İnşaatta büyümenin sonuna gelindi
TÜİK’in dün açıkladığı verilere göre inşaat sektörünün ciro endeksi yüzde 3,2 azalırken, TCMB verilerine göre konut fiyatları reel bazda yüzde 13,93 geriledi. Konut fiyatları düşmesine rağmen geniş halk kesimleri için ev almak artık hayal
OZAN GÜNDOĞDU
TÜİK’in açıkladığı ciro endekslerine göre, inşaat sektöründe mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış ciro, yıllık yüzde 3,2 azaldı. Yüzde 25’lik enflasyona rağmen cironun azalması sektöre ilişkin gelecek beklentilerini olumsuz etkiliyor. Son açıklanan verilerin ardından Makina Mühendisleri Odası (MMO) sektöre ilişkin rapor hazırladı.
Raporda, 2018 ‘in 3. çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre ipotekli konut satışının yaklaşık yüzde 52 azalmasının konut kredi faizlerindeki artıştan kaynaklandığı vurgulandı.
Hizmetler, tarım ve sanayi üretiminde maliyet artışının kısmen de olsa tüketiciye yansıması söz konusuyken, aynı durum inşaat sektörü için geçerli değil. Arsa, arazi maliyetlerinin artmasının yanı sıra inşaat malzemesi fiyatlarında yüzde 41’lik artış gözlemlenirken, konut fiyatları ancak %3,7 artış gösterdi. Bu durum ise sektördeki firmaların borç batağıyla konkordatoya sarılmasına sebep oldu. Öte yandan özellikle lüks konutta ise kiraların düştüğü gözlemleniyor. MMO’nun derlediği verilere göre İstanbul’daki ofis stokunun yüzde 34’ünü oluşturan MİA A sınıfı binalardaki kiralarda önemli düşüşler yaşanıyor. 2017 sonunda metrekare başına aylık kira 24,8 dolar iken 2018 3. çeyreğinde 21,8 dolara inmiş durumda.
Buna karşılık geniş halk kesimleri için ev sahibi olmak hala hayal. İngBank’ın geçtiğimiz eylül ayında Avrupa çapında yaptığı anketten yola çıkarak hazırladığı rapora göre, Türkiye’de “hükümetin emlak konusundaki politikalarını yanlış buluyorum” diyenlerin oranı son bir yılda %52’den %69’a yükseldi. Bu oranla hükümetin emalk politikasını yanlış buluyorum diyenlerin oranı Avrupa’daki en yüksek oran oldu. Ev almayanların yüzde 60’ı parası olmadığı için ev almazken, ankete katılanların yüzde 26’sı ev fiyatlarını pahalı bulduğu için ev almadığını açıkladı. Ankete aktılanların yüzde 76’sı ise Türkiye’de 2015’ten bu yana ev almanın daha da zorlaştığını ifade etti.
Konut fiyatları geriledi
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Hedonik Konut Fiyat Endeksi (HKFE)’ ni açıkladı. Veriye göre 2018 yılı Eylül ayında bir önceki aya göre yüzde 0,36 oranında azalan HKFE, bir önceki yılın aynı ayına göre nominal olarak yüzde 7,17 oranında artarken, reel olarak ise yüzde 13,93 oranında azalmış oldu.