Soru: Merhaba, ben yaklaşık 2 senedir özel bir anaokulunda çalışıyorum. Pandemi başladığından beri kısa çalışma ödeneği alıyorum fakat yaklaşık 6 ay tam zamanlı çalışmama rağmen işverenim beni çalışmıyor olarak gösterip kısa çalışma ödeneği (KÇÖ) almamı sağladı tam maaş vermemek için. Maaşımın üstünü kendisi tamamladı. Ben itiraz etmeme rağmen ya bu şekilde çalış ya da işten çık gibi bir tavır sergilendi, bende mecburen çalışmak zorunda kaldım. Sonrasında hamile olduğumu öğrendim ve ilk andan itibaren işverenime bildirdim. Gebeliğimin 5’inci haftasında Covid-19 oldum ve düşük tehlikesi geçirdiğim için karantina sürem 20 gün yapıldı. İlk 10 gün için rapor verildi tabi ama uzun zamandır KÇÖ’den yararlandığım için rapor ücretim de yatmadı. Doktorum da bir süre dinlenmem gerektiğini çalışmamam gerektiğini söyledi işverenimle görüşüp durumu anlattım. KÇÖ’den dolayı rapor ücreti de alamadığım için rapor almamamı, KÇÖ ile haziran sonuna kadar devam etmemi söyledi. Yani 1 buçuk ay gibi bir süre işe gitmedim. İşverenim temmuzda işe başlarsın 3-3 buçuk ay sonra da zaten doğum izni zamanın geliyor, doğum iznine çıkarsın dedi ve o şekilde konuştuk. Fakat şu anda bana işe gelmememi söylüyor. Hamile olduğum için işten çıkarmaya da çekiniyor. Sadece sigortanı yaparım ama maaş veremem diyor. Kısa çalışma ödeneğinden dolayı sigortam zaten aylardır işlemiyor. Temmuz ayında sigortamı başlatmazsa doğum rapor ücreti hakkımı da kaybedeceğim. Çalışmak istiyorum beni çalıştırmayıp sadece sigorta yapmasını kabul etmek istemiyorum. Tüm bunlar ile ilgili ne gibi haklarım var, ne gibi dava açabilirim? Çalıştırıp KÇÖ aldırması ile ilgili de şikâyetçiyim. Hamile iken işsiz kalma durumum doğarsa nereye nasıl başvurmam gerekiyor?

Cevap: İşverenin KÇÖ ile ilgili yaptığı usulsüzlükler işyerinin bağlı bulunduğu Türkiye İş ve Çalışma Kurumu'na (İŞKUR) şikâyet ediliyor. İşverenin size gebelik nedeniyle ayrımcılık uygulaması, iş vermemesi, ücret ödememesi gibi olumsuz davranışlar işten haklı nedenle ayrılmanızı ve kıdem tazminatı talep etmenizi sağlar. İşverenin sizi gebelik sebebiyle işten çıkarmasına karşı iş güvencesinin geçerli olduğu işyerlerinde işe iade davası açılabilir. Şayet işyeri 30 kişinin altında ve iş güvencesi kapsamında olmayan bir işyeri ise gebelik sebebiyle işten çıkarma kötü niyetli bir fesih olduğundan kötü niyet tazminatı talep etme hakkınız doğar. Bunlar için iş mahkemesinde direkt dava açılamıyor. Önce hukuki arabulucuya gidip işverenle anlaşma sağlanmaya çalışılıyor. Burada anlaşma olmazsa sonrasında iş mahkemesinde dava açılabiliyor. Bunlar için bir hukukçu ile görüşünüz.

KIDEM TAZMİNATI HESABI NASIL OLUR?

Soru: 2019 Mart'ta işe girdim, senemi doldurduktan sonra 2020 Mart ayından beri kısa çalışma ödeneği kapsamında izinliyim. Bu ay ödenek bittikten sonra işten çıkarabileceklerini söylüyorlar. Çıkardıkları takdirde kıdem tazminatı hesaplaması nasıl olur, 1 yıl mı olur yoksa kısa çalışma ödeneğinde geçen sürede dâhil olup 2 yıldan fazla mı olur? Yardımcı olursanız sevinirim. Şimdiden teşekkür ederim.

Cevap: Bu konuda genel hukukçu görüşü kısa çalışma ve ücretsiz izinde geçen sürelerin gerek yıllık ücretli izin, gerekse işçinin kıdem süresi yönünden dikkate alınması yönündedir. Yani işçi kendi elinde olmayan nedenlerle Pandemi döneminde işe devam edemediyse ya da eksik çalıştırıldıysa bunun faturası işçiye kesilemez. Dolayısı ile işten çıkarılmanız söz konusu olursa bu süreler de dikkate alınmalıdır. Bu konuda youtube’da HÜSEYİN İRFAN FIRAT' la Çalışma Yaşamı kanalında Hukukçu Dr. Murat Özveri ile yaptığımız programı izleyebilirsiniz.

*Programa buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.