SORU: Ben restoranda çalışıyorum. İlk kapanma döneminde kısa çalışma ödeneği aldım, haziranda restoran açılınca kesildi. Bildiğiniz gibi işyerlerimiz tekrar kapandı. Tekrar kısa çalışma ödeneği alabilir miyim?

YANIT: Bilindiği üzere kısa çalışma ödeneği başvuruları durdurulmuştu ve yeni başvurular alınmıyordu. Ancak hükümetçe alınan yeni kapanma “önlemleri” ile birlikte ara verilen kısa çalışma ödeneklerine de yeniden başvuru alınacağı açıklandı. Dolayısıyla sizin işyeriniz de KÇÖ’ye başvurursa ve başvurusu kabul edilirse siz de bu ödenekten yararlanabileceksiniz.

TAŞIYICI OLABİLECEĞİMİ SÖYLEDİM, İŞTEN ÇIKIŞIMI KOD 29’DAN YAPTILAR

SORU: Özel bir kuruluşta yüz yüze ve online eğitimler veriyordum; komşularımda ve kuzenlerimde koronavirüs çıkınca yüz yüze eğitime devam edemeyeceğimi, taşıyıcı olabileceğimi söyledim. İşten çıkışımı Kod 29’dan yaptılar. Yüz kızartıcı suçlar için kullanılan bir kod bu. Ne yapabilirim?

YANIT: Sözüm ona işten çıkış yasağının sürmekte olduğu bu pandemi günlerinde kimi işverenler bu yasağın istisnası olan Kod 29’u, yani İş Kanunu’nun 25/2’nci maddesini sık kullanır hale geldi. Bu madde işverenlere işçileri ‘ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller’ sebebiyle işten tazminatsız olarak çıkarma olanağı sağlayan maddedir. Bunun SGK’deki işten çıkış kodlarında karşılığı ise Kod 29’dur.

İş Kanunu’nun 25/2’nci maddesi sadece sizin sorunuzda belirttiğiniz yüz kızartıcı suçları içermez. Bu madde kapsamında işçinin işten çıkarılmasına sebep olacak pek çok olumsuz davranışı söz konusu olabilir. Bunlar içerisinde işçinin işyerinde kavga etmesi, diğer arkadaşlarını taciz etmesi, işe mazeretsiz olarak devam etmemesi, görevini uyarıldığı halde yapmaması, işçi sağlığı ve iş güvenliği kurallarına uymaması, kullandığı makine ve teçhizata hasar verip işvereni zarara uğratması gibi olumsuz davranışlar örnek gösterilebilir.

Siz sorunuzda işverenin sizi 25/2’nci maddenin hangi gerekçesiyle işten çıkardığını belirtmemişsiniz. Ancak ifadelerinizden bulaş riskiniz olması sebebiyle yüz yüze eğitim vermeyi risk oluşturacağı gerekçesiyle reddettiğiniz anlaşılıyor. İşveren bu sebeple sizi 25/2’nci maddeye dayanarak işten çıkardıysa muhtemelen görevinizi uyarıldığınız halde yapmadığınız iddiasında olmalıdır.

İçinde bulunduğumuz pandemi döneminde sizin bu gerekçeyle yüz yüze eğitim vermekten kaçınmanız sizin açınızdan haklı bir gerekçedir. Üstelik uzaktan online eğitim olanağı da olduğunu belirtiyorsunuz. Buna karşın işverenin zaten genel olarak yüz yüze eğitimin önemli ölçüde yasaklandığı bir dönemde bu konuda ısrarcı olması ve sizi işten hem de 25/2’nci madde kapsamında çıkarması haksız fesih anlamına gelir.

Şayet işten çıkarma gerekçesi bu ise hukuksal süreç başlatmanız gerekecektir. İlk yapmanız gereken arabulucu müessesine başvurup işe iadenizi talep etmektir. Buradan bir sonuç alamazsanız işe iade davası açmalısınız.