Erdoğan’ın ‘daha fazla demokrasi’ vaadiyle duyurduğu İnsan Hakları Eylem Planı’nın birçok hedefi tutturulamadı. Vaatler lafta kalırken iktidarın bu hedefler için bir çalışması olup olmadığı ise bilinmiyor.

İnsan hakları yine lafta kaldı

Anıl VARLI

AKP’li Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın büyük vaatlerle duyurduğu İnsan Hakları Eylem Planı’nda birçok hedef hayata geçirilmedi. Kağıtta kalan amaçlara ilişkin herhangi bir çalışma olup olmadığıysa bilinmiyor. Erdoğan’ın açıkladığı İnsan Hakları Eylem Planı’nın üzerinden 6 ayı aşkın bir süre geçmesine rağmen hedefler hayata geçirilmedi. İlk 3 ay ve 6 ayda gerçekleştirilmesi planlanan hedeflerin birçoğu hayata geçirilmedi.

Söz verilen ancak hayata geçirilmeyen vaatlerin bazıları şöyle:

•“Tutuklamada ölçülülük ve orantılılık” ilkeleri doğrultusunda, katalog suçların kapsamı daraltılacaktır

•Tek taraflı ısrarlı takip fiilleri ayrı bir suç olarak düzenlenecek ve böylelikle mağdurlara sağlanan güvence artırılacaktır.

•İfade alma işlemlerinin mesai saatleri dışında yapılamaması nedeniyle yakalama kararlarının infazından kaynaklanan mağduriyetleri gidermek için, bu işlemlerin adliyelerde 7 gün 24 saat esasıyla yapılması sağlanacaktır.

•Hükümlülerin cezalarının mümkün olduğu ölçüde ailelerinin kolaylıkla ulaşabileceği yerlerde infaz edilmesi ve bu suretle aile bağlarını sürdürmeleri sağlanacaktır.

•Hukuk fakültelerinin kontenjanları daha nitelikli eğitim verilmesini sağlayacak düzeyde tutulacaktır.

•Hukuk fakültesi dekanları sadece hukuk fakültesi mezunu akademisyenler arasından belirlenecektir.

•Ceza İnfaz Kurumları ve Tutukevleri İzleme Kurulları’nın etkinliğini artırmak amacıyla, kadın temsili de dikkate alınarak yapısı gözden geçirilecek, bu kurullara adliye, nakil aracı ve hastane gibi kurum dışındaki tutulma yerleri ve koşullarını da inceme yetkisi verilecektir.

•Yargılama süreçlerinde sık hâkim değişikliğini önlemek amacıyla hâkimlerin tayinlerine esas bölge sistemi yeniden düzenlenecektir.

•Spor tahkim kurullarının yapısı ve işleyişi AİHM kararları da dikkate alınarak yeniden düzenlenecektir.

•İdari davalarda dosyaya sonradan giren bilgi ve belgelerin taraflara tebliği zorunlu hale getirilecektir.

•Müdafinin dosya inceleme yetkisine yönelik olarak belli suçlar için verilebilen kısıtlama kararına üst süre sınırı getirilecek, müdafi veya vekilin soruşturma dosyasını incelemesine ilişkin usul ve esaslar belirlenecektir.

•“E- duruşma” uygulaması yaygınlaştırılacak, tüm hukuk mahkemelerindeki duruşmalara bu uygulama üzerinden katılım imkânı sağlanacaktır.

•Hâkim ve savcıların mesleğe hazırlık döneminin daha etkin hale getirilmesi ve mesleki tecrübenin artırılması için hâkim ve savcı yardımcılığı müessesesi ihdas edilecektir.

•Hangi dine mensup olursa olsun kamu ve özel sektör çalışanları ile öğrencilere, kendi dini bayramlarında izinli sayılma imkânı getirilecektir.

•Denetimli serbestlik müdürlüklerinde çocuk büroları kurulacak ve suça sürüklenen çocuklar adli süreçlerin her aşamasında bu bürolar tarafından takip edilecektir.

•Hayvanlara iyi ve uygun muamele edilmesini ve hayvanların korunmalarını temin etmek amacıyla onları mal olarak değil can olarak gören bir anlayışla mevzuat düzenlemesi yapılacaktır

•İnsan hakları dersi, hukuk fakültelerinde zorunlu hale gelecek, ilgili diğer fakültelerin ders kataloglarında da yer alacaktır.