Google Play Store
App Store

İPA’nın sağlık istatistikleri, AKP’nin uyguladığı sağlık programının başarısızlığını gözler önüne serdi. Verilere göre, çocukluk aşılarının zamanında yapılma oranı düşüyor. Kadınlar, cinsel sağlık hizmetine erişimde sıkıntı yaşıyor.

İstanbul'da sağlık merkezine ulaşılamıyor: Hasta olmayın!
Sibel Bahçetepe
Sibel Bahçetepe
sibelbahcetepe@birgun.net

İstanbul Planlama Ajansı (İPA), geride kalan 3-9 Eylül Halk Sağlığı Haftası kapsamında, "Genel Sağlık İstatistikleri"ni açıkladı.

Veriler, AKP’nin Sağlıkta Dönüşüm Programının nasıl yıkıma yol açtığını da bir kez daha gözler önüne serdi.

Krizin etkisiyle artan yoksulluk ve gıda krizi, sağlıklı ve dengeli beslenmeyi, yeterli gıdaya erişimi zorlaştırdı. Bu durum obezite başta olmak üzere ciddi sağlık sorunlarına yol açtı. Hastalıklar artarken, sağlık hizmetlerine erişim ise daha zor hale geldi.

Aşı reddi ve tereddütüne yönelik söylemler ise çocukluk aşılarının yapılma oranında ciddi düşmelere yol açtı. Bu durum bulaşıcı hastalık riskini artırırken sağlıkçılar söz konusu verileri "AKP’nin Sağlıkta Dönüşüm Programı’nın başarısızlığının göstergesi" olarak değerlendirdi.

YURTTAŞ, ÖZELE MAHKÛM

İPA’nın verilerinden öne çıkan bazı başlıklar şöyle:

•İstanbul’da ortalama yaşam süresi 79,1 yıldır. Bu süre OECD ve AB ortalamasının altında.

•Türkiye’deki aile hekimliği birimine düşen nüfus 3 bin 72 iken bu sayı İstanbul’da artıyor. Kentte aile hekimliği birim başına düşen nüfus 3 bin 187. İstanbul’un mevcut Aile Sağlığı Merkezi ve aile hekimi sayısı yetersiz.

•İstanbul’daki özel hastane sayısı kamu hastanelerinin 3 katından fazla. İstanbul’da sağlık hizmetine erişim ihtiyacı duyan kişiler büyük ölçüde özel hastanelere gitmek zorunda bırakılıyor. Verilere göre, İstanbul’da 164 özel hastane bulunurken, bakanlığa bağlı hastane sayısı 54.

•İstanbul’da 100 bin kişiye düşen toplam hekim sayısı (284) Türkiye ortalamasının (228) üzerinde, OECD ortalamasının (372) ise altında.

•Türk Tabipleri Birliği’nin açıkladığı verilere göre, yurtdışında hekimlik yapmak üzere “İyi hal belgesi”ne başvuru yapan kişi sayısı 2022’de 2 bin 685 iken, 2023’te 3 bin 25’e yükseldi.

•Sağlık sisteminin kapasitesine ilişkin önemli bir gösterge olan hastane yatağı sayısı özellikle pandemi gibi büyük krizlerde daha da kritik hale gelmekte. İstanbul’da 100 bin kişiye düşen yatak sayısı 30 olup, OECD ortalamasının (43), hatta Türkiye ortalamasının (31) altında kalmakta.

•2016’da yapılan araştırmaya göre İstanbul’da sadece 6 hastane isteğe bağlı kürtaj hizmet veriyor. 11 hastanede kürtaj yapılmıyor, 26 hastanede ise yalnızca tıbbi zorunluluk hallerinde hizmet veriyor. İstanbul’da yaşayan milyonlarca kadın cinsel sağlık hizmetlerine erişimde sorun yaşıyor.

•İstanbul Büyükşehir Belediesi 9-26 yaş arasındaki kişiler için ücretsiz HPV aşı uygulamasını bu yıl başlattı. İBB, ücretsiz meme kanseri teşhisine yönelik hizmet veriyor.

•Önemli bir halk sağlığı sorunu olan obezite toplumda günden güne artış gösteriyor. TÜİK tarafından açıklanan verilere göre Türkiye’de obez bireylerin oranı yüzde 20,2 iken İstanbul’da bu oran yüzde 30,1.

•İstanbulluların düzenli fiziksel aktivite oranı 3 yıllık ortalaması yüzde 22,7.

•İBB, 2019 yılı Ekim ayından beri İstanbul’da çocukların sağlıklı gıdaya erişimini sağlamak amacıyla 277 bin 183 çocuğa 32 milyon 611 bin 106 litre süt ulaştırdı. Son 1 yılda ise İstanbul’da 138 bin 440 çocuğa 6 miyon 477 bin 880 litre süt ulaştırdı. Ekim 2019 ve Temmuz 2024 tarihleri arasında da 1 milyon 272 bin 611 adet gıda kolisi desteği sağladı.

***

TÜM GÖSTERGELER BAŞARISIZLIĞIN KANITI

Verileri değerlendiren İstanbul Tabip Odası Başkanı Prof. Dr. Osman Küçükosmanoğlu şu değerlendirmeyi yaptı:

İstanbul Tabip Odası Başkanı Prof. Dr. Osman Küçükosmanoğlu

"Ortalamanın altında olma durumu pek çok kriterde söz konusuydu. Ortalama yaşam süresi, beklenen yaşam süresi, bebek ölüm hızı gibi kriterlerde, bin kişiye düşen hekim sayısı ve sağlık çalışanı sayısında da bir gerileme durumu var. AKP, 22 yıldır iktidarda. Sağlıkta ‘Devrim yaptık, herşeyi düzelttik, çok iyiyiz, Avrupa bizi kıskanıyor’ değerlendirmesinin doğru olmadığını bu veriler gösteriyor. Mevcudu koruyamadığımız işler de var. Bunlar isteğe bağlı kürtaj olanaklarının gerilemesi, aşılama oranlarında düşmesi gibi... Bunlar bizim için kayıp. Sağlığın tek kriteri hastane, yatak ve doktor sayısı değil ki. Okul çocuklarındaki beslenme problemi, sınıfların kalabalık olması gibi şeyler de aslında sağlığın kriterleri arasında. Türkiye’nin sağlık göstergeleri dünyanın kıskanacağı durumda değil. Ortalamanın altındayız. Aşı, AKP hükümetinin tereddütlü davrandığı veya bilerek geri durduğu konu. Çocukluk çağı aşılarının yüksek oranlardan alt düzeye düşmesi ürkütücü bir tablo. Tüm bu göstergeler aslında AKP’nin Sağlıkta Dönüşüm Programı’nın başarısızlığının göstergesidir."