İstihdam azaldı, zarar rekor kırdı
Kamu İşletmeleri Raporu, işletmelerinde yaşanan kan kaybını en net şekilde ortaya koydu. Satış maliyetinde yaşanan artış nedeniyle KİT’lerin net zararı 24,3 milyar TL ile tarihi rekor kırarken istihdam 99 bine geriledi.
Mustafa BİLDİRCİN
AKP iktidarının siyasi tercihlerinin sonucunda uçuruma sürüklenen KİT’ler, mal-hizmet satış maliyetinde yaşanan yüzde 131’lik artış nedeniyle toplam 24,3 milyar TL’lik net zarara imza attı. İzmir İktisat Kongresi’nde alınan kararlar doğrultusunda kurulan Kamu İktisadi Teşebbüsleri’nin (KİT) büyük bölümü batağa saplandı. Çok sayıda KİT, borcunu sürdüremez hale gelirken KİT’lerin büyük bölümü öz kaynaklarını önemli ölçüde kaybetti. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca hazırlanan Kamu İşletmeleri Raporu da KİT’lerin içinde bulunduğu olumsuz tabloyu bir kez daha gözler önüne serdi. Rapora göre, KİT’lerin 2020 yılında 310,3 milyar TL olan aktif büyüklüğü 2021 yılı sonunda yüzde 56’lık artış ile 483,4 milyar TL’ye ulaştı. Aynı dönemde bürüt satışlar ise yüzde 106 oranında artarak 331,4 milyar TL olarak hesaplandı. Brüt satışlardaki artışa karşın KİT’lerin toplam zararında rekor kırıldı. 2020 yılı sonunda 825,8 milyon TL’lik karı bulunan KİT’lerin mali yapısı, 2021 yılında altüst oldu. 2021 yılında mal-hizmet satış maliyetinde yaşanan yüzde 131’lik artış nedeniyle KİT’ler 2021 yılında 24,3 milyar TL zarar etti.
En yüksek dönem zararına imza atan KİT’ler sırasıyla şöyle:
•BOTAŞ: 17,9 milyar TL
•EÜAŞ: 7,6 milyar TL
•TCDD: 4 milyar TL
•TCDD Taşımacılık: 1,6 milyar TL
•TTK: 1,4 milyar TL
***
ÇALIŞAN SAYISI DÜŞTÜ
Türkiye’nin ekonomik kalkınması açısından kritik önemi bulunan KİT’lerin istihdam konusunda yaşadığı gerileme de resmi verilere yansıdı. Buna göre, 2001 yılında ortalama 165 bin 359 kişinin istihdam edildiği KİT’lerde 2019-2021 dönemdeki personel sayısı ise şöyle gerçekleşti:
2019: 100 bin 516
2020: 99 bin 235
2021: 99 bin 378