Kalkınmaya izin vermeyen iktidar

Berkay SAĞOL

Ülkenin en önemli tarım ve turizm kentlerinden Muğla’da büyükşehir belediyesi kendi imkanlarını kullanarak kalkınmaya çalışıyor. Altyapı projeleri için yapılan kredi başvuruları için Cumhurbaşkanlığı onayı bir türlü çıkmasa da kendi yağında kavrulan büyükşehir belediyesi çevreci modellerle yeni yatırımlar gerçekleştiriyor. Bir yandan geçen yaz gerçekleşen ve on binlerce hektar ormanın yok olduğu yangının yaralarını sarmaya çalışan Muğla Büyükşehir Belediyesi, bir yandan da yerli tohum projeleriyle iktidarın ekonomik olarak yoksulluk girdabının içine attığı çiftçisini kalkındırıyor. Muğla Büyükşehir Belediyesi Başkanı Osman Gürün, kenti tarım, turizm ve kültür zenginliğinin de avantajıyla geleceğe taşıyacaklarını aktarıyor.

Muğla yerel halkın da dediği gibi ‘dağından yağ ovasından bal akan’ bir kent. Ancak iktidarın tarım politikaları çiftçileri artık tarımı terk etme noktasına getirdi. Peki Muğla çiftçisinin elinden nasıl tutuyor, nedir projeleriniz?
Öncelikle Muğla turizm kenti olarak bilinse de başat ürünleri ile bir tarım kenti. Toplam tarım alanı 2 milyon 284 bin 928 dekar. Bu yüzden 2015’ten itibaren büyük bir stratejiyle tarım politikası uyguladık. Üniversitemiz yerleşkesinde kurduğumuz Tarımsal Amaçlı Toprak Bitki ve Sulama Suyu Analiz Laboratuvarı bugüne kadar 13 bin 784 adet analiz gerçekleştirdi. Hangi toprakta ne yetişir, hangi gübre, sulama gibi birçok etmeni ortaya koyduk ve babadan kalma yöntemler yerine bilimsel verilerle hemşehrilerimizin üretim yapmasını sağladık. Toprak ve meteorolojik koşullarda dönüm başına en fazla verimin hangi bitkiden alınacağını tespit ettik. Başvuran yurttaşlara da bunları anlatıyoruz. En fazla verim alacağı bitkiyi seçerse de biz fidanını ücretsiz olarak veriyoruz.
Diğer bir konu ve çok önemli olan yerel tohum merkezimizi de kurduk. Türkiye’nin en kapsamlı yerel tohum merkezi. Envanterde 946 adet yerel tohum bulunuyor. Tohumların genetik tetkikleri yapılıyor. Tohumları -196 derecede geleceğe taşıyoruz. Belli sürelerde tohumları çıkarıp ekim yaparak hayatiyetinin devam edip etmediğini kontrol ediyoruz.

Kooperatiflerle ciddi bir iş birliğimiz var. Yeşil üzümle şarap üretimi yapacağız. Fethiye’de bir marka yaratmaya çalışacağız. Kadınlara keçi dağıtıyoruz ve bunu çok önemsiyorum. Bu keçileri iki yıl boyunca satamıyorlar. Bu keçileri sahiplenen kadınların içinde 24 kişi lisans ve lisansüstü mezunu. Bu çok önemli bir durum. Muğla’yı sadece turizm kenti olarak değil, tarım kenti olarak artık zihinlere yerleştirdik. Şehrimizde turizm, tarım ve kültür bir birini tamamlayan öğeler. Turizm ve tarım alanlarında artık Muğla’nın başı çektiğini görebiliyoruz. Şimdi de en önemli amaçlarımızdan biri kültürel öğelerimizin gün yüzüne çıkarılması. Bu nedenle arkeolojik kültürel varlıklarının zengin olduğunu, yaşamla ilgili, yeme içme, giyim ve halı kilimle ilgili çok fazla kültürü olduğunu biliyor ve bunlarla ilgili çalışıyoruz.

