Kan Çiçekleri: Gelincikler
Baharın ilk açan en güzel, en mütevazı kır çiçeği o, Ne çapa ister, ne gübre, ne de su, Özgür mü özgürdür ruhu, Boz toprakta, kayalıkta, asfalt yolda, Hatta derin bir uçurumun kenarında, Çıkıverir ansızın karşımıza, Maalesef ömrü çok kısa, Çanak çatlatan, yabani lale, gelin gülü de derler ona, Al bir ipek kadife gelinlik içinde boynunu bükmüş bir Anadolu gelini gibi narin ve nahif, Yoksa ak bir çiçekti de insanlığın öldürme arzusuyla mı dönmüş rengi kan kırmızısına? O yüzden mi en çok savaş alanlarında açar kan çiçekleri? Türkülerde, şiirlerde, ağıtlarda, mitolojide, sanatta Açar her bahar yediveren kan çiçekleri...
Mitolojik Hikâyesi
Daha önceki yazılarımdan “nar”ın mitolojide geçen hikâyesini hatırlar mısınız? Bereket tanrıçası Demeter, ortadan kaybolan kızı Persephone’yi bulmak için yollara düşer. Kızının, yeraltı tanrısı Hades’in yanında esir düştüğünü öğrenir. O kadar üzgün ve uykusuzdur ki yeryüzünün bereketi kesilir ve kıtlık başlar. Demeter’in uykusuzluğu karşısında yeryüzündeki kıtlığı fark eden uyku tanrısı Hypnos, yere bir tohum atar ve bu tohumdan kırmızı çiçekler açar. Bildiniz! Bu çiçekler gelinciktir. Hypnos, açan bu çiçekleri toplar ve Demeter’e bir gelincik çayı hazırlar. Çayı içen Demeter, derin bir uykuya dalar. O sırada Zeus kararını açıklar; Persephone, yılın üçte ikisini annesi Demeter ile kalan üçte birini Hades ile geçirecektir. Bu sayede toprak yeniden bereketlenir ve Persephone yeryüzüne her çıktığında Demeter baharı getirmiş olur. Gelincik çiçeğinin mitolojide uykuyla ilişkilendirilmesi boşuna değildir. Cevabı şifa bölümünde...
Şifası
Özellikle taç yapraklarında rhoeadic ve papaveric asitler olan gelincik çiçeği hafif bir yatıştırıcıdır. Uykusuzluğu giderir. Sakinleştirici etkisi vardır. Deri hastalıklarının tedavisinde, özellikle yanık tedavisinde oldukça etkilidir. Grip ve soğuk algınlığı gibi rahatsızlıklara iyi gelir. İştah açar.
Arasında Gelincik Kurumuş Bir Kitap
Sevmek, yaşamın bizi sürüklediği uçurumun kıyısında tutunduğumuz o incecik gelincik sapı, ölümle dirim arasındaki baş dönmesidir. Üstümüze yürüyen duyarsızlığın o siyah ordusuna karşı, yürek çarpıntılarından oluşturduğumuz ışıklı bir korunaktır.
İnsanın Acısını İnsan Alır, Şükrü Erbaş
Gelincik Günü
Gelincik Günü, I. Dünya Savaşı sonrası bugünkü adıyla İngiliz Milletler Topluluğu tarafından görev sırasında ölen silahlı kuvvetleri üyelerini anmak amacıyla 1920 yılında ilan edilen resmi bir anma günüdür. Her yıl 11 Kasım tarihinde kutlanır.
Gelincikli Bir Şiir
Seni düşünürken
Bir çakıl taşı ısınır içimde
Bir kuş gelir yüreğimin ucuna konar
Bir gelincik açılır ansızın
Bir gelincik sinsi sinsi kanar
Dol Karabakır Dol, Bedri Rahmi Eyüboğlu
Gelincikli Bir Şarkı
Topraktan mı sürmüş candan mı kopmuş
Açar yediveren kan çiçekleri
Türkü mü, şiir mi, ağıt mı yoksa
Açar yediveren kan çiçekleri
Türkü mü, şiir mi, ağıt mı yoksa
Açar yediveren kan çiçekleri
Bölük bölük olmuş çaylar dereler
Hiçbiri denize varabilmezmiş
Duvarın dibinde bir yaralı gül
Gülleri solduran gülebilmezmiş
Duvarın dibinde bir yaralı gül
Gülleri solduran gülebilmezmiş
Bu şehrin üstünü duman sis almış
Tomurcuk çiçekler kana belenmiş
Dağlar çiçek açmış, usta dert açmış
Umudun goncası kan çiçekleri
Dağlar çiçek açmış, usta dert açmış
Umudun goncası kan çiçekleri
Zülfü Livaneli’nin 1987 yılında çıkan, “Gökyüzü Herkesindir” adlı albümünde yer alan Kan Çiçekleri şarkısını bugün tekrar dinlemenin tam zamanıdır.
Sanatta Gelincik:
Zülfü Livaneli’nin “Kan Çiçekleri” isimli eserini, sanatçı Abidin Dino’nun Kan Çiçekleri sergisini gezdikten sonra sergiden ilham alarak bestelediğini biliyor muydunuz?
Gelincik Şerbeti Tarifi
100 gram gelincik yaprağı 2 su bardağı toz şeker 1 su bardağı su 1 tatlı kaşığı limon tuzu
Bozcaada gelincik ve gelincikten elde edilen gelincik şerbeti ile ünlüdür. Gelincik şerbeti için gelincik yapraklarını yıkayalım. Siyah kısımlarını kopartıp kırmızı yapraklarını 1,5 litrelik bir şişenin içine dolduralım. Şişenin ağzına kadar su doldurup kapağını kapatıp, güneş gören bir yerde bekletelim. 10 gün sonra bir tencereye toz şeker, su ve limon tuzu koyup kaynatalım. 2 dakika boyunca kaynayan şerbetin üzerine gelincik suyunu süzerek döküp karıştıralım. 5 dakika sonra tencereyi ocaktan alıp gelincik şerbetini sıcak olarak cam şişe/kavanozlara doldurup serin ve karanlık bir yerde saklayalım. Gelincik şerbetini soğuk olarak servis edelim. Afiyet olsun.
Kaynaklar
https://tr.wikipedia.org/wiki/Gelincik_(bitki)
http://www.tarifsandigi.com/tarifler/gelincik-serbeti-tarifi/
http://amacbukmen.blogspot.com/2014/06/kan-cicekleri.html
https://gecedergi.com/seher-kutlu/bir-melankolik-hayat-hikayesi-gelincik
Wikimedia Commons
https://www.avanosarastirmalari.com/rengini-atesten-alan-gelincik-cicegi/#_ftnref1
https://manifold.press/hirt-hisir-gelincik