İzmir’de akıllı kent ve yapay zekâ çalışmaları

Teknoloji tabanlı uygulamalarla kentlilerin hayatını kolaylaştıran İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin 3 projesi, İZKA’nın açtığı ‘2022 Yılı Kamuda Dijital Dönüşüm Mali Destek Programı’ndan hibe almaya hak kazandı. Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı “Dijital Kent Tasarım ve Yönetim Sistemi”, ESHOT “Telemetri Sistemi”, Büyükşehir iştiraki İZELMAN A.Ş. ise “Akıllı Kent, Akıllı Otoparklar” projesiyle listeye girdi.

Büyükşehir Belediyesi Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı “Dirençli İzmir: Dijital Kent Tasarım ve Yönetim Sistemi” projesiyle veri akışı sistemi kuracak. Hava koşullarının yanı sıra afet, iklim krizine uyum ve kentsel tasarım ile ilgili öngörü sağlayan parametrelerin değerlendirileceği LoRaWAN sistemiyle kentsel riskler belirlenip önlemlerin alınması sağlanacak. Büyükşehir tarafından işletilen 20 telsiz kulesine gateway, meteorolojik veri ve sıcaklık modüllerinin montajı yapılarak şehrin yüzde 80'ini kapsayacak şekilde çalışır hale getirilecek. Toplanacak veriler, afet riski yüksek bölgelerde gerekli önlemlerin alınması için ilgili kurumlarla paylaşılacak. Ayrıca Açık Veri Platformu’nda yurttaşlara açılacak.

LoRaWAN sisteminin kurulu olduğu alanlarda afet durumlarına erken müdahale, orman yangınlarının oluşmadan engellenmesi, iletişim altyapısının devamlılığı, çöp konteynerlerinin doluluk oranları, enerji altyapısının ölçümlenmesi, sokak aydınlatma sistemlerinin uzaktan kontrolü, su sayacı okuma, deniz suyu sıcaklıkları, tarım arazilerindeki toprak verimliliği, ulaşım araçlarının ortam ve yolcu verilerinin ölçümlenmesi ve benzeri birçok alandaki projenin hayata geçirilmesi planlanıyor. LoRaWAN sistemi 7/24 olarak çalışacak. Afet durumunda dahi kesintisiz bir haberleşme ağı sağlanarak anlık veriler sahadan alınabilecek. Proje, 15 ayda bitecek.

Büyükşehir iştiraki İZELMAN A.Ş.’nin “Akıllı Kent, Akıllı Otoparklar” projesiyle 81 İZELMAN otoparkı tam akıllı otopark otomasyon sistemine dâhil edilecek. Plaka üzerinden araç tanıma sistemi hayata geçirilerik otoparklarda güvenliğin artırılması, abone, engelli gibi kullanıcıların tanımlanabilmesi ve tarifeye özel fiyatlandırmanın yapılabilmesi amaçlanıyor. Ayrıca merkezi yönetim paneli ile tüm otoparklarda gerçek zamanlı dolu-boş bilgilerine ulaşılacak ve raporlama tek tuşla yapılabilecek. Mobil uygulama ile vatandaşların en yakın otoparkı, otopark doluluğunu kontrol edebilmesi ve en yakın boş otoparka navigasyon ile ulaşabilmesi sağlanacak. Böylece otopark ararken geçirilen süre ve yakıt tüketiminin azaltılması hedefleniyor.

Mobil ödeme sistemleriyle yeni ödeme seçenekleri de sunulacak. Yoğun saatlerde mobil ödeme sistemi otoparktan çıkış hızının artırılmasını mümkün kılacak. Projeyle aynı zamanda karbon salınımının azaltılmasına katkı sağlanması hedefleniyor.

ESHOT Genel Müdürlüğü’nün hazırladığı “Kurumsal İş/Karar Verme Süreçlerinin Otobüsten Alınan Dijital Verilerle İyileştirilmesi” projesiyle otobüslere monte edilecek telemetri cihazlarıyla daha önce manuel olarak bir kısmına ulaşılabilen yaklaşık 150 çeşit farklı sensör verisiyle dijital bir altyapı kurulacak. Veriler sayesinde otobüs ve sürücülere ait kullanım verileri detaylı olarak izlenebilecek.

Otobüslerden elde edilen büyük veri ile araç içi doluluk oranı, sürücü davranışları, hat analizleri, yakıt tüketim miktarları, acil durum yangın-kaza-arıza ihbarları gibi özel amaçlara odaklanılması mümkün olacak. Bu sayede ESHOT da ilgili birimlere öncü uyarılar gönderebilecek, potansiyel arızalar anında saptanabilecek. Yedek parça ve bakım maliyetlerinde de önemli tasarruf sağlanacak.

Projeyle, ortalama süreden daha uzun süre rölantide kalan araçların tespit edilmesi ve insan kaynaklı hataların tespiti ile otobüslerin yakıt tüketimlerinin düşürülmesi ve egzoz gazı salınımlarının azaltılması da amaçlanıyor. Aynı zamanda araç kullanım verileri üzerinden üretilecek sürücü karneleri ile sürücü sınıflaması (iyi-orta-zayıf) yapılacak, kötü sürüş davranışlarına sahip sürücüler tekrar eğitimden geçirilecek.