Uluslararası kuruluşlardan krediler kullanabilmek için Cumhurbaşkanlığı’ndan onay bekliyordunuz. Bu krediyi alabildiniz mi? Kredi ile hangi sorunlar çözülecek?
İçme suyu, atıksu arıtma ve yenilebilir enerji için en az 10 milyar liralık bir yatırım yapmamız şart. Bu parayı Muğla Büyükşehir Belediyesi’nin bütçesi ile yapmanız mümkün değil. Uluslararası kuruluşlardan kredi kullanabilmek için kredi notumuz tespit edildi ve notumuz AAA olarak en yüksek seviyede çıktı. Biz projelerimizi sunduk ve 230 milyon Euro opsiyonlu 63,5 milyon Euro kredi verildi ancak bu krediyi almak için, Cumhurbaşkanlığı’nın “Kredi kullanabilir” diye onaylaması gerekiyor. Biz bu onay için başvuralı 10 ay oldu. 2022 için de tekrar yazılarımızı yazdık. Ancak bir türlü imzadan çıkmıyor. 10 ay önce alıp ihaleye çıkmış olsaydım şu anda çok daha farklı bir durumda olacaktık. Sabırla bekliyoruz. Cumhurbaşkanı bu krediye onay verirse biz de geri kalan iki sene içerisinde altyapıyla ilgili önemli sorunları çözebilme imkânı bulacağız.

Kur artışından en çok etkilenen kurumlardan biriyiz. Türkiye’deki kurumlardan kredi alma konusunda sorunlar yaşıyoruz. Bize “Ne yaparsan yap” diyorlar. Mecburen uluslararası kuruluşlardan kredi alıyoruz. 2014 yılında Muğla Büyükşehir Belediyesi olduktan sonra Dünya Bankası ve dış kaynaklardan kullandığımız kredi miktarı 108 Milyon 497 bin 136 Euro’ydu ve o dönemki kur üzerinden 406 Milyon 140 Bin 495 TL borçlanmıştık. Bugünkü kura bakınca borcumuz 1 Milyar 674 Milyon TL. Zararımız 1 Milyar 268 Milyon TL. Bu parayla şehrimize 1000 kilometre sıcak asfalt, 18 atıksu arıtma tesisi veya 1800 km içme suyu hattı yapabilirdik.

Muğla Büyükşehir Belediyesi için şu an en önemli gündem maddelerinden biri de yazın meydana gelen devasa alanların yok olduğu orman yangınları olsa gerek. Muğla Büyükşehir Belediyesi’nin imkânları doğrultusunda bu yıl ne gibi önlemler alınacak?
29 Temmuz- 12 Ağustos tarihleri arasında 11 ilçemizde 66 bin 874 hektar alanı kaybettik. Bu da orman varlığımızın yüzde 8’i demek. Ortaca ve Ula hariç tüm ilçelerimiz olumsuz etkilendi. En çok zarar gören ilçemiz ise Marmaris oldu. Orman yangınları ile mücadele, sorumluluk devletin görevi olsa da belediye olarak tüm gücümüzle orman yangınlarına müdahale ettik. Büyükşehir olarak girişimlerimizle helikopter kiralayarak havadan müdahaleye bile katıldık. Orman yangınlarının yüzde 90’ı insan kaynaklıdır. Bunu Muğla’mızda düzenlediğimiz Orman Yangınları Çalıştayı’nda uzman isimler dile getirdi ve yapılması gerekenleri tek tek sıraladı. Biz bunu kitap haline getirerek tüm kurum ve kuruluşlara dağıttık. Tüm gücümüzle, eğitimli, donanımlı ekibimiz ve ekipmanımızla Muğlamız için hazırız.

Bodrum ve Fethiye başta olmak üzere birçok ilçeye büyük bütçeli altyapı yatırımları yapılıyor. Bunlar ne zaman tamamlanacak ve 2022 yılında da yatırımları görmeye devam edecek miyiz?
Muğla, Akdeniz’de yıldız olabilecek coğrafi koşullara sahip. Muğla’nın altyapısını kesinlikle halletmemiz gerekiyordu. Kanalizasyon, su arıtma ve çevre ile ilgili önemli yatırımlar için kolları sıvadık. Ula, Kavaklıdere altyapı yatırımları tamamlanırken, Bodrum, Fethiye, Yatağan, altyapı yatırımlarımız devam ediyor ve 2022 yılı sonuna kadar tamamlanmış olacak. Dalaman, Datça, Milas Ören, Marmaris’teki altyapı yatırımlarımız da projelendirildi. Ölüdeniz’i kurtarmak adına Turizm Bakanlığı’yla birlikte burada bir arıtma tesisi kurduk. Arıtma tesislerinden çıkan suyun niteliği çok yüksek olduğu için yeşil alan ve ağaç sulamalarında kullanabilir durumdayız.

Muğla ve Milas’ta katı atık depolama tesisini kurduk. Bodrum’da sürekli yangın olan çöp depolama alanını bize tahsis edildikten sonra revize ettik. Bodrum çok önemli, çünkü Turgutreis’in hiçbir altyapısı yok. Bodrum’un daha önce yüzde 41 olan kanalizasyon ve arıtma kapasitesi, teknolojik olarak var olanlarında iyileştirilmesiyle beraber yüzde 91’e çıkıyor.