İnşaat alanı ve işletme süresi arttı, kira artmadı: Söğütlüçeşme’de AVM vurgunu

UĞUR ŞAHİN

İstanbul’un en değerli bölgelerinden biri olan Kadıköy Söğütlüçeşme’deki TCDD arazisine yapılması planlanan tartışmalı AVM’nin arkasından da ‘rant’ çıktı. TCDD, Söğütlüçeşme Yüksek Hızlı Tren Garı Projesi için 2 milyon lira sermayeli Fıratcan İnşaat Turizm ve Ticaret A.Ş. ile el sıkıştı. Devlet Denetleme Kurulu (DDK) Üyesi Abdurrahman Özçelik’in oğlu olan Sefa Özçelik’in yetkilisi olduğu şirket ile TCDD arasındaki anlaşmanın süresi 29 yıl olarak belirlenirken, projenin maliyeti ise 193 milyon 794 bin lira olarak açıklandı. Söz konusu şirket, 4 yıllık yapım sürecinde TCDD’ye aylık 32 bin 315 lira kira verecek. Bu bedel proje tamamlandıktan sonra ise 25 yıllık işletme süreci için aylık 161 bin 574 lira olarak belirlendi. Ancak TCDD aynı alanı Salıpazarı’na kiralayıp alana pazar kurdursaydı bile bugün en az aylık 4 milyon TL gelir elde edecekti.

TCDD 1. Bölge Müdürlüğü ile ‘Fıratcan İnşaat’ arasında ilk olarak 30 Ekim 2013’te kira sözleşmesi yapıldı. BirGün’ün ulaştığı sözleşmeye göre Söğütlüçeşme İstasyonu’ndaki viyadük altında bulunan 8 bin 36 metrekarelik alan, ‘ticari birim’ ve ‘otopark’ yapılmak üzere şirkete kiralandı. Sözleşmeyle ‘taraflar’ 1 yıl izin ve ruhsat, 1 yıl inşaat süresi, 5 yıl ise işletme süresi olarak anlaştı. Sözleşmeye göre ‘Fıratcan İnşaat’ aylık 50 bin TL ödeyecekti. Böylece söz konusu firma Söğütlüçeşme İstasyonu’ndaki 8 bin 36 metrekarelik alana ‘ticari birim ve otopark’ yapacak, 5 yıl süreyle de işletip TCDD’ye devredecekti. Bugünkü ÜFE hesabıyla Fıratcan İnşaat, devlete yaklaşık 110 bin TL kira verilecekti. Ancak 2019’a gelindiğinde, Fıratcan İnşaat, sadece on yıldan beridir alınamayan ruhsatı almakla kalmadı; inşaat alanını sekiz bin metrekareden, yaklaşık sekiz kat artırarak 62 bin 189 metrekareye çıkardı. Şirket, işletme süresini ise beş yıldan, altı kat artırarak, 29 yıl süreye çıkartmayı başardı. Bu artışla ilgili ihale yapılıp, yapılmadığı ise meçhul…

İNŞAAT VE İŞLETME SÜRESİNDEKİ ARTIŞ KİRAYA YANSIMADI

Fıratcan İnşaat, TCDD ile yaptığı yeni sözleşmeyle 62 bin metrekare alan üzerinde inşaat yapacak ve 29 yıl boyunca işletilecek. Ancak firma, inşaat alanının sekiz kat, işletme süresinin de altı kat artmasına rağmen kira bedeli aylık 160 bin TL gibi çok cüz’i bir bedel ödeyecek.

Fıratcan İnşaat, Kadıköy’ün en değerli arsalarından biri olan, eskiden Salıpazarı’na yakın mesafede olan proje alanını kaba hesapla dönümünü aylık 2 bin 500 TL bedelle kiraladı.

Fıratcan İnşaat’ın dönüm başına ödeyeceği kira bedeliyle, Salıpazarı’ndaki pazar tezgâhına ödenen aylık kirayı kıyasladık. Buna göre Salıpazarı’nda kiralık tezgâh alanı 6 bin metrekare olup aylık ortalama 600-700 TL bedelle kiralanıyor. 6 bin metrekarelik alanın metrekaresi 650 TL’den hesaplandığı zaman aylık 3 milyon 900 bin TL oluyor. Yani Salıpazarı’nda belediye ve mal sahipleri toplamda yaklaşık 4 milyon TL aylık kira kazancı sağlarken, TCDD‘nin dönümüne aylık 2 bin 500 TL kira alması sözleşmenin ticari usullere ne kadar aykırı olduğunu açığa çıkarıyor. TCDD aynı alanı Salıpazarı’na kiralamış olsaydı bile bugün en az aylık 4 milyon TL gelir elde edecekti.

25 YILLIK KİRA GELİRİNİ PAZAR KURSA 1 YILDA KAZANACAKTI

TCDD, AVM yerine ‘pazar’ kursa, 25 yılda 1,2 milyar TL gelir kazanacaktı. AVM yapılması halinde TCDD’nin elde edeceği 25 yıllık gelir ise 48 milyon TL.w TCDD’nin 25 yılda AVM’den alacağı toplam kiranın, alana pazar kurulsaydı da oradan alacağı 1 yıllık toplam kira tutarıyla aynı olması dikkat çekti.