Hükümet gözünü hafta tatiline dikti

Sebahat Karakoyun
sebahatkarakoyun@birgun.net
@ssenyaprak

AKP'nin Meclis'e sunduğu Üretim Reform Paketi, çalışanları göz ardı ederek işverenleri gözeten düzenlemeler içeriyor. 394 sayılı Hafta Tatili Hakkında Kanun'u yürürlükten kaldıran tasarı, işverenler açısından hafta sonu çalıştırmayı kolaylaştıracak. Yrd. Doç. Dr. Serkan Öngel, "Düzenleme, hafta sonu çalıştırmayı kolaylaştırmakta, esnekliği yaygınlaştırmayı amaçlamaktadır" dedi.

Uzun süredir "reform" adı altında 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nu değiştirerek kamu emekçilerinin başta iş güvencesi olmak üzere tüm kazanımlarını yok etmek için fırsat kollayan iktidar, özel sektörle ilgili düzenlemeler için de düğmeye bastı. Sanayicilerin maliyet yükünü azaltmak ve yeni yatırımların önünü açmak gerekçesiyle hazırlanan Üretim Reform Paketi, Meclis'e sunuldu. Başbakan Binali Yıldırım’ın imzasıyla TBMM'ye gönderilen tasarı, ilk maddesinden başlayarak tartışma yarattı. 76 maddeden oluşan tasarının 1. maddesi ile, 2 Ocak 1924 tarihinde çıkarılan 394 sayılı Hafta Tatili Hakkında Kanunların yürürlükten kaldırılması öngörülüyor.

Gerekçe: Uygulama alanı daralmıştı

Madde gerekçesinde, sanayi işletmelerinin hafta tatili günlerinde çalışabilmek için belediyelerden çalışma ruhsatı almak zorunda olduklarına dikkat çekilerek, bunun sanayici açısından ek mali yük getirdiği savunuldu. 394 sayılı yasanın uygulama alanının yıllar içinde daraldığına ve sanayi işletmeleri haricinde uygulanmadığına dikkat çekilen gerekçede, "Sanayi işletmeleri üzerindeki mali yükün ve kısıtlamanın kaldırılması amacıyla söz konusu kanun yürürlükten kaldırılmaktadır" denildi.

Yürürlükten kaldırılması öngörülen 394 sayılı yasa, "10 bin veya 10 binden fazla nüfusu olan şehirlerde fabrika, imalathane, tezgâh, dükkân, mağaza, yazıhane, ticarethane, sınai ve ticari işletmelerde haftada bir gün tatili zorunlu kılıyor. Yasanın hafta tatilinin "cuma" günü olduğuna ilişkin hükmü, 1935 yılında Ulusal Bayram ve Tatillerle İlgili 2739 Sayılı Yasa ile hafta tatilinin "pazar" olarak belirlenmesinin ardından yürürlükten kaldırılmıştı.

İşveren gözetilirken işçi göz ardı edilmiş

Gaziantep Ünivesitesi Öğretim Üyesi ve BirGün yazarı Yrd. Doç. Dr. Serkan Öngel, soru işaretlerine ve tartışmalara yol açacak düzenlemeyi BirGün'e değerlendirdi. Tasarının yasalaşması durumunda Hafta Tatili Hakkındaki Kanun'un yürürlükten kaldırılmasının yaratabileceği sakıncalara dikkati çeken Öngel, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Bu gerekçe ile gündeme gelen düzenleme, hafta sonu çalıştırmayı kolaylaştırmakta, esnekliği yaygınlaştırmayı amaçlamaktadır. Yasa değişikliğinin gerekçesinden anlaşıldığı gibi konunun işçi açısından boyutları tamamen göz ardı edilmiştir. Oysa kaldırılması düşünülen yasa doğrudan çalışanların haklarını düzenlemek için hayata geçirilmiştir. Kaldırılmak istenen yasanın ikinci maddesi, işçilerin 6 günden fazla çalıştırılmasını yasaklamaktadır.

Mevcut durumda pek çok işçi bir yandan işsiz kalma tehdidiyle karşı karşıya olması nedeniyle, diğer yandan ise daha fazla gelir elde etme amacıyla haftanın 7 günü çalışabilmektedir. Yine özellikle kayıt dışı sektörlerde ve hizmet sektöründe ücretsiz fazla mesai uygulamaları söz konusudur.

Türkiye gibi uzun çalışma sürelerinin olduğu ve buna bağlı işsizlik gerçeğinin ağır bir biçimde yaşandığı bir ülkede mevcut uygulamanın kapsamının daraltılması ya da kaldırılması değil, kapsamının genişletilmesi gerekir. Mesele sanayi işletmelerinin maliyet meselesi değil, işçinin dinlenme hakkıdır."