İstisnaydı AKP ile sıradanlaştı
27’ncı dönemde torba kanun tekniği ile 72, normal kanun değişikliği ile 45 düzenleme hayata geçirildi. AKP’li Komisyon Başkanı Cevdet Yılmaz ise düzenlemeleri tek metinde hayata geçirmeyi sürdürürken bu metinlere ‘torba kanun’ denilmesini aşağılayıcı buldu.
Hüseyin ŞİMŞEK
İktidara geldiği günden bu yana tartışmalı düzenlemeleri hayata geçiren, çok sayıda kanunda yapılması gereken tepki çeken düzenlemeleri tek kanunla yürürlüğe koyan AKP, bu teknik için ifade edilen “torba kanun” ifadesini aşağılayıcı buldu.
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda, AKP’nin son torba kanun teklifinin görüşüldüğü sırada muhalefet milletvekilleri, yine ilgisiz kanunlarda değişikliklerin bir araya getirildiğini bildirerek düzenlemeye karşı çıktı. Komisyonun AKP’li Başkanı Cevdet Yılmaz ise “torba kanun” ifadesini eleştirerek, “Kamuoyunda, medyada ‘torba kanun’ olarak ifade ediliyor, biraz da böyle aşağılayıcı bir dille, eleştirel bir dille yaklaşıldığı için bu usule, böyle bir kavramla ifade ediliyor ama bu resmi bir kavram değil, doğru bir kavram da değil. Bizim yaptığımız çeşitli kanunlarda aynı anda değişiklik yapan bir kanun teklifini müzakere etmektir” dedi. CHP, İyi Parti ve HDP Milletvekilleri ise Yılmaz’a ve AKP’nin kanun yapma tekniklerine tepki gösterdi.
DÖNEM DÖNEM ARTIŞ YAŞANDI
İktidar ile muhalefeti karşı karşıya getiren torba kanun tekniği, AKP’nin özellikle son dönemde kamuoyunda tepki çeken düzenlemeleri tek seferde, tartışmaların süresini uzatmadan hızla yasalaştırmasına imkan tanıdı. 2002-2007 döneminde 52 torba yasa hazırlayan iktidar partisi, daha sonra “vites artırdı.” AKP, 2007-2011 yılları arasında hayata geçirdiği 759 düzenlemenin 80’i, 2011-2015 yılları arasındaki 751 düzenlemeden de 78’i torba kanunlardan oluştu. Yeni sistemden önceki son yasama dönemi olan 2015 ve 2018 yılları arasında 527 kanun teklifi yasalaştı. Bu düzenlemelerin 37’si torba kanun teklif yöntemiyle hayata geçti.
YENİ SİSTEM TORBAYI ARTIRDI
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi, hem Meclis’in yasama işlevinin azalmasına hem de Meclis’in daha çok torba kanun değişiklikleri için mesai yapmasına yol açtı. 27’nci dönemin ilk yasama yılında beş kanun teklifi yasalaştı, bunlardan üçü torba kanunlardan oluştu. İkinci yasama yılında uluslararası anlaşmalar dışında 26 kanun kabul edildi. 14 kanun torba, 12 kanun ise normal kanun metni olarak hazırlandı.
Üçüncü yasama yılında yürürlüğe giren değişikliklerden 17’si torba, 12’si tek kanunda değişiklik içeren tekliflerden oluştu. Dördüncü yasama yılında ise 18 torba kanuna karşı sadece altı normal kanun değişikliği yürürlüğe girdi. Beşinci yasama yılında torba 19, normal kanun ise 13 oldu. Altıncı dönemde görüşülen bir torba kanun teklifi ile birlikte, 27’nci yasama döneminin şu ana kadar tamamlanan bölümünde, Meclis Başkanı Mustafa Şentop’un sunduğu uluslararası anlaşmalar dışında, iktidar partisi tarafından toplamda 117 kanun teklifi hazırlandı. Bu tekliflerin 72’si torba, 45’i ise tek ya da ilgili kanunlarda değişiklik içeren tekliflerden oluştu.
TBMM’de “torba teklif rekoru” 17 Ocak 2019’da kırıldı. AKP Milletvekillerinin hazırladığı ve itirazlar eşliğinde kabul edilen Vergi Kanunları ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi ile tam 38 ayrı kanunda değişiklik yapıldı.