İşte size istatistik Sayın Bakan

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik,  10 Mart 2015’te Ankara’da düzenlenen bir toplantıda iş güvenliği konusunda değerlendirmeler yaparken, Türkiye’nin iş kazalarında Avrupa birincisi olduğu gerçeğini iddialı bir dille reddetti. Ayrıntılar çarşamba günü  BirGün’deydi. Bakan şöyle diyordu: "Türkiye'nin ölümlü iş kazalarında Avrupa'da birinci, dünya üçüncüsü sırada olduğu yönündeki açıklamalara" da değinen Çelik, "Bunlar temeli olmayan, sloganvari bazı ifadeler. Hangi istatistiğe göre Türkiye dünyada üçüncü sırada? Soma ve Ermenek olayları olmamış olsaydı, Türkiye 100 bin işçide 6 ölümün gerçekleştiği bir ülke noktasına gelecekti. 100 bin işçide 2002'de 16 işçi hayatını kaybederken 100 bin işçiden 6 ölüm gerçekleşme noktasına geldik. O derece pozitif bir seyir vardır. 6 işçi fazla değil mi? Çok fazla. Hedefimiz, iş kazalarında ve meslek hastalıklarında hiçbir işçinin ölmemesi. Avrupa'da bu 100 bin işçiden 3 işçi.” (AA, 10 Mart 2015).

Bakan Çelik’e bağlı kurumlar ile Eurostat verilerini kullanarak Çelik’in “sloganvari” iddialarını yanıtlayalım. Evet, tekrar ediyorum. Türkiye iş kazaları ve meslek hastalıkları ölüm oranlarında açık ara Avrupa birincisidir.

2003-2014 yılları arasında iş kazası ve meslek hastalığı sonucu ölen işçi sayısı 14 bin 587’dir. 2003-2014 arası yüz olsa da istikrarlı bir azalıştan söz etmek mümkün değil (Tablo 1).

Bakan Çelik “100 bin işçide 2002'de 16 işçi hayatını kaybederken 100 bin işçiden 6 ölüm gerçekleşme noktasına geldik” diyor. Yanlış! O veri 2012’nin. İşçi ölüm oranı 2013’te 10,9, 2014’te ise 15,4. “Soma ve Ermenek olmasaydı yüz binde 6 olacaktık” diyor Bakan Çelik. O da yanlış. Soma ve Ermenek olmasaydı yüz binde 12.8 olacaktı. Hem o nasıl söz! Soma ve Ermenek oldu!

Tablo 1: İş Kazası Ölüm Oranları (2003-2014)

Kaynak: 2003-2010 Verileri için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından hazırlanan 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, s. 35. 2011-2014 verileri için Sosyal Sigortalar Kurumu ve İSİG Meclisi verileri
(*) Soma ve Ermenek hariç işçi ölümleri
 

>> Gelelim AB birinciliğinin sloganvari olduğu iddiasına. Yandaki veriler slogan değil sayın Bakan bildiğimiz istatistik! Türkiye hem 2003’te hem 2011’de Avrupa birincisi. 2013 ve 2014 Eurostat verileri açıklandığında muhtemelen yine birinci olacak. 

2011 yılı itibariyle AB 15 ülkelerinde işçi ölüm oranı yüz binde 1,8, AB 27 ülkelerinde 2,6. Türkiye’de ise 15,4! Türkiye’de işçi ölümleri AB 15 ortalamasının 8.5, AB 27  ortalamasının 6 katı.  Almanya, İsveç ve Finlandiya söz konusu olduğunda bu oran 13  kata yükseliyor (Tablo 2).  Öte yandan uzun dönemli (2003-2011) karşılaştırmada AB  verileri yüz binde 2 civarında seyrederken Türkiye’de yüz binde 11 civarında seyrediyor. Asıl karşılaştırılması gereken bu. 

Buyrun sayın Bakan, istatistikler burada! Üstelik size bağlı kurumların yayınlarında yer alan istatistikler.  Son 12 yıl içinde en iyi yılı alıp diğer yılları görmezden gelmek gerçeği  değiştirmiyor. Mızrak çuvala sığmıyor! İstatistiklere takla attırmayı bırakın. İşçiler ölüyor, ölümleri durdurun!

Tablo 2: Avrupa  ve Türkiye’de İşçi Ölüm Oranları (100 binde)
 

Kaynak: Eurostat, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Sosyal Güvenlik Kurumu verileri