ENGİN ÖZER / @enginzer

Aynen başlıktaki gibi, Kafede, parkta, hatta sıkışık trafikte bir solukta okuyup bitirebileceğiniz ve hayatınıza değer katacak kitaplar bunlar. Kısa kitap derdinde değilsiniz ama çabucak okuyup bitirme isteğindesiniz? Yine doğru yerdesiniz.

Biliyoruz, kimsecikler kitap okumuyor. Kitap okumanın tadı unutuldu. Sosyal medyanın en büyük kötülüğü bu oldu. Sosyal medya sayesinde meşgale sahibi gibi görünüyoruz, zaman geçiriyoruz ve işin garibi okuyor gibi de oluyoruz. Kendimizi kandırmayalım. O okuma başka bir okuma, kitap okuma başa bir okuma. Haydi, bu güzel havalar şerefine şu minik kitaplardan birini çantaya - cebe atalım, papatya kokulu bir parkta, ya da önü açık bir Kafede hayatımıza misler gibi yeni renkler katalım. Kitaplarımızın bazısı sadece 40, bazısı 90, bazısı 100 sayfa. Ama başlıkta söz verdiğimiz gibi hepsi 120 sayfa altında.

Hesabınızı yapın. 100 sayfalık bir kitap ortalama 2 saatte okunur. Tabii bu sayı kişiye göre değişir. 2 saat cep telefonu mıncıklamak yerine, başka dünyalara şöyle bir gidip gelmek hoş olmaz mı? Mesela...

1. Dünyanın Sonundaki Dünya - 110 sayfa - Luis Sepulveda
kafede-otururken-bile-bitirebileceginiz-120-sayfa-alti-14-kisa-kitap-128916-1.

Belki denk gelmişsinizdir bu hafta İngiltere'nin Norfolk kenti yakınlarında 4 ispermeçet balinası karaya vurdu. Drone ile çekilen üzücü ve çarpıcı görüntülerin altında balinaların midelerinden çıkan poşetlerden bahsediliyordu. İşte "Dünyanın Sonundaki Dünya" içinde bulunduğumuz bu gibi korkunç durumlar ışığında ilerliyor.

"Aşk Romanları Okuyan İhtiyar" adlı romanıyla tanıdığımız Luis Sepulveda, Türkçeye çevrilen ikinci romanı olan "Dünyanın Sonundaki Dünya" da günümüzdeki balina katliamını konu ediyor. İnsanoğlunun her türlü teknolojik ve parasal desteğini arkasına almış acımasız ve açgözlü bir balina avcısı Japon kaptana karşı hayatını denize ve oradaki yaşama adamış yaşlı bir kaptanın hikâyesi. Aynı zamanda çağımızın en güçlü çevreci kalemlerinden birinden gelen bir umut mesajı. Bir solukta okuyup bitireceksiniz.

2. Satranç - 71 sayfa - Stefan Zweig
kafede-otururken-bile-bitirebileceginiz-120-sayfa-alti-14-kisa-kitap-128917-1.

Almanca'nın en güçlü isimlerinden Zweig'ı tanımak için biçilmiş kaftan. Soluk kesen bir maceraya Nazi döneminin karanlığı fon oluyor. Stefan Zweig'ın Brezilya'da sürgündeyken yazdığı ve Şubat 1942'deki intiharından birkaç ay önce tamamladığı Satranç, rastlantı sonucu eline geçirdiği bir kitapla satrancın inceliklerini öğrenerek bu oyunu bir tutkuya dönüştüren ve giderek bu tutku yüzünden beyin hummasına yakalanan Dr. B.'nin öyküsü. Dediğimiz gibi Zweig'ı herkes bilmeli okumalı. Satranç bu yolun en kısa ve en sürükleyici fırsatı.

