Google Play Store
App Store

Davos’ta küresel kapitalistleri bir araya getiren 55. Dünya Ekonomik Forumu ‘‘Akıl Çağında İşbirliği’’ temasıyla başladı. WEF’ye göre dünyayı bekleyen en büyük tehlike “devlet temelli savaşlar” olurken Oxfam’in raporu, milyarderlerin servetine servet kattığını ortaya koydu.

Kapitalistler Davos’ta
WEF karşıtları, Davos kasabasına çıkan 28 numaralı karayolunu trafiğe kapatarak zirveyi protesto etti. (Fotoğraf: AA)

Dış Haberler

İsviçre’nin tatil beldesi Davos’ta kapitalistler, bu yıl da kendi yarattıkları sorunlara çözüm arayacak. Dünya genelinde 130’dan fazla ülkeden 3 bine yakın iş insanı ve siyasetçi ile akademisyenin bir araya geleceği 55. Dünya Ekonomik Forumu (WEF) zirvesi, “Akıl Çağında İşbirliği” teması ile Davos’ta başladı.

GÖZLER TRUMP’TA

20-24 Ocak’ta gerçekleşecek zirve kapsamındaki 220 oturumda, Donald Trump’ın başkanlık görevini devraldığı ABD’nin yeni politikaları, küresel işbirliğindeki parçalanma, ticaret politikaları, yapay zekâ ve teknolojik gelişmeler, temiz enerji dönüşümü ve merkez bankalarının para politikaları olmak üzere birçok konu ele alınacak. Pek çok ülkede iktidarların değiştiği 2024 sonrası düzenlenen zirvede popülizmin yükselişi, Ukrayna Savaşı ile Ortadoğu’da yaşanan kırılmalar da gündemde olacak.

Başta Çin, Kanada ve Meksika olmak üzere gümrük vergilerini artıracağını söyleyen Trump’ın 23 Ocak’ta zirveye canlı bağlanması beklenirken vereceği mesajlar büyük önem taşıyacak.

60 devlet başkanı ve başbakan dâhil yaklaşık 350’den fazla lider de Davos’taki zirvede olacak.

TÜRKİYE YER ALMAYACAK

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, Dünya Ticaret Örgütü Genel Direktörü Ngozi Okonjo Iweala, Uluslararası Para Fonu (IMF) Başkanı Kristalina Georgieva ve NATO Genel Sekreteri Mark Rutte toplantılarda yer alacak. Öte yandan kaynak arayışındaki Suriye’de yönetimi ele geçiren cihatçı Heyet Tahrir el Şam’ın (HTŞ) atadığı Dışişleri Bakanı Esad Hasan Şeybani de zirvede yer alacak.

Zirveye küresel sermaye çevresinden bin 600’e yakın temsilcinin katılacağın öngörülürken Türkiye iş dünyasından birçok temsilci de Davos’ta olacak. Öte yandan Türkiye’den üst düzey ekonomi yetkililerinin geçen yıl olduğu gibi İsrail’in Gazze’ye saldırıları nedeniyle bu yıl da katılmayacağı belirtilse de resmi bir açıklama yapılmadı.

EN BÜYÜK RİSK SAVAŞ

WEF Başkanı ve Üst Yöneticisi (CEO) Borge Brende bu yılki toplantının “jeopolitik gerilimler, ekonomik parçalanma ve hızlanan iklim değişikliği nedeniyle büyük bir küresel belirsizliğin yaşandığı bir döneme denk geldiğini” belirtti.

Zirve öncesi WEF’nin yayımladığı Küresel Riskler Raporu’na göre 2025’te dünya için en büyük risk, “devlet kaynaklı silahlı çatışmalar” olarak belirlendi. İkinci sırada iklim değişikliği kaynaklı aşırı hava olayları yer aldı. Trump’ın başlattığı ABD ve Çin arasındaki ekonomik savaşın küresel düzeydeki etkilerinin artacağı beklenirken jeoekonomik çatışma tehlikesi de listede üçüncü sırada geliyor.

∗∗

MİLYARDERLER SERVETİNE SERVET KATTI

Küresel sermaye temsilcilerini bir araya getiren Davos’taki zirve öncesi yayımlanan “Küresel Eşitsizlik Raporu” milyarderlerin 2024’te servetine servet katarken yoksul sayısının azalmadığını ortaya koydu. İngiliz sivil toplum kuruluşu Oxfam’in raporuna göre dünyadaki milyarder sayısı 2024’te 204 artarak 2 bin 769’a çıkarken küresel milyarderlerin servetleri sadece bir yılda 2 trilyon dolar arttı. Geçen yıl on yıl içinde ilk trilyonerin ortaya çıkacağını öngören Oxfam, son raporunda ise bu süre içinde en az beş yeni trilyoner olacağını belirtiyor.

Milyarderlerin servetlerinin yüzde 60’ını miras, tekel gücü veya yandaş bağlantılardan elde ettiğine dikkat çeken Oxfam, tarihsel sömürgecilik üzerinde de duruyor. Buna göre Avrupa’daki süper zenginlerin çoğu, servetlerinin bir kısmını daha fakir ülkelerin sömürülmesine borçlu. Küresel Kuzey ülkeleri, dünya nüfusunun yalnızca yüzde 21’ini oluşturmalarına rağmen küresel servetin yüzde 69’unu, küresel milyarder servetinin yüzde 77’sini kontrol ediyor ve milyarderlerin yüzde 68’ine ev sahipliği yapıyor.

GÜÇ YOĞUNLAŞMASI

Rapora göre giderek artan servet yoğunlaşması, milyarderlerin endüstri ve kamuoyu üzerinde daha fazla nüfuz sahibi olması ve tekelci güç yoğunlaşması bu dengesizliğin en önemli sebeplerini oluşturuyor.

Raporda görüşlerine yer verilen Oxfam International Genel Direktörü Amitabh Behar “Küresel ekonomimizin ayrıcalıklı bir azınlık tarafından ele geçirilmesi bir zamanlar hayal bile edilemeyecek seviyelere ulaştı. Milyarderleri durdurmadaki başarısızlık, geleceğin trilyonerlerini doğuruyor. Milyarderlerin servet birikim oranı -üç kat- artarken, aynı zamanda güçleri de arttı” ifadelerini kullandı.