Irkçılık derinin altında

İsveç’in nüfusu 100 bini bulmayan, dokuzuncu büyük kenti Jönköping’de yeni bir uygulama başladı. Kentteki devlet hastaneleri ırkçı dövmeleri artık ücretsiz siliyor. Gamalı haç işareti taşıyan ve ırkçılığı simgeleyen şekiller ile suç motifleri olan dövmelerin ücretsiz silinmesi uygulamasından yararlanmak isteyenlerden beklenen bir koşul var; hayat şekillerini değiştirmeleri. Dövmeler çıkartılmadan önce yapılan başvurular, polis ve ilgili kamu kurumundan bir psikolog görüşüyle değerlendiriliyor. İstenen “değişimi” gerçekleştirdiğine inanılan kişilere ‘uygundur’ belgesi veriliyor ve bu kişiler hastanenin yolunu tutuyor. Uygulama oldukça yeni ama Ryhov Kliniği’nden Deri Doktoru Helena Wenger, birkaç kişinin şimdiden bu hizmetten faydalandığını rapor ediyor. Dövmeleri çıkartmak için birkaç seansa ihtiyaçları olduğunu söyleyen Wenger, “Dekoratif dövmeler çıkartılırken kamu paralarıyla bu karşılanamaz. Dövmeler çıkartılmadan önce bölge yönetiminin geçerli saydığı bir kurul kararı istiyoruz” diyor.

Derilerin üzerindeki ırkçılık, vergi paralarıyla silinirken vergisini veren İsveçli’nin Parlamento’daki aşırı sağcı parti İsveç Demokratlarına desteği ise en üst seviyeye çıktı. Yapılan son kamuoyu yoklamaları, geçen sonbahardaki seçimlerde, üçüncü büyük parti olarak yüzde 12,9’luk bir oy oranıyla Parlamento’ya giren İsveç Demokratlarının seçmen desteğini yükselttiğini gösteriyor. Kamuoyu yoklamalarında oy oranını yüzde 19’lara taşıyan parti, bu çıkışı sağlarken “taş atıp da kolu yorulmadı.” İsveç Demokratlarını bu noktaya taşıyan Parlamento’daki diğer partilerin siyasi çalışmaları oldu. Sağ blokta yer alan Hıristiyan Demokrat Parti ve Halk Partisi’nin yeni dillendirdiği göçmen politikaları, sadece aralık ayında İsveç Demokratlarına 2,1 oranında artış olarak yansıdı.

İki sağ parti, ancak aşırı sağ partinin göçmen politikalarına yakın düşebilecek siyasetler geliştirdi. Halk Partisi ve Hıristiyan Demokratların aşırı sağa kayan politikaları, ırkçı partinin seçmenlerini kendilerine çekmek içindi ama bu tamamen ters işledi. Aşırı sağ partinin “Doğru yoldasınız” açıklamalarıyla destek verdiği Halk Partisi ve Hıristiyan Demokratların yeni göçmen politikaları, sağ seçmeni, ırkçı parti İsveç Demokratlarına yaklaştırdı. Öyle ki bugün seçim olsa Hıristiyan Demokratlar seçim barajı olan yüzde 4’ü geçemiyor.

Son gelişmeleri Metro gazetesine değerlendiren Göteborg Üniversitesi’nden Devlet Bilimci Jonas Hinnfors, partilerin seçmen oranlarındaki iniş ve çıkışları açıklamanın her zaman zor olduğunu söylüyor. Yine de Profesör Hinnfors’a göre ellerindeki çalışmalar İsveç’te siyaset bilimcilere, ana politikaları konuşulan ve gündeme taşınan bir partinin oy oranlarında olumlu çıkışlar yakaladığını gösteriyor. Hinnfors, İsveç Demokratlarının yakaladığı yükselişi de bununla paralel olarak yorumluyor.

Kış aylarında Hıristiyan Demokratlar, göçmenlere sadece geçici oturma izinleri verilmesini, göçmen alımındaki masrafların düşürülmesi için devletin verdiği maddi desteğin azaltılmasını ve Göçmenlik Kurumu’nda işlerin daha hızlı gitmesi için yeni girişimlerin yapılmasını önermişti. Halk Partisi vatandaşlığa geçişte dil zorunluluğu ve İsveç bilgisi sınavından geçmeyi ön koşul olarak getirelim önerisiyle gelmişti.

Aşırı sağ duruş, sadece göçmen politikalarıyla Parlamento’ya taşınmıyor. Cuma günü başkent Stockholm’de Expressen ve Dagensnyheter gazetelerinin önünde üç kişi tutuklandı. İsveç Nazi Direnç Hareketi’yle bağlantılı oldukları sanılan üç kişiyi, polis, “birilerini dövme hazırlığı içinde ve bir grubu tehdit etmekten şüpheli” oldukları gerekçesiyle yakaladı. Nazilerin tepkisini çeken Expressen gazetesi, bu hafta boyunca İsveç’teki yabancı düşmanlığıyla ilgili bir yazı dizisi yayımlamıştı.