‘Kabul edenler - etmeyenler’ tiyatrosu

Toplam 39 maddeden oluşan Öğretmenlik Meslek Kanunu’nun (ÖMK) 22 maddesi AKP ve MHP oylarıyla TBMM Genel Kurulu’ndan geçti. Kanunun 22 ila 39’uncu maddelerini kapsayan ikinci bölümünün görüşmeleri, 16 Temmuz Salı gününe ertelendi. Eğitimcilerin tepkisini çeken ÖMK’nin ilk bölümü üzerine TBMM Genel Kurulu’nda yaşananlar, AKP milletvekillerinin dahi imzacısı oldukları kanunu savunamadığını ortaya koydu. Görüşmeler sırasında en büyük tartışma ise “iktidara muhalif öğretmenleri elemek” amacıyla kullanılacağı gerekçesiyle eleştirilen Öğretmenlik Akademisi’ne yönelik madde üzerinde yaşandı.

EĞİTİMCİLERDEN EYLEM

ÖMK’nin TBMM’de görüşmeleri devam ederken Eğitim Sen ve Eğitim İş üyesi öğretmenler, Milli Eğitim Bakanlığı’ndan Meclis’e yürümek istedi. Kolluk kuvvetlerinin sert müdahalesine maruz kalan öğretmenler, “Teklifi geri çekin” diyerek eylemlerinden geri adım atmayacağını bildirdi. Meclis’in önüne kadar yürüyen öğretmenlerin sloganları, Meclis binasına kadar ulaştı.

ANAYASA’YA MEYDAN OKUMA

Teklifin tümü üzerine CHP Grubu adına söz alan CHP Milletvekili ve Milli Eğitimden Sorumlu Gölge Bakan Suat Özçağdaş, yasa teklifinin TBMM baypas edilerek MEB ve Saray’da hazırlandığını savundu. Özçağdaş, Meclis Genel Kurul kürsüsünden yaptığı konuşmada, şunları söyledi:

“Sizi bir kere daha uyarmak bizim görevimiz. Tıpkı altı yıl önce başvurduğumuz üniversite rektörlerinin ve YÖK’ün yapısını belirleyen kanun hükmünde kararnamenin Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmesi gibi bu kanun da iptal edilecek. Ancak siz Anayasa’ya meydan okumak istiyorsunuz ancak siz Anayasa Mahkemesi kararlarını tanımamak istiyorsunuz.”

Teklifin tümü üzerin yapılan konuşmaların tamamlanmasının ardından teklifin imzacısı AKP milletvekilleri ve iktidar ortağı MHP milletvekillerinin maddelerin oylanması sırasındaki sessizliği dikkati çekti. Muhalefet milletvekilleri hemen her madde üzerine söz alırken AKP’liler TBMM’ye getirdikleri teklifi savunamadı.

ÖĞRETMENLİK AKADEMİSİ

ÖMK’nin ilk yedi maddesi, görev ve sorumluluklar ile tanımları içerdi. Tartışma ise sekizinci maddeden sonra başladı. En büyük tartışmanın yaşandığı ÖMK’nin sekizinci maddesinde, şu ifadeler kullanıldı:

“Öğretmenlik mesleği yeterlikleri çerçevesinde belirlenen teorik ve uygulamalı derslerden oluşan hazırlık eğitimi, Akademi tarafından verilir. Öğretmenlik mesleğinin gerektirdiği bilgi, beceri, tutum ve değerleri içeren öğretmenlik mesleği yeterlikleri Bakanlıkça belirlenir. Hazırlık eğitiminin süresi dört dönemdir. Bu süre, öğretmen adayının mezun olduğu yükseköğretim programına göre üç dönem olarak uygulanabilir. Hazırlık eğitiminin içeriği, süresi ve hazırlık eğitimine ilişkin diğer hususlar Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.”

Maddenin AKP ve MHP oyları ile geçmesi ile öğretmenlik mesleğine büyük darbe vuruldu. Madde ile Eğitim Fakülteleri’nden mezun olan öğretmenlerin, “öğretmen” unvanını kullanmasının önü kapatıldı. Mezunların ancak, “aday öğretmen” olabileceği, “öğretmenliği hak etmeleri” için Öğretmenlik Akademisi’nden de mezun olmaları gerektiği ifade edildi.

