Incel örgütlenme nefreti körüklüyor
Semih Çelik’in incel gruplarla bağı olduğunun ortaya çıkması gözleri sanal platformlara çevirdi. Cinsel saldırıya özendirmekten çocukların pornografik görüntülerine kadar her şey var. Yiğit Bahadır Kaya, ‘‘Incel’lerin çoğu kapitalizmin yarattığı ekonomik mağdurlar. Şiddeti önce sözel sonra da fiziksel olarak örgütlüyorlar” diyor.
Sarya Toprak
saryatoprak@birgun.netİstanbul’da Ayşenur Halil ve İkbal Uzuner'i katleden Semih Çelik’in bir mesajlaşma uygulamasında “incel” olarak isimlendirilen kişilerle iletişimde olduğunun ortaya çıkması gözleri bu sanal platformlara çevirdi.
Polis ekipleri “incel” olarak tanımlanan bu grupları incelemeye aldı. X'te birçok uygulamadaki mesajlaşmalar da paylaşılmaya başlandı. Telegram, Discord, WhatsApp, Reddit, 4chan gibi mecraların yanı sıra başka internet sitelerinde de bir araya gelen inceller sürekli farklı linklerle yeni siteler oluşturuyor. Farklı farklı başlıklarla sohbet odalarının olduğu sitelerde kadınlara cinsel saldırıda bulunmaya özendiren sohbetlerden çocukların pornografik görüntülerine kadar her şey var. Bir forum sitesinde katledilen Uzuner ve Halil'in cansız bedenleri paylaşılarak kadınlara hakaretler yağdırıldı. Bu sohbetlerin sosyal medyada yaygınlaşmasının ardından Discord'un kapatılabileceği de gündeme geldi.
Inceller üzerine akademik çalışmalar üreten Kadir Has Üniversitesi, Kadın Çalışmaları Doktora Adayı Yiğit Bahadır Kaya konuyu BirGün’e değerlendirdi. Kaya, incel’lerin örgütlenme motivasyonunun, erkeklik krizi olarak tanımlanan bir kavramla açıklanabileceğini söyledi. Kendi yarattıkları bir mağduriyet anlatıları olduğunu ifade eden Kaya, “Bu anlatı hipergami meselesine dayanıyor. Hipergami, evrimsel psikolojiden gelen, bilimsel bir tanımlama. Kadınların, güzellik ya da ekonomik kazanç anlamında en üstte olan erkeklerle ilişki kurmak istediğine dair bir görüş var” dedi.
MAĞDURİYET ANLATISI
Bunun heteronormatif bir bakış açısı olduğunu ve oldukça determinist bir yerden geldiğini ifade eden Kaya sözlerine şöyle devam etti: “Hipergami üzerinden oluşturulan mağduriyet anlatısı, feministlere ve kadınlara karşı bir düşmanlığa evriliyor. Bu anlatı, 'Feminizm kadınları şımarttı, artık hiçbiri yüzümüze bakmıyor ve biz mağduruz' şeklinde özetlenebilir. Bu gruplarda bir ‘bro’ muhabbeti var; birbirlerine kullandıkları dilde bir dayanışma hali mevcut. Ancak bu grubu tek tip olarak anlamamak gerekiyor, oldukça çeşitli bir yapı söz konusu.”
Incelliğin daha çok gençlerle özdeşleştirildiğini vurgulayan Kaya,”Aslında otuzlarında, kırklarında olan erkekler de var bu gruplarda” dedi. Bir dayanışma içerisinde hem şiddeti örgütlüyorlar, hem de kadercilik ve boyun eğme gibi bir yaklaşım sergiliyorlar ifadelerini kullandı. Kaya, “Özellikle Türkiye’de din teması etki gücüne sahip. 'Kaderimiz buymuş, öteki dünyada huriler var' gibi dini bir motif üzerinden örgütlenme motivasyonu da mevcut. 'Gelin kucaklaşalım brolar, mağduriyetimizi giderelim' diyorlar ama diğer taraftan şiddeti önce sözel ve psikolojik, sonra da fiziksel olarak örgütlüyorlar” dedi. Bu örgütlenmelerin aynı zamanda sınıfsal ve politik bir boyutu olduğunu söyleyen Kaya sözlerine şöyle devam etti: Erkek hakları grupları, inceller, redpill grupları, aşırı sağ söylemlerle çok yakından ilişkili. Bu sadece Türkiye’ye özgü değil, Amerika, Polonya, İtalya gibi ülkelerde de benzer söylemler görülebiliyor. Kadın ve LGBTİ+ düşmanlığı gibi konular hep dış güçlerin oyunu olarak tanımlanıyor, ancak bu söylemler her kültürel bağlamda ortaklaşıyor ve aşırı sağ söylemlerle buluşuyor.”
SAĞ SÖYLEM ALAN AÇIYOR
Muhafazakar, aşırı sağ politikaların bu söylemleri kullandığını veya bu tür söylemlere alan açtığını söyleyebiliriz diyen Kaya, “Bu gruplardaki erkeklerin çoğu mavi yakalı işçiler ya da işsiz insanlar. Neo-kapitalizmin yarattığı ekonomik mağdurlar aslında” diye konuştu. Kaya sözlerini şöyle sonlandırdı: Incel örgütlenmeleri aşırı sağcılar kasıtlı olarak köpürtüyor olabilir. Ayrıca X ve Discord gibi platformların kapatılması gündeme geliyor. Ancak Discord kapatılsa, yerine başka bir platform gelir. Jahrein olayındaki gibi devletin bu tür meseleleri ele alma biçimi komik de olabiliyor. Jahrein'in 2 kere kafasını eğerek yürüttüler ki toplumun içi soğusun. Türkiye’de kontrol mekanizması işlemiyor.”
∗∗∗
KİM BU INCEL’LER?
Teksas Üniversitesi’nin 2022’de Amerikalı incel'ler üzerine yaptığı araştırma şöyle:
• % 17’si okul ve iş hayatı dışında
• % 36’sının eğitim seviyesi düşük
• % 50’si ebeveynleriyle yaşıyor
• % 75'i şiddetli depresyon tanısı almış