K-ATIK Kooperatifi: Atık toplayıcılarının çalışma koşulları iyileştirilsin
1 Mart Uluslararası Atık Toplayıcıları Günü dolayısıyla bir açıklama yapan K-ATIK Kooperatifi, geri dönüşüm alanında çalışan atık işçilerinin çalışma koşullarını iyileştirmek ve güvenceli bir çalışma hayatı sağlamanın önemine vurgu yaptı. Açıklamada, "Daha temiz, adil ve sürdürülebilir bir dünya için, atık toplayıcılarını görmezden gelmek değil, güçlendirmek gerekiyor. Hep birlikte, ekolojik adalet ve sosyal eşitlik adına çalışmalıyız" denildi.
Geri dönüşüm alanında çalışan atık işçilerinin çalışma koşullarının iyileştirilmesi, kayıtlı ve güvenceli bir çalışma hayatının kurulabilmesi için yaklaşık bir yıl önce kurulan K-ATIK Kooperatifi (KATIK Sosyal İşletme Kooperatifi), 1 Mart Uluslararası Atık Toplayıcıları Günü’nde geri dönüşüm alanında çalışan atık işçilerinin içinde bulunduğu kötü koşullara dikkat çekti.
Türkiye'de yaklaşık 500 bin kişinin düzensiz olarak atık alanında çalıştığının tahmin edildiğini bildiren kooperatif, "Yapılan araştırmalar, atık işçilerinin geçimlerini sağlarken karşılaştıkları ciddi sorunları gözler önüne seriyor. Kayıtsız ve güvencesiz olarak kötü koşullar altında çalışmak, sağlıklı gıda ve temiz suya erişememek, sağlık sorunları, ayrımcılık ve sosyal dışlanma bu zorlukların başında geliyor" açıklamasında bulundu.
"DAHA TEMİZ, ADİL VE SÜRDÜRÜLEBİLİR BİR DÜNYA"
Kent yoksulluğunun en görünür hali olan atık toplayıcılarının ekoloji ve emek mücadelesinin kesişim alanında yer aldığı ifade edilen açıklamada, "Ekonomiye ve ekolojiye büyük katkısı olan atık işçilerinin katkısının görünür olması ve çalışanların haklarının sağlanması öncelikli çalışma alanlarının başında geliyor. K-ATIK Kooperatifi ayrıca atık alanında çocuk işçiliğinin önlenmesi, çocukların eğitim hayatına devam edebilmesi için sorumluluk alınması gerektiğinin altını çiziyor" denildi.
Kooperatif, "Daha temiz, adil ve sürdürülebilir bir dünya için, atık toplayıcılarını görmezden gelmek değil, güçlendirmek gerekiyor. Hep birlikte, ekolojik adalet ve sosyal eşitlik adına çalışmalıyız. Atık işçilerinin insanca barınma, temiz içme suyu ve beslenme hakkı sağlanmalıdır" çağrısı yaptı.
YEREL YÖNETİMLER BİRLİKTE HAREKET ETMELİ
Açıklamanın ilgili bölümü şöyle:
"Günlük 20 bin tona yaklaşan evsel atığın sadece %6'sının geri dönüştürülebildiği İstanbul'da, düzenli depolama alanlarının şehir merkezinden uzaklığı ve yakıt masraflarının artışı, atık işçilerinin bu alandaki rolünü daha da kritik hale getiriyor. K-ATIK Kooperatifi, kentlerin sürdürülebilir geleceği için yerel yönetimleri birlikte hareket etmeye çağırıyor.
Gerek Türkiye Cumhuriyeti anayasasındaki 49. ve 56. maddeleri ile güvence altına alınan sırasıyla “Çalışma Hakkı” ve “Sağlıklı ve Dengeli Bir Çevrede Yaşam Hakkı” gerekse de Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarında yer alan başta “8. Amaç: İnsana Yakışır İş ve Ekonomik Büyüme” ve “1. Amaç: Yoksulluğa Son” ile birlikte “12. Amaç: Sorumlu Tüketim ve Üretim” ve “13. Amaç: İklim Eylemi” maddeleri, emek ve ekolojinin birlikte düşünülmesine ilişkin olarak ortak bir zemin oluşturmayı zorunlu kılıyor.
Ancak, bu alanda çıkan pek çok yasa ve yönetmeliğe rağmen atık işçilerinin çalışma koşullarının iyileştirilmesi ile ilgili somut sorumluluklar tarif edilmiyor. Barınmadan, beslenmeye, sağlık güvencesinden, iş güvenliğine pek çok alan hala boşlukta durmaya devam ediyor."
DÜNYA ATIK TOPLAYICILARI GÜNÜ
13 yıl önce Kolombiya'da 11 geri dönüşüm işçisinin, bedenlerinin tıp fakültesine satılması için katledilmesinin ardından 2008 yılında Kolombiya’nın Bogota şehrindeki Dünya Atık Toplayıcıları Konferansı'nda alınan bir kararla, 1 Mart tarihi Dünya Atık Toplayıcıları Günü olarak ilan edildi.
1 Mart dolayısıyla, dünya genelinde, çevresel ve sosyal sürdürülebilirliğin sağlanmasında rol oynayan milyonlarca atık toplayıcısının çalışma ve yaşam koşullarının hala çok kötü durumda olduğuna dikkat çeken K-ATIK, Kooperatif, kayıtlı ve güvenceli bir çalışma hayatının kurulabilmesi için yola çıktı.
