İktidar ortağından ‘‘Askıda buğday’’ kampanyası: Ülkeyi el ele batırdılar

Ekonomi Servisi

Gıda enflasyonunda OECD birincisi olan Türkiye’de iktidarın ve ekonomi politikalarının ortağı olan MHP, “Askıda buğday” programını açıklayarak çiftçiden buğday istedi. Tarımsal girdi maliyetlerinin altında ezilen ve yanlış tarım politikaları yüzünden üretimlerini bitirme noktasına gelen çiftçileri adeta görevlendirdi.

Yaklaşık 288 kilograma denk gelen 9 gülek buğday istenen kampanyada, çiftçinin “dar ve sabit gelirli vatandaş” için harekete geçmesi istendi.

MHP’nin resmi X hesabından yapılan paylaşımda kampanyaya ilişkin neredeyse hiçbir detay yer almazken kampanyanın startının MHP Lideri Devlet Bahçeli tarafından verildiği söylendi.

Kampanya metninde, iktidar ortağı iktidarın kurumlarını eleştirerek “Çiftçilerimizin faaliyetleri esnasında önemli tarımsal girdilerin maliyetlerinden kaynaklı bazı sıkıntılar yaşandığı bilinmektedir. Bu sıkıntıların giderilmesi öncelikle tarım politikaları yürüten kurum ve kuruluşların sorumluluğudur” dedi. Çiftçilere çözüm için kurumları işaret eden MHP, “Dar ve sabit gelirli, asgari ücretle ve emeklilikle geçimini sağlayan bu vatanın evlatlarının çocuklarının beslenmelerine katkı sağlamak çiftçilerimizin görevi olmalıdır” dedi.

KAMPANYA DETAYLARI BİLİNMİYOR

Kampanya açıklamasının devamında şu ifadelere yer verildi: “Milliyetçi Hareket Partisi’nin Genel Başkanı Sayın Devlet Bahçeli de bir çiftçi evladı olarak 2025 yılının sosyo-ekonomik sıkıntılarıyla karşı karşıya kalan dar ve sabit gelirli insanlarımıza bir katkı sağlamak ve toplumsal dayanışmayı güçlendirmek için “Askıda 9 Gülek Buğday Projesi”ni başlatmış bulunmaktadır. Sayın Genel Başkanımız, projeye ilk katkıyı kendisi sağlayarak öncülük etmiş ve projeyi başlatmıştır. Tüm çiftçilerimizi dar ve sabit gelirli vatandaşlarımıza katkı vermek amacıyla “Askıda 9 Gülek Buğday” projesine katılmaya davet ediyoruz.”

Kampanyada, çiftçilerin askıya bıraktığı buğdayın yurttaşlara nasıl ulaştırılacağı ise bilinmiyor. Kampanya metninde, “Askıda buğday” uygulamasına ilişkin herhangi bir bilgiye de yer verilmedi.

SORUMLULUK ÇİFTÇİYE YÜKLENDİ

Yurttaşın sırtına yüklenen ekonomik krizi adeta itiraf eden kampanya açıklamasında sorumluluk bu kez de çiftçiye yüklendi. MHP’nin “askıya buğday bırakmaya” davet ettiği çiftçi ise dar gelirli yurttaşlar gibi ekonomik krizle mücadele ediyor.

Yetersiz desteklemeler ile plansız tarım politikaları nedeniyle yaz sezonundan bu yana her üründe zarar eden çiftçiler, tüm yazı eylemlerde geçirmiş, kış üretimi için tarla ve bahçelerini hazırlayamaz hale gelmişti.

Toprak Mahsulleri Ofisi, bir ton makarnalık buğdayı 10 bin liradan, ekmeklik buğdayı 9 bin 250 liradan alıyor. Ancak Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) alım fiyatları, geçtiğimiz yılın Nisan ayında açıklanan üretim maliyetinin dahi altında. Türkiye Ziraat Odaları Birliği, 2024’te buğday üretim maliyetini kilo başına 10 lira 87 kuruş olarak açıkladı. Bir ton buğdayı en az 10 bin 870 liraya mal eden çiftçi, hem TMO satışından hem de piyasanın düşürdüğü alım fiyatlarından zarar etti.

Çiftçiler, destek ödemelerinde vaktinde alamadı. Çiftçiye buğday için ton fiyatına 1750 TL arpa da ise ton başına 750 TL ödenmesi gerekiyordu. Ancak hasadın üzerinden aylar geçmesine rağmen ülke genelinde üretici hububat desteğini alamadı. Tarım Bakanı İbrahim Yumaklı, dün yalnızca 3 kent için hububat ödemelerinin başladığını, "müjde" diyerek duyurdu.

∗∗∗

SATILAMAYAN ÜRÜNÜ TMO ALMALI

Çiftçinin satamadığı için depo ve tarlalarında çürüyen ürünlerinden biri de patates. Niğdeli patates üreticilerinin ürünleri depolarda çürümeye başladı, kentin CHP’li vekil Ömer Fethi Gürer, TMO’ya alım çağrısı yaptı.

Gürer, çiftçilerin borç yükü altında ezildiğini, patatesin tarlada 3, markette 20 liraya satıldığını belirtti, "Niğde, Nevşehir ve Bitlis'te patates üreticileri, bir ay içinde TMO alıma girmezse ürünlerinin çöp olacağını söylüyorlar" dedi. Gürer, çiftçilerin artan maliyetler ve düşük satış fiyatları nedeniyle borçlarını ödeyemediğini vurgulayarak, tarımsal borçların sürdürülebilir bir noktaya taşınması gerektiğini belirtti. Gürer, “Çiftçilerin borçları yapılandırılmalı, faizleri silinmeli ve destek sağlanmalıdır. Ramazan ayı öncesinde dar gelirli vatandaşların en azından patatese uygun fiyatlarla ulaşabilmesi için TMO devreye girmeli. Niğde ve Nevşehir’de depolarda 600 bin tona yakın patates satılmayı bekliyor. Üretici borçlarını ödeyemediği için icra süreçleri başladı. Eğer bu patatesler bir ay içinde satılmazsa çöpe gidecek” dedi.

∗∗∗

BİR GÜLEK KAÇ PİDE EDER?

Ramazan pidesi fiyatları da dün açıklanmıştı. Türkiye Fırıncılar Federasyonu Başkanı Halil İbrahim Balcı, geçtiğimiz yıl 250 gramı 15 liradan satılan Ramazan pidesi fiyatının yüzde 35 zamlanarak 20 lira olarak belirlendiğini açıklamıştı.

Büyük ramazan pidelerinde ise gramaj artırılarak zam yapıldı. 340 gramı 20 TL’den satılan pidenin gramajı 370'e çıkartılarak 30 TL'ye yükseltildi. Büyük pidede gramaj artışı ile zam oranı yüzde 33 oldu. 9 gülek ölçüye denk gelen 288 kilo buğdaydan elde edilecek unla, 370 gramlık pideden yaklaşık olarak 96 tane üretilebiliyor.

∗∗∗

GÜLEK NEDİR?

Gülek veya külek, 32 kilogramlık geleneksel bir ağırlık ölçü birimi. Özellikle Anadolu'da buğday, arpa gibi tahılların ölçümünde kullanılan bu birim, geçmişte çiftçiler tarafından tartı yerine teneke veya ahşap kova kullanılması nedeniyle yaygın olarak tercih ediliyor. MHP'nin kampanyasına ismini veren 9 gülek, 288 kilograma denk geliyor.