyor musunuz? Snoop Dogg. Şaşırtıcı değil mi?

Dört koldan ilerliyor

Sektörel, örgütsel, akademik, politik, sivil hayattaki gelişmelerin hepsini sıralasam sayfalar sürer. Mesela Goldsmiths University of London iklim krizi ile mücadele etmek amacıyla kampüste yemek menüsündeki et yemekleri satışını yasakladı. Üniversitenin yeni rektörü Prof. Frances Corner 2025 yılına kadar üniversitenin karbon ayak izinin sıfırlanmasını hedefleniyor. Oxford Üniversitesi’nden araştırmacılar vegan beslenmenin dünya çapında sağlık ve iklim krizi üzerindeki etkileri ile ilgili makale yayınladılar. (Proceedings of the National Academy of Sciences) Araştırma sonuçlarına göre veganizm ile sağlık sektöründe bir senede 700 milyar-1 trilyon dolar tasarruf edileceğini ve 2050 yılına kadar 8 milyon hayat kurtarılmış olacağını gösterdiler. Oldukça fazla hayat değil mi? Vegan hareketi pek çok koldan ilerliyor. Değişime zorlanan endüstri, iklim krizinin önüne geçmek için vegan bir dünyanın kaçınılmazlığını kanıtlayan akademik araştırmalar, değişen sektörde ünlü ve zengin isimlerin birbiri ardına açtıkları besin zincirleri, moda evleri, vegan ürün pazarını iyiden iyiye geliştirmekte. Türkiye’de bu gelişimler pek hissedilmiyor olabilir ancak bizler de bu bütünün parçasıyız. Çünkü bu gelişmelerin hepsi talep ile oldu. Talep nedir? Talep bireydir. Türkiye olarak çağın gerisinde kalmamak için inisiyatif alacak ünlü ve girişimcilere ihtiyaç var. Eğer varsa tabi...