3. Bilinmeyen Adanın Öyküsü - 64 sayfa
kafede-otururken-bile-bitirebileceginiz-120-sayfa-alti-14-kisa-kitap-128918-1.

“Bir adam kralın kapısını çalmış ve ona demiş ki, Bana bir tekne ver.”

Nasıl? Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Portekizli bir yazarı tanımak, sadece 64 sayfada onun derin hayal gücünü, başka dünyalara açılan pencerelerini keşfetmek için harika bir cümle değil mi?

"(...) ben bilinmeyen adayı bulmak istiyorum, o adaya ayak bastığımda kim olduğumu öğrenmek istiyorum, Bilmiyor musun ki, Kendinden dışarı çıkıp kendine bakmadıkça kim olduğunu asla bilemezsin, (...)"

Bu heyecan verici dizelerin sahibi Saramago'yu keşfetmek için, Nobel konuşmasındaki şu cümleyi de es geçmeyelim:

“Eskiden bana ‘İyi adam ama komünist’ derlerdi; şimdi ‘Komünist ama iyi adam’ diyorlar.”

4. Tembellik Hakkı - 96 sayfa - Paul Lafargue
kafede-otururken-bile-bitirebileceginiz-120-sayfa-alti-14-kisa-kitap-128919-1.

Evet, adı üzerinde. Tembellik yapmak için dışarıya çıkalım, ya da öylece evde kendimizi yatağa bırakalım. Elimize Tembellik Hakkı'nı alalım ve buna neden gerçekten hakkımız olduğunu en ince ayrıntısına kadar kavrayalım. Böylece tembellik hakkı zamanlarımızda listenin geri kalan kitaplarını da okuyalım. Lafargue'nin bu eseri, bize zamanı kullanma özgürlüğünün temel bir özgürlük olduğunu hatırlatır. Okuyup bitirdikten sonra, elinizden alınan her dakikanın değerini daha çok bileceksiniz.

5. Palto - 96 sayfa - Gogol
kafede-otururken-bile-bitirebileceginiz-120-sayfa-alti-14-kisa-kitap-128920-1.

Koca Dostoyevski “Hepimiz Gogol’ün Palto’sundan çıktık!” diyor ve siz hâlâ dünyanın en etkili öyküsünü okumadınız! 96 sayfada dünya edebiyat tarihinin en önemli eserlerinden birini bitirmiş olacaksınız. Bu bile yeterli bir gaz değil mi? Memur Akaki Akakiyeviç’in kara kışın soğuğundan korunmak için bir paltoya ihtiyaç duymasıyla başlayan trajikomik hikâyesiyle, Gogol ve Rus gerçekçiliğine giriş. Hem de sadece bir saatte...

6. Dinle Küçük Adam - 128 sayfa - Wilhelm Reich
kafede-otururken-bile-bitirebileceginiz-120-sayfa-alti-14-kisa-kitap-128921-1.

Listenin sınırını sadece 8 sayfa geçtiğimiz bir örnek. Konu daha iyi bir insan olmak noktasına gelince, küçük adamla tanışmazsak olmazdı. Hem o 8 sayfa da ön sözüyle, son sayfasıyla erir gider.

Avusturyalı psikiyatrist ve psikanalist Wilhelm Reich bizlere tatlı bir dede gibi neden iyi bir insan olamadığımızı, sıkıntılarımızı, başarısızlıklarımızı, mutsuzluklarımızı gösteriyor. Bunu öylesine sıcak bir bilgelikle yapıyor ki ona hiç kızamıyoruz. Gösterdiği yolları takip ettiğimizde erdemli bir yaşamın ne kadar kolay olduğunu adeta bir çizgi roman okur gibi hızlıca yalayıp yutuyoruz. Şu dünyaya gelen her insanın başucunda durması gereken olmazsa olmaz yapıtlardan.

7. Corto Maltase - 40, 50, 100 hangisini isterseniz o kadar sayfa - Hugo Pratt
kafede-otururken-bile-bitirebileceginiz-120-sayfa-alti-14-kisa-kitap-128923-1.

