12 Kasım 2018 Pazartesi günü BirGün’de yayınlanan yazımda kamuda 744 bin taşeron işçinin kadroya alındığını. 275 bin işçinin ise kadro alamadığını yazdım. Dün (13 Kasım 2018) Sözcü’de Erdoğan Süzer imzalı yayınlanan haberde ise kadroya alınan kamu taşeron işçi sayısının 420 bin olduğu belirtildi. Bir gün arayla aynı konuda yazılan iki haberde yaklaşık 325 bin kişilik fark vardı. Benim yazıma göre 275 bin kamu taşeron işçisi kadro alamamıştı. Süzer’in haberine göre ise 600 bin.

Kamuoyunun doğru bilgilendirilmesi için bu farkın nereden kaynaklandığının açıklığa kavuşturulması gerekiyor. İki haberdeki fark ihmal edilemeyecek kadar büyük. Gerek taşeron işçilere ve gerekse kamuoyuna karşı hissettiğim sorumluluk gereği bu açıklamayı kaleme aldım. Hemen belirteyim iki haberde yer alan iki farklı veri, kullanılan araştırma metodunun farkından kaynaklanıyor. Kadroya alınması planlanan işçilerin yaklaşık 450 bini yerel yönetimler bünyesinde taşeron işçilerdi. Bunlar Belediye İktisadi Teşekküllerinde (şirketlerinde) (BİT) kadroya alınacaktı. Diğer taşeron işçiler ise merkezi yönetim bünyesinde kadroya alınacaktı.

Kaç taşeron işçinin kadroya alındığı konusu uzun zamandır merak ettiğim bir konuydu. Buna ilişkin verileri TÜİK İşgücü Araştırması ile Hazine ve Maliye Bakanlığı Bütçe ve Mali Kontrol Müdürlüğü (BUMKO) kamu kadro verilerinde bulmak mümkündü. Ancak BUMKO verilerinde bir sorun vardı. Merkezi idare açısından kadroya alınan taşeron işçilerin sayısını görmek mümkündü. Ancak yerel yönetimlere ilişkin kadro verileri bir türlü güncellenmiyordu.

Haziran 2018 itibariyle 2017 Aralık ayına göre yerel yönetimlerde 60 bin kişilik işçi artışı görülüyordu. 450 bin yerel yönetim işçisinin sadece 60 bini BİT’lerde kadroya alınmış olamazdı. 450 bin belediye taşeron işçisinin 390 bini elenmiş olamazdı. Merkezi idarede ise 350-400 bin arası yeni işçi kadroya alınmış gözüküyordu. Bu kadar büyük fark olamazdı. İstatistiklerde bir sorun vardı. Nitekim DİSK Genel-İş Araştırma Dairesi bu işin peşine düştü. Yaptıkları girişimler sonucunda, henüz yerel yönetimlerde kadroya alınanların BUMKO tarafından istatistiklere işlenmediğini öğrendiler. Diğer bir ifadeyle kamu kadro istatistiklerinde yerel yönetimlerde kadroya alınan işçiler yoktu. Bazen sadece görünen verilere dayanarak analiz yapmak yanıltıcı olabilir. Olgunun arka planına bakmak, hayatın olağan akışına aykırı bir veriden kuşkulanmak gerekir.

Bunun üzerine CİMER üzerinde SGK’ye başvuran DİSK Genel-İş Araştırma Dairesi 696 sayılı KHK kapsamında 744 bin 342 işçinin merkezi ve yerel yönetimlerde kadroya alındığına ilişkin resmi bir cevap aldı. Dolayısıyla SGK’nın kayıtlara dayanan resmi verilerine göre toplam (merkezi ve yerel yönetim) kadroya alınan kamu taşeron işçi sayısı 744 bin 342’dir. Ben de dünkü yazımda bu veriyi kullandım. Devletin verdiği net resmi bilgi budur. BUMKO istatistikleri hatalı ve eksiktir. Dolayısıyla Sözcü’deki habere konu olan veriler hatalıdır. Kuşkusuz gazeteci kamuya açık resmi bir kaynakta yer alan bir veriyi kullanılabilir. Ancak bir gün önce BirGün’de manşet olan ve bir hafta önce DİSK Genel-İş raporunda yer alan bilgileri görmeden yapılan haber kaçınılmaz olarak eksik oluyor. Ekonomi alanında çarpıcı haberlere imza atan, deneyimli ve titiz bir gazeteci Erdoğan Süzer sadece Maliye Bakanlığı verilerine baktığı için oldukça farklı bir haber yapmış oldu.

Sonuç olarak Sosyal Güvenlik Kurumu verilerine göre 744 bin 342 kamu taşeron işçisi (merkezi ve yerel yönetimlerde) kadroya alınmış yaklaşık 275 bin işçi kadrosuz kalmıştır.