Öğretmen Akademisi’nde eğitime alınan ve MEB’in öğretmen olarak görmediği adaylara aylık yalnızca 22 bin TL’lik ödeme yapılması kararlaştırıldı. Muhalefet milletvekillerinin “Ailesinden, evinden uzakta iki yıl eğitim alacak bir kişinin 22 bin TL ile geçinmesi mümkün mü?” sorusu ise iktidar milletvekillerince yanıtsız bırakıldı. Teklifin, öğretmenlerin akademide alacağı hazırlık eğitimdeki başarılı olma durumlarını düzenleyen 10’uncu maddesi de muhalefetin itirazları arasında geçirildi. Maddeyle, öğretmenlerin akademide almaları gereken baraj puanlar belirlenirken muhalefet, “Öğretmenlerin lisans eğitiminde aldıkları notlar ve harcadıkları emek yok sayıldı” diyerek tepki gösterdi.

MAKBUL OLMAYANI ELEME

ÖMK’nin en kapsamlı maddesi olan ve disiplin cezaları ile cezaları gerektiren fiilleri belirleyen 12’nci maddesi de hızlıca kabul edilen maddeler arasında yer aldı. Madde ile “makbul” görülmeyen öğretmenlerin meslekten uzaklaştırılmasına olana sağlandı. Maddenin en tartışmalı fıkralarından 13’üncü fıkradaki, “Yüz kızartıcı ve utanç verici fiil ve davranışlarda bulunmak” eyleminin ucu açık bırakılması, tartışmaları alevlendirdi.

Türkiye’deki öğretmen istihdamındaki en büyük sorunlardan biri olarak görülen ve güvencesiz çalışmaya yasal dayanak oluşturan sözleşmeli öğretmenlik istihdamı da teklifte düzenlendi. Teklifin 15’inci maddesiyle düzenlenen sözleşmeli öğretmenlik resmen kanun ile sabitlendi.

GÜVENCESİZ MODEL

Teklifin 16 ila 22’nci maddeleri arasındaki maddeleri ise toplu oylandı. AKP ve MHP milletvekilleri, kürsüden savunamadıkları maddeler için “evet” oyu kullanarak maddelerin yasalaşmasının önünü açtı. ÖMK’nin ikinci 22-39 maddelerini kapsayan ikinci bölümünün görüşmelerine 16 Temmuz’da devam edilmesine karar verildi.

REDDEDİLDİLER

Görüşmeler sırasında muhalefet, maddelerin değiştirilmesi için TBMM Başkanlığı’na önergeler sundu. Kanunda iyileştirme ya da geri çekmeyi öngören önergelerin tümü AKP ve MHP oylarıyla reddedildi. Muhalefetin kabul görmeyen bazı önergeleri ise şöyle sıralandı:

• Öğretmen olarak istihdam edileceklerin, “Hazırlık eğitiminde başarılı olanlar arasından” seçilmesini öngören yedinci maddenin geri çekilmesi.

• Öğretmen Akademisi’ndeki hazırlık eğitimini düzenleyen sekizinci maddenin tekliften çıkarılması.

• Hazırlık eğitiminde başarı kıstasını belirleyen ve mülakatı kalıcı hale getireceği belirtilen, “Hazırlık eğitiminde başarı” maddesinden vazgeçilmesi.

DÜZENLEMEYE ONAYIMIZ YOK

Meclis’ten 22 maddesi geçen yeni meslek kanununa ilişkin Eğitim Sen yazılı açıklama yayımladı. Açıklamada, eğitimin bileşenlerinin görüşlerinin alınmadığı vurgulanırken şu ifadeler yer aldı:

“Eğitim Sen bu karanlık zihniyeti çok iyi tanımaktadır ve bu anlayışa karşı mücadelesini kesintisiz sürdürmeye kararlıdır. Milli Egemenlik Parkı’nda sürdürdüğümüz oturma eylemi, ÖMK Meclis Genel Kurulu’nda görüşüldüğü süre boyunca devam edecektir. Buradan tüm eğitim ve bilim emekçilerine, velilerimize ve öğrencilerimize sesleniyoruz:

Meclis’te görüşülen bu kanun sadece burada bulunan eğitim emekçilerinin sorunu değildir. Bugün ülkenin geleceğini yetiştiren eğitim emekçilerinin, öğrencilerimizin, velilerimizin ve halkımızın desteğine ihtiyacı vardır.”

Buradan taleplerimizi duymak istemeyenlere sesleniyoruz: Öğretmenlik mesleğini itibarsızlaştıran ve öğretmenleri değersizleştiren, öğretmenlerin ekonomik sorunlarına çözüm üretmeyen, eşit işe eşit ücret ilkesini ortadan kaldıran, özlük haklarımızı zayıflatan ve öğretmenler arasındaki ayrımcılığı ve eşitsizliği derinleştiren Öğretmenlik Meslek Kanunu’nun derhal geri çekilmesini istiyoruz.