Kalp yetmezliği hastasına sıkı takip
Kalp yetersizliği olan hastalarda, yapay zeka ve giyilebilir teknoloji kullanarak hastalığın ilerlemesinin önüne geçmeyi hedefleyen bir proje hayata geçti. Proje ile kalp yetersizliğinin gelişimini engellemek, ilerlemesini yavaşlatıp yaşam süresini uzatmak, yaşam kalitesini artırmak amaçlanıyor.
Sibel BAHÇETEPE
Kalp yetersizliği ülkede sık görülen kronik hastalıklardan biri. Türkiye'de erişkinlerin yüzde 3 ila 5'inde görülen hastalığın görülme sıklığı yaşın artmasıyla birlikte yüzde 10'lara kadar çıkıyor. Kalp yetersizliği, bir yıl içinde yüzde 30 kadarı artan şikâyetlerle kötüleşiyor. Hastalığın seyri de geç kalındığında daha kötü oluyor. Bu verilerden yola çıkan Marmara Üniversitesi (MÜ), yapay zeka ve giyilebilir teknolojiyi kullanarak hastalığın ilerlemesini, erken tespit edilmesini hedefliyor.
ÖNEMLİ BİR SORUN
Epidemiyolojik verilere göre, hastaneye başvuran her iki kalp yetersizliği hastasından biri sonraki 5 yıl içinde yaşamını yitiriyor. Kalp yetersizliği hastalığı aynı zamanda 65 yaş üstü kişilerde en sık hastaneye yatış nedeni olarak saptanıyor. Bu durum, bu hastalığın erken teşhis ve tedavisini daha da önemli hale getiriyor. Bu veriden yola çıkan MÜ, giyilebilir teknoloji kullanılarak kalp yetersizliğinin yapay zekâ ile daha erken tespit edilmesini sağlayacak Proheart-Al adlı projeyi hayata geçirdi. Beş üniversitenin katkı sunacağı projede, üzerindeki sensörler aracılığıyla kalbe ait bazı biyolojik verileri anlık izleyebilen ve aynı zamanda bu ölçümleri kaydedebilen giyilebilir teknoloji kullanılacak ve elde edilen biyolojik veriler, klinik takip verileri ile yapay zeka temelinde algoritma geliştirilecek. M.Ü Hipertansiyon ve Ateroskleroz Eğitim, Uygulama ve Araştırma Merkezi (HİPAM) Müdürü Prof. Dr. Ali Serdar Fak ise kalbin kasılma veya gevşeme performansının azalması nedeniyle doku ve organlara gerekli, yeterli kanı gönderememesi sonucu ortaya çıkan kalp yetersizliğinin ülkemizde ve dünyada en sık görülen kronik sağlık sorunlarından biri olduğunu söyledi. Fak, şöyle devam etti: "Hipertansiyon, şeker hastalığı, obezite, kalp damar hastalığı, kronik akciğer hastalığı, kronik böbrek yetersizliği, kalp kapak hastalığı, kalp ritim bozuklukları, kalp kası hastalığı veya doğumsal kalp hastalığı kalp yetersizliği sebepleri arasındadır. Kronik kalp yetersizliğinin seyrinde klinik kötüleşmeler yaşanabilir; hastalar artan şikayetlerle sık olarak acile başvurur. Bu nedenle takipte olası kötüleşmenin erken fark edilmesi çok önemlidir. Geçen yıl HİPAM olarak MÜ Tıp Fakültesi Kardiyoloji Anabilim Dalı ve Mühendislik Fakültesi ile birlikte biyolojik verilerden kalp yetersizliğini tespit edebilen bir yazılım geliştirdik. Bu projemizde ise kronik kalp yetersizliği hastalarında klinik kötüleşmeyi daha erken fark edecek bir yazılım geliştirme amacındayız. Beş klinik merkezle birlikte hastaları takip edeceğiz ve giyilebilir teknoloji ile elde ettiğimiz verileri kullanacağız. Gerçek verileri önceden planlanmış şekilde kullanacağımız için değerli sonuçlara ulaşacağımıza inanıyoruz. Çok disiplinli bir yaklaşımla hayata geçirdiğimiz bu projede giyilebilir cihazlar ve yapay zekâ gibi yenilikçi teknolojiler sayesinde kronik kalp yetersizliği hastalarının takibinde ‘karar destek sistemi’ oluşturmayı hedefliyoruz. Kalp yetersizliği gelişimini engellemek, gelişmişse ilerlemesini yavaşlatmak, yaşam süresini uzatıp yaşam kalitesini yükseltmek için üzerimize düşen sorumluluğu yerine getirmeye devam edeceğiz.”