İşsizlik zirveyi zorladı
Ekimde zirveye oynayan işsizlik oranları yükselişini sürdürürken güvencesiz çalışma da yaygınlaştı. İktidar ve sermaye yurttaşın ekonomik krizini fırsata çevirdi, 3,5 milyon kişi esnek çalışmaya mecbur bırakıldı.
Ekonomi Servisi
İşsizlikte tablo her ay kötüleşmeye devam ediyor. İşsizlik oranı yükselmeye devam ederken esnek çalışanların oranı çarpıcı boyuta ulaştı. İktidarın yarattığı ekonomik kriz, yurttaşı güvencesiz işlere mecbur bırakıyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), ekim ayına ilişkin işsizlik verilerini açıkladı. TÜİK’e göre dar tanımlı işsizlik geçtiğimiz aya göre 0,1 puan artarak yüzde 8,8 oldu. Buna karşılık gerçek işsizlik oranları ise ekimde zirveyi zorladı. Gerçek işsizliği ifade eden geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 27,6 ile 2021 Şubat’tan bu yana en yüksek seviyede gerçekleşti. Pandeminin etkilediği 2021 Şubat’ta gerçek işsizlik, yüzde 28 olarak gerçekleşmişti.
ESNEK ÇALIŞMA OYUNU
İktidarın esnek ve güvencesiz koşullarda, hak gasplarına yol açacak kısa süreli çalışma biçimlerini yaygınlaştırma çabasının sonuçları, TÜİK verilerine de yansıdı.
Sermayenin, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na ‘sipariş ettiği’ esnek çalışma, 1 yılda 3,5 milyonu aşkın kişiye ulaştı. Yurttaş geçim sıkıntısı ile baş etmenin yolunu ararken sermaye ile iktidar ortaklığı, krizi fırsata çevirdi. Zamana bağlı eksik istihdam edilen, yani haftalık 40 saatten daha az çalışan ve imkânı olması durumunda daha çok çalışmayı isteyenlerin sayısı giderek arttı.
Zamana bağlı eksik istihdam modeli yaygınlaştı, son bir yılda 1 milyondan 795 binden 3 milyon 512 bine yükselerek 1 milyon 717 bin kişi arttı.
Veriler, bu şekilde istihdam edilmekle birlikte tam zamanlı ve güvenceli bir işte çalışmak isteyenlerin sayısını ifade ediyor. Buna göre bu şekilde çalışanlar, mevcut koşullardan daha güvenceli işler bulmayı hedefliyor.
∗∗∗
KADINLARDA ORAN YÜZDE 34
Ekim ayı işsizlik verilerine göre kadın işsizliği yükselmeye, kadın istihdamı düşmeye devam etti. En yüksek işsizlik kategorisi yine geniş tanımlı kadın işsizliği oldu, kadın işsiz oranı yüzde 34,6’ya çıktı. Kadın ve erkek işsizliği arasındaki makas giderek açılarak 14,1 puan oldu. Ekimde dar tanımlı işsizlik oranı erkeklerde yüzde 6,9 iken kadınlarda yüzde 12,3 olarak gerçekleşti. Geniş tanımlı işsizlik erkeklerde ise yüzde 22,3 seviyesinde.
∗∗∗
4,7 MİLYON GENÇ NEET
15-24 yaş grubunu kapsayan genç nüfusta işsizlik oranı yüzde 16,6 oldu. Bu yaş grubunda işsizlik oranı erkeklerde yüzde 12,6, kadınlarda yüzde 23,9 olarak hesaplandı. DİSK-AR’a göre ne eğitimde ne de istihdamda (NEET) olan gençlerin sayısı 4,7 milyona ulaştı.
∗∗∗
11 MİLYON KİŞİ İŞSİZ
DİSK-AR’ın TÜİK verilerinden yararlanarak yaptığı hesaplama, işsizlikte dev artışı ortaya koydu. Son iki yılda dar tanımlı işsiz sayısı 386 bin kişi azalmış gibi görünse de gerçek işsizlik fırladı. Geniş tanımlı işsiz sayısı 1 yılda 3 milyon 587 bin kişi arttı.
Gittikçe artan işsiz sayısına rağmen her 10 işsizden yalnızca 1’i işsizlik ödeneği aldı. İşsizlerin yalnızca yüzde 13,3’ü işsizlik fonundan faydalanabildi. Açık işsizlerin yüzde 86,7’si işsizlik sigortasından yararlanamadı.
