BİRDEM DEMİR İşkencenin etkin soruşturulması ve belgelenmesinde Birleşmiş Milletler’in kabul ettiği tek uluslararası belge olan ‘İşkence ve Diğer Zalimane, Gayri İnsani veya Aşağılayıcı Muamele ve Cezanın Etkin Soruşturulması, Belgelenmesi Kılavuzu İstanbul Protokolü’nün hazırlanışının 20’nci yılında Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) bir buluşma gerçekleştirdi. Çok sayıda katılımcının yer aldığı buluşmada ‘İşkencenin Önlemesinde İstanbul Protokolü’ konulu bir […]

İstanbul Protokolünün 20. yılı: İşkencesiz bir dünya mümkün
BİRDEM DEMİR

İşkencenin etkin soruşturulması ve belgelenmesinde Birleşmiş Milletler’in kabul ettiği tek uluslararası belge olan ‘İşkence ve Diğer Zalimane, Gayri İnsani veya Aşağılayıcı Muamele ve Cezanın Etkin Soruşturulması, Belgelenmesi Kılavuzu İstanbul Protokolü’nün hazırlanışının 20’nci yılında Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) bir buluşma gerçekleştirdi. Çok sayıda katılımcının yer aldığı buluşmada ‘İşkencenin Önlemesinde İstanbul Protokolü’ konulu bir belgesel gösterimi yapıldı.

Programda TİHV Başkanı Prof. Dr. Şebnem Korur Fincancı, TİHV Genel Sekreteri Metin Bakkalcı, International Rehabilitation Council for Torture Victims (IRCT) Direktörü Miriam Reventlow konuşmacı olarak yer aldı.

CHP Milletvekili Sezgin Tanrıkulu ve HDP milletvekili Oya Ersoy, İnsan Hakları Derneği İstanbul Şube Başkanı Gülseren Yoleri, TTB başkanı Prof. Dr. Raşit Tükel, Van Tabip Odası Başkanı Dr. Özgür Deniz Değer, Prof. Tuna Altınel, Af Örgütü Basın Koordinatörü Beril Eski, Civil Rights Defenders temsilcisi Sinan Gökçe, İstanbul Tabip Odası Yönetim Kurulu üyesi Osman Öztürk, Cumartesi Anneleri/İnsanları, pek çok hak örgütü ve sivil toplum kuruluşu etkinliğe destek verdi.

‘MÜCADELEMİZİN YÜKSELMESİ GEREKEN BİR DÖNEMDEYİZ’

İlk sözü TİHV Başkanı Prof. Dr. Şebnem Korur Fincancı aldı. Fincancı, önceki gün tahliye edilen barış akademisyeni Tuna Altınel’i de aralarında görmekten mutluluk duyduğunu kaydetti. İnsan haklarının geliştirileceği günlere ihtiyaç duyacaklarını belirten Fincancı, “İnsan hakları ihlallerinin daha da artarak insanlığın yok edilmeye çalıştığı bir dönemden geçilmeye zorlanıyor dünya. Ülkelerini savaşlardan kaçarak terk etmek zorunda kalan insanlar denizde boğulurken, onları kurtaranlar hapsediliyor. Demek ki mücadelemizin yükselmesi gereken bir dönemdeyiz” dedi.

THİV Genel Sekreteri Metin Bakkalcı ise, Türkiye’nin dört bir tarafında işkence görenlerin acılarının İstanbul Protokolü’nü kuvvetlendiren esas kaynak olduğunun altını çizdi. Bakkalcı şunları söyledi: “Aslında biz bu protokolü ortadan kaldırmak için protokolü kuvvetlendirmeye çalışıyoruz. Bu ne yaman bir çelişkidir değil mi? İşkencesiz bir dünya mümkün. Soyut gibi gelse de, imkânsız gibi gözükse de mümkün. Hepsi insan eliyle gerçekleşiyor ve önlenebilir. Bugüne kadar önleyemediğimiz bundan sonra da önleyemeyeceğimiz anlamına gelmez.”

İSTANBUL PROTOKOLÜ NEDİR?

İstanbul Protokolü, işkencenin etkin soruşturulması ve belgelenmesinde uluslararası alanda kabul gören tek belgedir. 20 Nisan 2000 tarihinde BM İnsan Hakları Komisyonu tarafından, 4 Aralık 2000 tarihinde BM Genel Kurulu tarafından onaylanmıştır. Protokolün çalışmalarına 1996 yılında başlanmış, 15 ülke, 75 bilim insanı tarafından üç yılda hazırlanmıştır.