İsimsiz rekortmenler
Gelir Vergisi rekortmenlerinde şampiyon belli değil, ilk 100’e giren 67 rekortmen kayıp. Eskiden sermayedarların listeye girmek için yarıştığı vergi rekortmenleri listesi artık adını açıklamak istemeyen rekortmenlerle dolu. Üstelik bu alışılagelmeyen durum artık kurumlar vergisinde de görülmeye başladı. Vergi rekortmeni şirketler bile adlarının gizli kalmasını istiyor.
Havva Gümüşkaya
Gelir İdaresi Başkanlığı 2019 yılı vergilendirme dönemine ilişkin gelir ve kurumlar vergisi rekortmenlerinin açıkladı. Ancak tuhaf biçimde vergi rekortmenlerinin çoğu adının açıklanmasını istemedi. 2019’da en çok gelir vergisi veren 100 mükellefin sadece 33’ünün adı biliniyor. 67 rekortmen ise adının açıklanmasını istemedi. Adının açıklanmasını istemeyenler rekor kırmış durumda. Peki geçmişte durum nasıldı?
Gelir İdaresi Başkanlığı’nın bundan 18 yıl önceki vergilendirme dönemi verileri incelendiğinde tablonun o günden bugüne giderek değiştiği gözleniyor. 2002 yılında 100 vergi rekortmeninin sadece 21’i adının açıklanmasını istememiş, 79’u adının açıklanmasına izin vermişti. Hele hele yılın vergi rekortmenlerinde tepeye çıkıldıkça adının açıklanmasını istemeyenlerin sayısı giderek azalıyordu. Bugün ilk 20 vergi rekortmeninin 13’ünün adı bilinmiyor. Buna karşın 2002’de ise adını gizleyenlerin sayısı sadece 5’ti.
Alışılagelen uygulama vergi rekortmenine Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından bir plaket takdim edilmesi, hatta bu ödül töreninin gazete ve TV’lerde yayımlanmasıydı. Ancak bu ritüel 2 yıldır yapılamıyor. Çünkü ilk kez geçen yıl Türkiye’nin en çok vergi veren ismi adının açıklanmasını istemedi. Aynı durum bu yıl da yaşandı. Dolayısıyla 2 yıldır vergi rekortmeninin kim olduğunu vergi incelemesi yapabilen kamu görevlileri dışında kimse bilmiyor.
***
Listede olanlar kadar olmayanlar da dikkat çekti
Vergi rekortmenleri listesine girenler kadar girmeyenler de dikkat çekiyor. 2018 vergilendirme döneminde listenin 83'üncü sırasında olan Acun Ilıcalı 2019 rekortmenler listesine ya giremedi ya da adının açıklanmasını istemedi. Peki ya hükümetle içli dışlı inşaat şirketlerinin patronları? Listede ne Limak'ın patronu Nihat Özdemir ne Demirören'in patronu Yıldırım Demirören ne Cengiz Holding'in patronu Mehmet Cengiz bulunuyor. ATV, AHaber, Sabah Grubunun sahibi, 3'üncü Havalimanı işletmecisi Hasan Kalyoncu da rekortmenler listesinde adı bulunmayanlardan.
***
Kim bu kayıp milyarderler?
Eskiden vergi ödemek ve vergi rekortmenleri listesine girmek sermayedarlar için bir övünç vesilesiydi. Rekortmenlerin küçük bir kısmı adının açıklanmasını istemezdi. Son açıklanan verilerle 100 rekortmenin 67’si adının gizli kalmasını tercih etti.
***
Şampiyon bile bilinmiyor
Son 2 yıldır vergi şampiyonu kim bilinmiyor. Gelir İdaresi Başkanlığı’nın yayımladığı verilere göre daha önce bu tuhaf durum hiç yaşanmadı. İlk kez 2018 vergilendirme döneminde karşılaşılan kayıp şampiyon vakası, 2019 vergilendirme döneminde de devam etti. Verilere göre en çok vergi veren ilk 10 gelir vergisi mükellefi şu şekilde:
***
Kurumlar Vergisi’nde bir ilk yaşandı
Adının açıklanmasını istemeyen gelir vergisi mükellefleri dışında bu yıl çok daha tuhaf bir duruma da tanık olundu. İlk kez en çok kurumlar vergisi ödeyen 10 şirket içine girip adının açıklanmasını istemeyen şirketler türedi. 2 vergi rekortmeni şirket adının gizli kalmasını tercih etti. Bunlardan 8’inci sırada olan şirketin 1 milyar TL’den fazla vergi vermesine rağmen adını gizlemesi dikkat çekti.Öte yandan kurumlar vergisi şampiyonu değişmedi ve yine Merkez Bankası oldu. İlk 10’un hemen hepsinin bankalardan oluşması ise finans sermayesinin gücünü gösterdi.
