Jorge Jesus’un başarısının en temel dayanağı konumunu belirlemedeki titizliği. Maçlarda bazen istenilen sonuçlar alınmayabilinir, şampiyon olunur veya olunmaz. Sonuç ne olursa olsun Jesus gibi bir antrenörü ülkemizde görmek oldukça değerli.

Jesus farklı mı yoksa haklı mı?
Jorge Jesus. (Fotoğraf: Depo Photos)

Antrenör, ortaya konulan ortak hedefe yönelik olarak sporcunun fiziksel, zihinsel, sosyal tüm unsurlarını kullanmasını sağlayan kişidir. Total olarak, sisteme dayalı performans gelişimini sağlayandır. Ayrıca çalıştıracağı takımın kurumsal ‘kültür’ kodlarına da entegre olabilecek dinamiğe sahip olması gerekir. Eğitimci olan antrenör, aynı zamanda bildiklerini doğru metotlarla anlatma becerisine sahip olma zorunluluğu vardır. Yani, ikna etme zorunluluğuna sahiptir.

İkna etme zorunluluğu altında iletişim becerilerinde süreklilik sağlamak zorundadır. Saha kenarında, saha içinde kesintiye uğramadan devam eden iletişim, amaca yönelik davranış değişkenliklerini sağlamada en aktif anahtardır. Antrenör liderdir. Bir vizyon ortaya koyarak ve bu vizyona ulaşacak hedefleri saptayarak stratejiler belirlemelidir. Uygulamadaki değişkenlikleri doğru zamanda tespit ederek bunun sağlanması için gerekli iradeyi ortaya koyması gerekir.

***

Hedeflere ulaşmadaki en önemli hamleler, özellikle, futbolda anlık ortaya çıkan sorunlara gösterilen müdahale ve çözüm iradesidir. Donanımları söz konusu süreçlerin tamamına müdahale edecek düzeyde olmalıdır. Donanımları sağlayan eğitim süreci ise var olan durum tespiti ile gelecek için açık bilgi vermektedir.

Antrenörlüğün kimlik olarak ve mesleki donanım olarak neleri kapsadığına dair içerikler böyle olmasıyla birlikte, Jesus üzerinden hareket ederek, kendimize aitte sonuçları da elde etmeye çalışmak konuya yaklaşım açısından sanırım daha doğru olacak.

***

Başarısının en temel dayanağı; kendi konumunu belirlemedeki titizliği ile yönetimin üzerinde ve görev tanımı içinde kalarak, ayrıca yönetimin alanını da çizerek, mesleki uygulama olarak özerk bir yer edinmesi sayesinde işe başlamasıdır.

Öncelikle, kısa zaman dilimi içinde kendine ait prensipleri bir sistem içinde takıma oturtması ve bunu kullanılır hale getirmesi en birinci değerdir. Çünkü, bizim tüm antrenörlerimizde sisteme ait en ufak bir kaygı ve haliyle prensipleri olmadığı için bu noktadaki farklılık çok net görünmekte. Buradaki farkı tartışmak önemli.

Kendi prensiplerinin sistem içinde doğru uygulanmasının en temel dayanağını ise; oyun temposunun 90 dakikanın üzerinde tutacak bir devamlılığa sahip olma koşuluna dayanır ki bunu da şu ana kadar başarmış durumda. Antrenman metotlarındaki bilgiye dayalı içerik onu tecrübeli kılmaktadır. Yaşa dayalı seneler üzerinden bir tecrübeden bahsetmiyorum. Bizim için bilgide muhafazakâr kalınarak bunun üzerinden örgütlenilmesi sayesinde, bilgide zorlamadan bir seviye içinde kalma ve kendimizi aşmayacak düzeyde kullanılması sonucu, yöresel figür olarak çalışma azmi adeta antrenörlerimiz için çalışma koşulu haline gelmiştir.

Diğer sisteme dayalı koşulu ise, 25 kişilik kadronun oyun temposunu aynı düzeye getirerek ayrıcalığı ortadan kaldırmaktır. Ayrıcalık diyorum, çünkü, bugünkü koşullarda 10 kilometre üzerindeki koşu mesafeleri, patlama koşu mesafeleri ve ikili mücadele güç içeriği en üst seviyeye çıkmasından ve maç sayısının 50 ile 60 arasında olmasından dolayı, takım için ayrıcalıklı bir 11 ile sezonu geçirmek mümkün değildir. Taktiksel rotasyon artık rekabet içinde belirleyici ayrıcalık haline gelmiştir. İşte bu yüzden, 25 kişilik kadronun kadro derinliği ile aynı performans seviyesine sahip olmaları çok önemlidir. Ayrıca, takım içi rekabet açısından kalitenin yükselmesine neden olması bir tetikleyici unsur olmaktadır. Bu koşuları sağlamanın temel unsuru, kadro bütünlüğünün taktiksel bütünlüğü saylayacak seviyede olmasıdır. Bu seviye illaki yetenek üzerinden keskin bir tanımı içermez. Önemli olan takım kadrosunun taktiksel bütünlüğü sağlayacak derinliğe sahip olmasıdır.

