TÜİK’e göre gübre fiyatları yıllık ortalama yüzde 36,21 arttı. Tarım Bakanlığı “En az yüzde 51,59 arttı” derken TZOB ise artışın yüzde 75’ten fazla olduğunu söylüyor. Çiftçiye göre bu 3 kurum da doğruları söylemiyor.

Hükümet bu sorunun cevabını bilmiyor: Gübrenin fiyatı ne kadar arttı?

Ozan GÜNDOĞDU

Pandeminin özellikle tarımda yarattığı yıkım aylardır gündeme getiriliyor. Tedarik zincirinin bozulması ve TL’nin değer kaybetmesi tarımsal girdi fiyatlarını sert şekilde yükseltmiş durumda. Buna karşılık desteğin ne kadar olacağını ve desteği ne zaman alacağını çiftçinin bilmemesi krizi derinleştiriyor. Dahası desteklerin yetersizliği hatta kanuna göre verilmesi gerekenin yarısı bile olmaması herkesin dile getirdiği bir gerçek. Öte yandan devletin kurumları sorunun boyutunu tespit dahi edebilmekten uzak. Girdi fiyatlarındaki artış yem, tohum, ilaç ve gübre olmak üzere 4 kalemde ağırlık kazanırken ülkenin resmi kurumları bu kalemlerdeki fiyat artışına ilişkin çelişkili raporlar yayımlıyorlar.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Tarım ve Orman Bakanlığı ve Türkiye Ziraat Odaları Birliği’nin (TZOB) raporlarına göre gübredeki fiyat artışı birbirinden farklı. Üstelik aradaki fark küçük de değil. TZOB'a göre fiyat artışı, TÜİK'e göre fiyat artışının 2 katından fazla. Çiftçiler ise her 3 kurumdan daha fazla fiyat artışı yaşandığını dile getiriyorlar.

En az fiyat artışı TÜİK’te

TÜİK’in Tarımsal Girdi Fiyat Endeksi’ne göre şubat ayı itibarıyla gübre fiyatlarında yaşanan fiyat artışı yüzde 36,21. Buna karşılık sektöre ilişkin rapor hazırlayan diğer kurumlarda bu oranı bulmak imkansız. Gübre fiyatlarında fiyat artışını en düşük orandan açıklayan kurum bu haliyle TÜİK.

Bakanlık TÜİK’i yalanlıyor

Konunun ülkedeki yetkili kurumu Tarım ve Orman Bakanlığı’nın Mart ayına ilişkin yayımladığı “Tarımsal Veriler” bülteninde gübre fiyatlarındaki artış TÜİK’den daha detaylı ele alınmış durumda. Bakanlığın verilerine göre gübre çeşitlerinin hepsinde TÜİK’in açıkladığı yüzde 36,21’den daha fazla artış yaşandı. En az fiyat artışının yaşandığı gübre çeşidi olan Nitrat gübresinde bile yıllık fiyat artışı yüzde 51,59. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın raporu veri kabul edilirse çiftçinin en çok kullandığı DAP gübresinde yıllık fiyat artışı yüzde 67,9. Yine çiftçinin çok kullandığı gübrelerden ÜRE gübresindeki fiyat artışı ise yıllık yüzde 55,40. Bakanlığın verilerine göre gübredeki fiyat artışı TÜİK'in açıkladığı fiyat artışının en az 1,5 katı.

TZOB’a göre artış daha fazla

TÜİK ve Tarım ve Orman Bakanlığı’nın verileri arasındaki uçurum böyleyken konuya ilişkin bir başka rapor da TZOB geldi. Birliğin mart ayına ilişkin yayımladığı rapora göre DAP gübresindeki yıllık artış yüzde 85,6, ÜRE gübresindeki yıllık artış yüzde 75. Fiyatları nasıl derlediklerini sorduğumuz TZOB yetkilileri ise il il Ziraat Odaları başkanlıklarından gelen fiyatları veri kabul ettiklerini söylüyorlar. Benzer cevabı TÜİK’ten de aldık. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın yetkililerine ise ulaşamadık. Yani Tarım ve Orman Bakanlığı’nın “Fiyatı yüzde 67,9 arttı” dediği DAP gübresine TZOB “Fiyatı yüzde 85,8 arttı” diyor. TÜİK ise her iki kurumu da reddederek gübre fiyatlarındaki ortalama artışın yüzde 36,21 olduğunu söylüyor.

Çiftçiye göre hepsi yalan

Konuya ilişkin üretimin içinde olan çiftçi Faik Toy’a gübre fiyatlarını sorduk. Toy’un verdiği bilgiler ise her 3 kurumu da yalanlar nitelikte. ÜRE gübresini geçen yıl 1800 TL’ye aldığını söyleyen Toy, şu anda fiyatın 3700 TL olduğunu söyledi. Dolayısıyla bu verilere göre ÜRE gübresindeki fiyat artışı yüzde 105. Yine Faik Toy’un ifadelerine göre diğer gübre çeşitlerine gelen zam da yüzde 80’in üzerinde.

Çiftçi Faik Toy, buğday üretimi için 1 dekarlık alanda 120 TL’lik DAP gübresi kullanıldığını da sözlerine ekledi. Buna karşılık Tarım ve Orman Bakanlığı’nın dekar başına verdiği gübre desteği ise sadece 16 TL.

hukumet-bu-sorunun-cevabini-bilmiyor-gubrenin-fiyati-ne-kadar-artti-874484-1.