Biri çizgi roman mı dedi? Maceracı denizci Corto'yu tanımayan çizgi roman okudum demesin. İstediğiniz macerayla başlayın. Kafalar ve Mantarlar 40 sayfa, Bahia'da Randevu 38... Daha derinlere dalmak isteyenler için Corto'nun çok daha uzun maceraları da var.

Çizgi romana dudak mı büküyorsunuz? Öyleyse sizi geçtiğimiz günlerde kaybettiğimiz yüzyılın en önemli yazar ve düşünürlerinden Umberto Eco'nun, Corto'nun yazarı hakkındaki görüşlerine alalım. Eco'ya göre Hugo Pratt engin bilgisi ve zekasıyla tam bir entelektüeldir ve biz insanlığa Corto'yu miras bırakmıştır. Dağılabiliriz.

8. Tante Rosa - 105 sayfa - Sevgi Soysal
kafede-otururken-bile-bitirebileceginiz-120-sayfa-alti-14-kisa-kitap-128924-1.

Kadınlar şöyledir, kadınlar böyledir geyiklerinden daraldıysanız eserimiz Tante Rosa. Okuyunuz, ne nedir belleyip pırıl pırıl olunuz.

Sevgi Soysal'ın, sinemaya da uyarlanan en özgün eseri olan Tante Rosa birbirine ustalıkla bağlanmış on dört hikâyeden oluşuyor. Ana konu kadınlık ikilemleri. Sevgi Soysal'ın kendine özgü ironisiyle anlattığı Tante Rosa, yaşamın kurallarına ve sınırlandırmalarına başkaldıran, ancak kadınlığına hapsolduğu için hep yenilen biridir. O, "bütün kadınca bilmeyişlerin tek adıdır."

9. Yabancı - 119 sayfa - Albert Camus
kafede-otururken-bile-bitirebileceginiz-120-sayfa-alti-14-kisa-kitap-128926-1.

Albert Camus'nün en tanınmış, en çok yabancı dile çevrilmiş, en çok incelenmiş ve hala en çok satan kitaplar arasında yer alan eseri "Yabancı", aslında 120 değil 1020 sayfa olsa da okunmalı.

Cezayir’de, bir rastlantı sonucu, bir Arap’ı (The Cure'ün, Killing an Arab şarkısı buradan gelir) öldüren orta sınıftan bir Fransız olan Meursault, kendisini adım adım ölüme götüren süreci kayıtsız biçimde izler. Diğer kişilerin adı anılsa da, roman kahramanının adını bile öğrenemeyiz.

Dünya boş, her şey yalan mı geliyor? Sen boşluk görmemişsin, öyle bir karanlığa gireceksin ki, buraya kendi özgür adımlarınla nasıl bu kadar çabuk vardığına şaşıracaksın.

Bir Yaz Gecesi Rüyası fantezisiyle hayata tutunduktan sonra sıkı ve gerçek bir düşüşe mi ihtiyacın var? Kitabın, Yabancı.

10. Abelard ve Heloise - 72 sayfa - Ronald Duncan
kafede-otururken-bile-bitirebileceginiz-120-sayfa-alti-14-kisa-kitap-128927-1.

Beyoğlu Aksanat Sahnesi’nde yıllar yılı sahnelendi Abelard ve Heloise. Neredeyse hepimiz için Tilbe Saran ve 2012'de aramızdan ayrılan Cüneyt Türel olmuştu Abelard ve Heloise.

Filozof ve şair Pierre Abélard ile öğrencisi Héloise arasındaki dramatik aşk, Fransa tarihinin en iç burkucu sayfalarından biridir. Gizlice evlenen çiftin bir çocukları olunca, gayri meşru sayılan bu olay nedeniyle, Héloise'in dayısı, Abélard'ı zor kullanarak hadım ettirir; bu olaydan sonra Abélard ve Héloise birer küçük manastıra sığınırlar. İki sevgilinin manastırdayken birbirlerine yazdıkları mektuplar, 12. Yüzyıldan bu yana, birçok sanatçıya esin kaynağı olur.

