Hukuk, Cengiz’in talanına yetişemedi
Cengiz İkizdere’den geriye bir çöl bıraktı. Mahkeme ise projenin vereceği zararlara ilişkin kararı ‘yeni’ verdi. Mahkeme, daha önce reddettiği davada bu kez projenin mevzuata ve hukuka uygun olmadığını söyledi.
Gökay BAŞCAN
Rize İkizdere’yi adeta çöle çeviren Mehmet Cengiz’in taşocağı projesi 3 yıl sonra mahkeme tarafından iptal edildi. Geçen süre zarfında ağaçlar kesildi, arılar öldü, yaban hayatı yok edildi ve geriye kocaman bir çölleşmiş toprak bırakıldı.
Cengiz İnşaat’ın yapımını üstlendiği Rize-Artvin Havalimanı’na hammadde sağlamak için 21 Ocak 2021’de çevresel etki değerlendirme (ÇED) gerekli değildir kararı verildi. Bölge halkı, meslek odaları ve çevre dernekleri kararı yargıya taşıdı. Rize İdari Mahkemesi’nde görülen dava adeta sürüncemede kaldı. 3 yılı aşkın zamandır süren davada ilk olarak mahkeme bilirkişi incelemesi talep etti. Bunun heyet, “ÇED gerekli değildir” kararının teknik olarak yeterli ve uygun olmadığına karar verdi. Şirket, bilirkişi raporuna karşı ‘özel’ rapor hazırlatarak mahkeme sundu. Mahkeme kendi atadığı bilirkişilerin yerine ‘özel’ raporu ciddiye alarak davayı reddetti.
Bunun üzerine karar Danıştay’a taşındı. Danıştay, bilirkişi raporlarında çelişkilere dikkat çekerek ret kararını iptal etti ve dosyayı geri gönderdi. Rize İdari Mahkemesi’nde görülen davada karar bu kez değişti. Mahkeme, 3 yıl boyunca bölgeyi çöle çevirmiş projenin ‘zararlarına dikkat çekti’.
ÇED ALANININ DIŞINA ÇIKILMIŞ
Mahkeme, proje tanıtım dosyasındaki bilgilerin yanlış olduğunu belirtti. Mahkeme kararında, proje dosyasında yazan kamyotan ve sefer sayısının malzemeyi taşıyacak kapasite olmadığı ve taahhüt edilenden daha çok sefer yapılacağı ve toz meydana geleceğini ifade edildi. Ayrıca yine belirtilen 13,4 hektar ÇED alanın dışına taşıldığı ve 20,55 hektar alan kullandığına dikkat çekildi. Yine bu taşmaların mevzuata ve bilimsel esaslara göre kabul edilebilir düzeyde olmadığı ifade edildi.
ARICILIK BİTTİ KARAR YENİ ÇIKTI
Yine bölgede en çok tartışılan konulardan biri de arıcılıktı. Cengiz, faaliyet yürüttüğü bu 3 senede bölgede arı kovanlarının sönmesine ve bal rekoltesinin düşmesine neden oldu. Geç gelen mahkeme kararında da bu hususa dikkat çekildi: Tarım alanları ve arıcılık lokasyonları özelinde yayılan tozlanma etkileri dikkate alınmadığı ve bu alanlar özelinde bir araştırma ve değerlendirme yapılmadığı, floristik ve faunistik çalışmalarda yeterli kaynak araştırmasının yapılmadığı, proje alanının floristik ve faunistik özelliklerini doğru olarak yansıtmadığı tespit edilmiştir.”
Karar 1 karşı oya karşın oy çokluğuyla alındı ve temyiz yolu açık bırakıldı.
