1992’de ‘umut operasyonu’ adı altında Somali’ye müdahale ederek bu ülkeyi kaosa sürükleyen ABD, 27 sene sonra Mogadişu’da daimi temsilcilik açtı. ABD’nin bu hamlesinin arkasında Çin’in Doğu Afrika’ya olan ilgisi bulunuyor

Kara Şahin geri döndü!

Amerika Birleşik Devletleri yaklaşık otuz yıl sonra Somali’de tekrar daimi temsilcilik açtığını duyurdu. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Heather Nauert yaptığı açıklamada “Bu tarihi olay, Somali’nin son yıllarda gösterdiği ilerlemenin bir yansımasıdır” dedi. Büyükelçi olarak Donald Yamamoto’nun görevlendirildiğinin belirtildiği açıklamada, “Dönüşümüz, her iki ülkenin de yararına olacak istikrar, demokrasi ve ekonomik kalkınmaya ABD’nin bağlılığının göstergesidir” ifadeleri kullanıldı.
Washington, Somali’de çıkan iç savaş sonrasında 1991’de başkent Mogadişu’daki büyükelçiliğini kapatarak ülke ile ilişkilerini Kenya’da bulunan temsilcilikten yürütmeye başlamıştı. 1992’nin Aralık ayında ABD önderliğinde 30’dan fazla ülkenin aralarında bulunduğu yabancı kuvvetler ‘umut operasyonu’ adı altında Somali’ye girmişti. 1993’te operasyonlar devam ederken iki ABD helikopteri düşmüştü. Kara Şahin (Black Hawk) helikopterinin düşmesi sonucu 19 asker hayatını kaybetmiş, bunun üzerine ABD, 1994’te Somali’den çekilme kararı alırken, söz konusu olay Hollywood filmine bile konu olmuştu.

ABD’nin Afrika iştahı
Dünyanın en stratejik dar geçitlerinden biri olan ve küresel ticaret açısından önemli bir konuma sahip olan Bab-el Mendep Boğazı’na, Aden Körfezi’ne, Kızıldeniz ve Hint Okyanusu’na kıyısı bulunan Afrika Boynuzu ülkeleri’nden Somali’ye ABD ilgisi on yıllardır sürüyor. ABD, Afrika’da 2007’den beri aralarında Burkina Faso, Uganda, Etiyopya, Cibuti, Kenya ve Seyşeller de olmak üzere çeşitli ülkelerdeki radikal İslamcı grupları gözetlemek için 12 küçük üs kurdu.

Amerik’nın Afrika Boynuzu’ndaki varlığının, Doğu Afrika’da stratejik önemi bulunan çeşitli ülkelere yayıldığı görülüyor. Bu ülkelerdeki varlığı ise ‘Arap güvenlik kuşağı’ olarak isimlendirilen Somali’yi ele geçirme planının tamamlayıcı parçası niteliği taşıyor.

Bölgeye son yıllarda artan Çin ilgisi de ABD’nin geri dönmesinin en önemli nedenlerinden birisi. Çin son olarak Somali’ye komşu Cibuti’de askeri üs kurmuştu. Somali Türkiye açısından da önemli. AKP’nin işbaşına gelmesinin ardından artan bu ilgi sonraısnda Türkiye yurt dışındaki en büyük askeri üssünü de geçtiğimiz yıl Somali’de açmıştı.

Çok parçalı Somali
Merkezi yönetimin bulunmadığı Somali fiili olarak üç parçaya bölünmüş durumda. Kabileler, radikal İslamcı örgütler ve BM destekli hükümet ayrı ayrı yerleri kontrol ediyor. El Kaide bağlantılı El Şebab örgütü oldukça aktif.