İşveren şirketleri arasında geçiş yapmış
SORU: Ben yeraltı maden ocağında madenci olarak çalışmaktayım. Biz öncelikle a şirketinde işe giriş yaptık (18 Ocak 2019 tarihinde); ancak bu şirketten bir süre sonra çıkışımız yapılmış. Daha sonra aynı işverene ait b şirketine sigorta girişlerimiz yapılmış. Bunların hepsi de bizden habersiz yapıldı. Sadece giriş yapıldığında “Girişlerinizi bu şirkete yaptık” dediler ve 21 Eylül’de madde 4’ten çıkışlarımız verildi habersiz bir şekilde. Biz ihbar ve kıdem tazminatı alabilir miyiz; ayrıca işe iade davası açabilir miyiz? İlk çalıştığımız a şirketi tamamen kapatılmış.
YANIT: İfadelerinizden anlaşılan işverenin size kendi şirketleri arasında geçiş yaptırdığıdır. Burada sigorta açısından boşluk olmadığından gün kaybınız söz konusu değil. Ancak bu geçiş işleminin gerekçesi önemlidir. Ayrıca işverenin size bu çıkış giriş işlemleri konusunda bilgi vermek zorunluluğu var. Olaya kıdeminiz açısından bakıldığında aynı işverenin farklı işyerlerindeki çalışmalar birleştirilerek hesaplanacağından kıdem süreniz bakımından bir kayıp söz konusu olmaz. Ancak sözünü ettiğiniz a ve b şirketleri aynı kişiye mi ait, buna da bakmak gerek.
Bu işyerinde henüz 1 yılınız dolmadığından kıdem tazminatı hakkınız yok. Sadece ihbar tazminatı talep edebilirsiniz. İşe iade davası bakımından ise en az 6 aylık kıdem sahip olmanız gerekiyor. İşveren eski şirketi kapatıp sizleri yeni şirkete devir etmekle bu davanın önüne geçmeye çalışmış olabilir. Bu durumda iki şirket arasındaki bağı kanıtlayıp yine de işe iade davası açabilirsiniz. İşe iade davası için işten çıkarıldığınız tarihten itibaren 1 aylık süre olduğunu hatırlatalım. Vakit geçirmeden bir avukatla görüşmelisiniz.
TAYİNİMİ BAŞKA İLE ÇIKARTTILAR
SORU: 3 yıldır özel şirkette çalışıyorum. İşe başlarken imzalamış olduğum sözleşmede başka illerde de görev yapmayı peşinen kabul edip imzaladık; ama bizim sektörde bu tür durumlar çok nadir yaşanır. 4-5 ay önce yönetim değişikliği oldu. Yeni gelen üst düzey yönetici 3-4 ayda 80 üzerinde kişiyi işten çıkardı ve bunların yerine de eski çalışma arkadaşlarını yerleştirdi, (Yeni işe başlayan kişilerin SGK eski işyeri kayıtlarından bu ispatlanabilir), bu uygulama hâlâ devam ediyor. 15 gün önce başka bir ile tayinim çıktığına dair bir tebligat geldi ama imzalamadım. Yöneticilerime ve insan kaynakları müdürüne bunu neden yapamayacağımı (2 çocuğumun okula gidiyor olması, lise son sınıfta okuyan kızımın 6 ay sonra hayatının en önemli sınavına girecek olması, tebligatın okullar açılmadan 10 gün önce yapılması) mail ile bildirdim. Yöneticim 2 kişiyi şahit olarak imzalatarak tebligatı okuduğumu ama imzalamadığımı tutanak haline getirdi.
Çalıştığım bölgede 3 kişi yeni işe başlayacak. Bu kişiler diğer illerden Bursa’ya taşınırken beni de Bursa’dan başka bir ile göndermek istiyorlar. Aslında gidemeyeceğimi bildikleri için bunu talep ediyorlar. Yeni işe aldıkları kişilere çok daha düşük ücret verecekler, bu yüzden yüksek maaş alan kişileri yıldırmaya ve gitmeye zorlamaya çalışıyorlar. Muhtemelen yakın bir zamanda çağıracaklar ve sözleşmemi feshettiklerini bildirecekler. Ne yapmalıyım? Benim durumumda olan diğer bölgedeki arkadaşlara “Ya kendin istifa et, tazminatını ödeyelim ya da tazminat vermeyeceğiz, mahkemeye git” demişler.
YANIT: Benzer hukuksal çekişmelerde Yargıtay, kimi koşullarda tayin onayı verse dahi, işverenden gelen işyeri değişikliği talebine uymayan işçiyi haklı bulmuştur. Yüksek yargı tayinden kaynaklanan hukuksal çekişmelerde tayin kararının işin gereği olup olmadığı, organizasyon gereği gerçekten böyle bir tayine gerek olup olmadığı, işçinin sosyal ve medeni durumu gibi olgulara bakarak farklı kararlar vermektedir. Bu açıklamalardan sonra sizin somut olayınıza dönecek olursak, siz sektörünüzde tayin olayının nadiren yaşandığını belirtmişsiniz. Bu durumda muhtemelen işvereniniz sözleşmelere bu maddeyi bir tedbir olarak koymuş olmalıdır.
Akabinde anlattıklarınızdan anlaşılan, yeni yönetimin sözleşmelerinizde yer alan tayin maddesini çalışanlara karşı istifaya zorlamaya yönelik bir araç olarak kullandığıdır. Yani burada açık bir kötü niyet olduğu anlaşılıyor. 3 yıldır işverenden hiçbir tayin talebi gelmemiş olması, ardından yeni yönetimle birlikte bu tür bir talebin gelmesi de bu düşüncemizi destekler niteliktedir. Şimdi sizin yapmanız gereken size tebliğ edilmek istenilen işyeri değişikliği talebine yazılı olarak 6 iş günü içinde olumsuz yanıt vermek olmalıdır. Çünkü sizin bu tebliği almamanız sonucu değiştirmez, işveren imzadan kaçınma tutanağı yapar ve o tebligat size yapılmış kabul edilir. Ardından işveren sizi tayin kararına uymadığınız gerekçesiyle işten çıkarabilir. Siz de bu durumda yasal süreç başlatıp işe iade davası açabilirsiniz. Elinizde davayı kazanabileceğiniz güçlü argümanlar var. Ancak yine de her somut olayda olduğu gibi sizin olayınızda da yineleyelim, vakit geçirmeden bir avukatla görüşerek onun önerileri ile birlikte hareket etmelisiniz.