İran’ın petrol ticaretini hedef alan ABD’nin ikinci yaptırım paketi İran kadar bölge ülkelerini de yakından etkileyecek. ABD, müttefikleri için istisnalar yapılabileceği sinyalini verirken, ilk istisna Hindistan’a geldi. Türkiye de istisna peşinde

İlk istisna Hindistan’a

ABD’nin İran’a uyguladığı yaptırımların ikinci aşaması 5 Kasım Pazartesi günü yürürlüğe girecek. İran’ın petrol ve doğal gaz ticaretini hedef alacak yaptırımlar sadece bu ülkeyi değil, Türkiye gibi komşu ülkeleri de yakından etkileyecek. ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton, “En sert düzeyde baskı yapmak istiyoruz fakat dost ve müttefiklerimizin zarar görmesini istemiyoruz” dedi.

Yaptırım söylemlerinin bile halihazırda İran ekonomisini etkilediğine dikkat çeken Bolton, ABD yönetiminin, İran’a coğrafi olarak yakın bazı ülkelerin “İran’dan alımını bir anda sıfırlamayacağını” anladığını kaydetti. Dışişleri Bakanlığı Sözcü Yardımcısı Robert Palladino da Trump yönetiminin İran’a yaptırım uygulama konusunda kararlı olduğunu ve İran politikasını diğer paydaş ülkelerle tartışmaya devam edeceğini belirtmişti.

Yeni Delhi’ye muafiyet
ABD’nin İran’dan petrol satın alacak ülkelere uygulayacağı yaptırımlarda Hindistan’a koşullu istisna tanıdığı bildirildi. Hindistan basınında yer alan haberlere göre ABD, ülkenin İran’dan petrol satın almaya devam etmesi için yaptırımlardan koşullu muafiyetini onayladı.

Yeni Delhi merkezli Economic Times gazetesinin haberine göre, ABD ile varılan anlaşmayla Hint petrol şirketlerine İran’dan Mart 2019’a dek ayda 1,25 milyon ton petrol ithal etmeye devam etme istisnası tanındı. Konuyla ilgili resmi açıklamanın önümüzdeki günlerde yapılacağı belirtildi.

ilk-istisna-hindistan-a-526686-1.
Çin, Hindistan, Japonya ve Güney Kore, Asya kıtasında İran’dan
en fazla petrol alan ülkeler arasında. Bunların hepsi ya ithalatlarını
azalttı ya da azaltacaklarını açıkladı. İran, günde 2,6 milyon varil
petrolü Asya kıtasına ihraç ediyor. Türkiye, 2017’de ithal ettiği 25.7
milyon tonluk ham petrolün 11.4 milyon tonunu İran’dan satın aldı.



Hindistan 2017-2018 arasında İran’dan 22 milyon ton ham petrol satın aldı. 2018-1019 döneminde bu sayıyı 30 milyon tona çıkarmayı planlayan ülkenin ABD ile anlaşmasına göre İran’dan yıllık petrol ihracatı geçen yıla oranla üçte-bir oranında düşecek. Yaptırımların açıklanmasının ardından son dört ayda Hindistan’ın İran’dan aldığı ham petrol yüzde 75 oranında düşmüştü. Hint şirketlerinin İran’dan satın alacakları petrolün ödemesinin nasıl yapılacağıysa hâlâ belirsiz ve ödeme mekanizması konusunda Hindistan ile İran arasında müzakerelerin devam ettiği bildiriliyor.

Ankara da istiyor
Türkiye’nin de ABD yaptırımlarından istisna için talepte bulunduğu biliniyor. ABD’li rahip Brunson’un serbest bırakılmasının ardından TÜPRAŞ’ın ABD’li yetkililerle istisna için müzakere masasında olduğu haberleri basına yansımış, kimi haberlerde anlaşmaya varıldığı ileri sürülmüştü.