***

Bize yabancı gelen diğer yarattığı ayrıcalık ise, çok donanımlı yardımcı antrenörlere sahip olarak, istenilen koşulların içeriğini çabuk anlayıp, gerekli programları hazırlayarak uygulamaya koymalıdırlar ki zaman ve içerik aynı süreç içinde gelişme göstererek sonuç alınmalı. Ekip çalışması kültürü maalesef bizim antrenörler için söyleneni yapacak kişiler ile çalışma anlamına geldiğinden bir alan olarak değer kazanmamaktadır.

***

Mesleğine olan saygısı ile iş sadakati başarı açısından önemli faktördür. Yanılmıyorsam Karagümrük maçı sonrasıydı, takım orta alanda toplanıp seyirci ile meşk ederken, Jesus, Rossi’nin yanına giderek oyun içindeki hatasını parmakları ile anlatmaya çalışması ve o atmosferin dışına çıkarak hala mesleğinin içinde hareket etmesi, mesleğine olan saygısının en iyi örneğiydi.

Yetiştirici yarışmacı bir ekolden gelmesinden dolayı, bir tüketim toplumu olarak başta medya olmak üzere ki hala devam ediyor. Arda üzerinde tahakküm kurmaya çalışılmasının önüne geçerek, bir zaman mühendisliği edasıyla süreci Arda lehine yönetmesi hem Fenerbahçe açısından hem de Arda açısından ayrıcalıklı bir müdahaledir. BJK’nin Rıdvan, Emirhan ve Serdar’a karşı aldığı tavırlar, yetiştirme ve yarıştırma koşullarının karşılaştırılması açısından çok şey ifade etmektedir.

Ve İsmail Yüksek… Emre Belözoğlu, Erol Bulut ve Pereira zamanında takımda olan, fakat, kiralık statüsünde değerlendirilen İsmail’in, yeteneklerinin nasıl kullanılması gerektiği üzerine sahip olduğu iradeyi kullanarak, İsmail’e sahip çıkması, sadece bir ayrıcalık değil bir meslek ahlakına dayanan değerdir. İsmail üzerinden sürece bakarsak, kimleri kaybetmiş olabileceğimizi detaylı düşünmek gerek.

Saha kenarında sorumluluklarının içerisinde kalarak, sadece takımına müdahale ederek oyunu istediği gibi gitmesini sağlaması ve başlayış ile bitiş düdüğü arasında maçı kazanmak için olması gerekenleri yapmaya çalışması antrenörlük uygulaması açısından önemli göstergedir. Kenarda kutsal abi rolüne hiçbir şekilde girmiyor.

***

Ankaragücü maçında görüldüğü gibi, kadro kalitesi bakımından risk sayılabilecek bir kadro ile sahaya çıkmasına rağmen, aynı sistem kurgusu ve taktiksel bütünlük içinde, sistem sadakati sayesinde istenilen seviyeye yakın verim alması, sistemin ne kadar kuvvetli bir etken olduğunu göstermesi bakımından adeta bir ders niteliğindedir. Sadece sayılar vererek, sistem üzerinden hiçbir değerlendirme yapmayarak ve bir şeyler yapıyormuş gibi görünmek, tribüne oynamaktan başka bir şey ifade etmemektedir.

Jesus’un oyununu, sadece ön baskı ile ikinci bölge set oyunu içerisindeki ofsayt üzerinden yorumlamak magazinsel bir tepki olur ki maalesef bu çok yapılmaktadır. Oysaki, 3’lü veya 4’lü oyun şablonu içerisinde, kendi savunmasının sol kenarından 5’li savunmaya geçiş ile karşı atak çıkışı sayesinde, direk kaleye inecek oyuncularla oynaması ve geçiş oyunundaki ana faktörleri görmeden bir değerlendirme yapmanın anlamı olmaz.

***

Maç skorlarında bazen istenilen sonuçlar alınmayabilinir, şampiyon olunur veya olunmaz, ama ortadaki gerçek; futbol adına yapılması gerekenler yapan ve meslek ahlakı üzerinden çalışan bir antrenörü görmek şu süreç içinde futbol açısından çok değerlidir.

Tüm bu farklılıklar derin bir haklılığı ortaya koymaktadır.

İşimiz gelmese bile…