Ya Türk Hava Yolları'da geçen hafta uçuş sistemi hack'lenen Polonya havayolu LOT ile aynı sistemi kullanıyorsa? Aynı açıkla burada da büyük bir krize yol açılabilir. Karışıklığı siz düşünün

Polonya havayolları LOT'un bilgi işlem sistemi hack'lendi. Sonuç: 10 uçağın kalkışı engellendi, 12 uçağın da rötar yaptı. 1500'e yakın yolcu perişan oldu. Bu haber, aklıma otomasyon, hava yollarının ve trenlerin kullandığı sistemleri, trafik ışıklarını aklıma getirdi. Neticede bu tip yazılımları üreten şirketlerin sayıları da iki elin parmağını geçmez. Örneğin LOT'un kullandığı sistemi THY de kullanıyorsa hadi buyur! Aynı açıkla burada da büyük bir krize yol açabilirler. Eş zamanlı bir operasyonla aynı anda 10 havayolu şirketine 3 saat böyle kriz yaşatılsa maddi manevi ortalığın ne kadar karışabileceğini siz düşünün. Dışarıya açık olan ağlarda maalesef bu risk var. Güvenliğin gerçekten önemi büyük. Bu kez havadaki uçakları etkilemedi. Onları etkilemeleri halinde mevzu çok daha tehlikeli ve trajedik olabilir. Bu konuda ne tür tedbirler alınabilir? Ülkelerin yeni model savaşları bence zaten artık bu şekilde olacak. Her şeyin ve herkesin online olduğu bu hayatta bunu yapmak artık çok zor değil.

NASA 1960-1970'lerde kullandığı alt yapı ile uzaya mekik, astronot gönderiyor. Neden mi? Çünkü tamamen kapalı olan bu sistemin kırılması mümkün değil. Belki kritik, stratejik noktalarda NASA taktiği ile biraz daha güvenilir sistemler kurgulanabilir. Sürekli daha online daha dijital olalım diye kafa patlattığımız bir dönemde böyle analog sistemleri de kritik noktalara yerleştirmemiz gerekiyor. 'Dijital Savunma Sistemleri' günümüzün en büyük tehlikeye açık noktası. Saldıran tarafından düşündüğünüzde de az riskli ve masa başında çözülebiliyor olmasıyla tercih sebebi olacaktır. İki yıl önce Ulaştırma Bakanlığı'nın organize ettiği siber bir tatbikata katılmıştım, tabii izleyici olarak. Sonra ne oldu hiçbir fikrim yok. Geniş katılımlı bir organizasyondu ama nereye vardılar, oldu mu? olmadı mı? Bir bilgi verilmemişti. Bir daha da yapılmadı galiba, hiç haber gelmedi. Siber ordular artık çok önemli. Bu ordular sadece saldırmak için değil savunma yapmak içinde gerekli. Kendileri gibi düşünen hareket eden bu yeni dünya savaş stiline ancak onlar gibi düşünen bir ordu ile karşılık verebilirsiniz. Top tüfek batarya ile onlara hiç birşey yapamazsınız. Ulaştırma Bakanlığı'nın yaptığı bu tatbikatlar bence şov amaçlı. Umarım gerçek anlamda arka planda bu konuda ciddi işler yapılıyordur.

***

Sıcakta teknolojiye dikkat

Yazın gelmesiyle dikkatli olmamız gereken bir konu var. Güneş, sıcak ve mobil teknolojiler! Bu üçlü hiçbir zaman anlaşamaz. Özellikle direk karşılaşmaları halinde büyük sıkıntı olur. Siz siz olun, güneş altında teknolojik cihazlarınızı bırakmayın, şarj etmeyin. Hele hele şarj ederken sakın konuşmayın. Son zamanlarda hepimizin vazgeçilmezi olan ekstra bataryalar, şarj ünitelerinde tehlike daha da büyük. Ne markası olan, nerede üretildiği belli olmayan ürünlerden mümkünse çok çok uzak durum. Ucuz olsun bozulunca atarım sakın demeyin! Parlama, yangın riski çok büyük. Hem telefonun kendisi, hem de ekstra bataryalar, arabanızda giderken bile güneş görmemeli. Patlaması halinde ölümlü kazalar bile olabilir. Çocuklarımızı bu konuda iki kez daha uyaralım! Ben çok açık söyleyeyim eğer evde değilsem ekstra şarj ünitemi şarja bile takmıyorum. Ne kadar serin olursa olsun. Gözüm üzerinde olacaksa ve doğru şartlar varsa şarj ediyorum. Sonra tadınız bir kaçar ki hiç kimse bu durumlara düşmek istemez. Tatil zehir olur, ev, araba yanar, size bir şeyler olur. Basit gibi görünen bu konu çok tehlikeli!