11. Marcovaldo ya da Kentte Mevsimler - 124 sayfa - Italo Calvino
kafede-otururken-bile-bitirebileceginiz-120-sayfa-alti-14-kisa-kitap-128928-1.

Marcovaldo ya da Kentte Mevsimler, her biri bir mevsime adanmış yirmi öyküden oluşuyor. Yani dört kez yinelenen mevsimsel döngü, bir türlü özlemini duyduğu dünyaya kavuşamayan kahramanımızı gelen her yeni mevsimle tekrar tekrar umutlandırıyor. Italo Calvino'nun masalsı evrenini tanıyıp büyülenmemek elde değil. 120'yi 4 sayfa geçer gibi yapmış, aldırmayın 4 mevsim kadar hızla geçip gidecek.

12. Odamda Yolculuk - 120 sayfa - Xavier De Maistre
kafede-otururken-bile-bitirebileceginiz-120-sayfa-alti-14-kisa-kitap-128929-1.

Gezgin bünyelerin baş tacı olmaya aday bir klasik. Çevresi otuz altı adımdan ibaret 'kocaman' odasında kırk iki günlük zorunlu bir hapse mahkûm edilen 18. yüzyıl sonu yazarlarından Xavier de Maistre, tutsaklığını ironik bir özgürlük metnine dönüştürmeyi becererek edebiyat tarihine geçer. Kitabın, Odamda Gece Seferi isimli devamı da bulunuyor. Tercihinizi iki eserin birlikte basımından yana da kullanabilirsiniz.

13. Katip Bartleby - 67 sayfa - Herman Melville
kafede-otururken-bile-bitirebileceginiz-120-sayfa-alti-14-kisa-kitap-128930-1.

Dünya edebiyatının kült eserlerinden biri kabul edilen Katip Bartleby, bir avukatın Wall Street'teki hukuk bürosuna bir katibi işe almasıyla başlar. Bir süre sonra çalışmayı ve hatta yaşamayı reddederek hakim düzeni ve en sarsılmaz inançları ters yüz eden Bartleby, dünyaya karşı takındığı alışılmadık tavrıyla avukatın elini kolunu bağlar.

Bartleby, bireyin sessiz bırakıldığı ve itaate koşulduğu modern dünyada "yapmamayı tercih ederek" yaşayan sıradan bir katibin varoluş nüshasıdır. Sorgusuz sualsiz kabullerin karşısına dikilmiş sessiz bir isyan bayrağıdır. Özgürlüğü yeniden tanımlayan, tuğla duvara bakan bir masanın ardında tarihin başka türlü yazıldığı bir başkaldırı hikâyesidir. (Tanıtım Bülteninden) Mutlaka okuyun, hastası olacaksınız. (Bizden)

14. Başıboş Bir Yolculuktan Notlar - 104 sayfa
kafede-otururken-bile-bitirebileceginiz-120-sayfa-alti-14-kisa-kitap-128931-1.

Tutunamayan, tutunamaz takılan, tutunamamaktan pirim yapan her martının ilk konduğu banktır demiştik önceden Fernando Pessoa için. Baştan sona ya da atlayarak okunabilecek, Pessoa'nın şiirli felsefesinin tek bir cümlesiyle günler geçirmeye imkân tanıyan bir seçki. İstemediniz mi? Öyleyse size "Hiçbir Şey İstememenin Mutluluğu"nu önerelim. O da Pessoa'dan ve sadece 72 sayfa. "Kalp düşünebilseydi, atmaktan vazgeçerdi" diyen bir yazardan söz ediyoruz. Mutlaka size göre bir cümlesi çıkacaktır.