İzmir'de manşet krizi: Basına cemaat sansürü

İzmir'de yayın yapan yerel Yenigün gazetesinin Işıkçılar Cemaati'ne ilişkin manşeti matbaaya takıldı, gazete basımın gerçekleşmesi için manşet sayfasını değiştirmek zorunda kaldı.

Yenigün Genel Yayın Yönetmeni Hakan Dirik, yenigun.com'daki "Ekim gider de ya iklim?.." başlıklı yazısında, Işıkçılar Cemaati’ne ait olduğu bilinen İhlas Vakfı'nın, İzmir'deki ilk geniş kapasiteli yurdunu Buca Atatürk Mahallesi’nde açmasını haberleştirdikleri manşetin, matbaa tarafından basımının reddedildiğini yazdı.

Gazete için "BOŞLUĞA ‘IŞIK’ SIZDI" başlığında karar aldıklarını aktaran Dirik, saat 20.00 civarında matbaadan aldıkları telefonla "bu manşetle gazetenin basılmayacağını" öğrendiklerini anlattı. Matbaanın basımı tasarım saatiyle ilgili teknik bir sorun nedeniyle yapmayacağını bildirdiğini anlatan Dirik, şu ifadeleri kullandı:

"Matbaa, önce imtiyaz sahibimiz Mesut Şimşek’e ulaşmış, “Biz bu manşetle gazetenizi basmayız” diye. Haber ve tasarım aşamasında küçük bir ihmal yaptığımızı, Şimşek’in durumu iletmesiyle anlamış olduk. Çünkü gazetemiz “Işıklar içinde” basılıyordu. O saatte, çeşitli baskı seçenekleri üretmek kağıt üzerinde mümkün olsa da, gerçekte çok da seçeneğimiz yok. Ya haberi kaldıracağız ve boyun eğeceğiz, ya da direneceğiz! “Gazete aynen kalsın” seçeneği zaten masaya gelemiyor. Ertesi gün gazete basılıp piyasaya çıkmazsa, gelecek yaptırımlarla, yaklaşık 30 çalışanımızın istihdam güvencesi sarsılacak. Anlaşıldı ki Eylül, Ekim derken, asıl “gece” zor geçecek."

Dirik bunun üzerine yeni bir manşet sayfası hazırlamak zorunda kaldıklarını, bunun üzerine Cumhuriyet'in kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün, "Efendiler, ey millet, biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, mensuplar memleketi olamaz" sözlerini manşete taşıma kararı aldıklarını söyledi.

"TARİKATLAR, CEMAATLER VE UZANTILARI TOPLUMUN ÖNDE GELEN SORUNLARI"

Gazetenin son halinin yine aynı matbaada basıldığını aktaran Genel Yayın Yönetmeni Hakan Dirik, "Matbaa aradığında baskının da son saatleriydi. Böyle bir yol izlemek durumunda kaldık. Vesayet ya da darbe rejimlerinde gazetelerin birinci sayfaları zaman zaman boş çıkardı. Biz en azından boş çıkmamayı başarabildik ama manşetimiz haber olmadan çıkmış oldu" dedi.

Yenigün gazetesinin toplumun her kesiminin sesini duyurabileceği bir platform olarak yayın hayatını sürdürmeye çalıştığını ifade eden Dirik, BirGün’e yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:

"Tarikatlar, cemaatler ve uzantıları toplumun önde gelen sorunları arasında. Bunun en bariz örneğini 15 Temmuz'da yaşadık zaten. Yapılanların izlenmesi de gazetecilerin görevidir diye düşünüyorum. Elde ettikleri bilgileri de kamuoyuyla paylaşmakla yükümlü gazeteciler. Dolayısıyla biz de bu kamu görevini yerine getirmeye çalışırken 'teknik’ bir aksaklıkla karşı karşıya kaldık. Gazeteyi çıkarabilmenin derdindeydik gece. Tepkimizi de ortaya koymamız gerekiyordu. ‘Işıklar İçinde Uyu’ manşetiyle ve Mustafa Kemal Atatürk'ün de Türkiye Cumhuriyeti'ne çizdiği rotayı anımsatan bir birinci sayfayla çıkmayı tercih ettik."

"KARA BİR LEKE"

Türkiye Gazeteciler Sendikası konuya dair sosyal medya üzerinden bir destek açıklaması yayınladı.

Basılmayan manşet haberinin paylaşıldığı açıklamada, "Türkiye basın tarihi matbaa baskınlarıyla, savcılık kararıyla gazete toplatmalarla, yayın yasakları ve gazete kapatmalarla doludur. İzmir’de yayımlanan Yenigün gazetesinin bugünkü manşetinin matbaa eliyle sansürlenmesi, basın tarihine geçecek kara bir lekedir. Öte yandan 2024 yılındayız ve bilginin yayılmasını engellemek mümkün değil. Hem sansürcülere bir ders vermek hem de Yenigün’deki meslektaşlarımızla dayanışma içinde olduğumuzu duyurmak üzere, bugün okuyucuya ulaştırılmayan manşeti yayımlıyoruz" ifadelerine yer verdi.

Öte yandan Yenigün gazetesine, CHP İzmir Milletvekili Murat Bakan’dan da destek geldi.

Bakan yaptığı paylaşımda, "Gazeteleri toplatabilirsiniz/kapatabilirsiniz, basın ilan kurumu eliyle gazetelere, yargı eliyle gazetecilere baskı kurabilirsiniz, erişim engeli getirtebilirsiniz hatta matbaa eliyle sansür girişiminde de bulunabilirsiniz ama basın özgürlüğünü de halkın haber almasını da engelleyemezsiniz" dedi.