Kaşıkla verdiler kepçeyle istiyorlar
KYK, öğrencilerin kredi borçlarına enflasyon farkını yansıttı. Öğrencilerin borçları katlanarak neredeyse üç katına çıktı. Doktora öğrencisi geri ödeme taksitinin bir asgari ücrete denk geldiğini söyledi.
Berkay SAĞOL
Yüksek enflasyon toplumun her kesimini zor durumda bırakıyor. Artan hayat pahalılığı, barınma krizi ve eğitim masraflarını karşılamak için mücadele eden üniversiteli gençler de bu yüksek enflasyondan etkileniyor. Kredi Yurtlar Kurumu (KYK), öğrencilere verdiği kredilerin geri ödemesine Üretici Enflasyonu’nu (ÜFE) yansıtarak bayramın ikinci gününde yeniden hesaplamasıyla, gençlerin borçları astronomik rakamlara dönüştü. Türkiye’de hali hazırda 5,5 milyon borçlu var ve bu borçluların 400 bini icralık.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre ÜFE nisan ayında yüzde 138,31 gerçekleşirken, yeni ödeme yapacak gençlerin de borcu bu oranda arttı. Mezun olma zamanına göre ise oranlar değişti. Geçen eylül ayında mezun olan bir öğrencinin borcu o zamanın enflasyonuna göre 22 bin TL’den 34 bin TL’ye çıkarken yeni mezun olan ya da olacak öğrencinin borcu 32 bin liradan 100 bin TL’ye yükseldi. Kredi peşin olarak kapatılsa bile ödenmesi istenen tutar 80 bin TL. 2016 yılında tıp fakültesine başlayıp 6 yıl boyunca toplamda 41 bin TL KYK kredisi alan ve 2022 yılında mezun olan bir öğrencinin borcu ise 152 bin TL’ye kadar yükseldi.
Öte yandan doktora öğrencilerinde de durum pek farklı değil. 2018 yılında doktora eğitimine başlayıp KYK kredisi alan bir öğrencinin bu süreçte aldığı 82 bin TL’lik kredi borcu 223 bin TL olarak hesaplandı.
MECBUREN ALINAN KREDİNİN SONUCU
Ege Üniversitesi’nde doktora öğrencisi olan ve ismini vermek istemeyen bir öğrenci enflasyon farkına ve geri ödeme rakamlarına tepki gösterdi. Öğrenci, “Lisans eğitimimi Türkiye’de tamamladım o zaman yine kredi almıştım ve o borcu kapattım. O dönem geri ödemeler çok daha makul seviyedeydi. Daha sonra yüksek lisans için yurtdışına gittim ve eğitimimi tamamladıktan sonra tekrar Türkiye’ye gelerek 2018 yılında doktora eğitimine başladım. Ailemin dar gelirli olması ve hayat pahalılığından dolayı yine kredi almak zorunda kaldım ve ortaya çıkan tablo maalesef bu. Akademik kadroya girersem rahatça ödeyeceğimi düşünüyordum hep ama şu anda kadro bulmakta neredeyse imkânsız gibi bir şey. Mevcut borçların güncellemesinin ardından ödeme planına baktığımda 2024 yılında ödemeye başlarsam aylık geri ödememin 5 bin 500 TL’yle başladığını gördüm. Şimdi hemen başlatsam yine benzer bir rakamla karşı karşıya kalacağım. KYK borcum için benden bir asgari ücret istiyorlar” dedi.
‘PARASIZ EĞİTİM HEPİMİZİN HAKKI’
Aldığı kredinin üç katı kadar borçlanan bir diğer öğrenci ise Zilan Akay. Akay, 5 yıllık eğitim hayatı boyunca 32 bin TL kredi aldığını ve önceki gece 100 bin 488 TL borçlu olduğunu söyledi. Akay şunları aktardı: “Borç ödemeleri için uğraşmaktan hiç geri durmamışlar. 2024 ve 2029 yılları arasında ay ay ne kadar ödeyeceğimize dair her bilgiyi paylaşmışlar. Kazandığımız okullara bin bir umutla giriyoruz. Ancak çok şanslı bir kesim hemen iş bularak hayallerine kavuşabiliyor. Geriye kalan biz gençler ise yıllarımızı iş arayarak, atanmayı bekleyerek ya da sürekli gelir gider hesaplayarak geçiyoruz. Ayrıca iş bulduğumuz koşulda dahi ülkenin içinde bulunduğu ekonomik krizden ve sürekli artık gösteren enflasyondan ziyadesiyle etkileneceğimizi de biliyoruz. Görüyoruz mevcut iktidar patronların borcunu silmek için tüm imkânlarını kullanıyor. Kendi şatafatlı hayatından asla ödün vermiyor. Ancak milyonlarca öğrenciyi karşısına almaktan hiç korkmuyor. Bu maddi yükü milyonlarca öğrenciye yüklemekten hiç çekinmiyor. Parasız eğitim hepimizin hakkı, bunun için mücadele edeceğiz.”
KYK BORÇLARI SİLİNSİN, EĞİTİM HAKTIR
Sol Parti KYK borçlarıyla ilgili açıklama yaptı. Yapılan açıklamada şöyle denildi: "Milyonlarca genç üniversite okurken geçinebilmek için KYK kredilerine başvuruyor. Devlet, üniversite okuyan gençlerin en temel ihtiyaçlarını karşılayabilmek ve hayat pahalılığına karşı koruyabilmek için herhangi bir çaba sarf etmek yerine, onları hayatları boyunca ödemek zorunda kalacakları yüksek faizli borçlara mecbur bırakıyor. Bugün, olanak bulamadığı için 30-40 bin liralık kredilerin altına imza atan gençler, mezun olmalarından itibaren 100 bin liraya varan borçlarla hayata başlıyor. Hükümet, hayat pahalılığına karşı gençleri korumak şöyle dursun, enflasyon farkını da yeni mezunların sırtına yüklüyor. Hiçbir genç, üniversite okumak için devlete borçlanmak zorunda kalmamalıdır. Eğitim, her yurttaşın en temel hakkıdır. Bu hak yalnızca kağıt üzerinde güvence altına alınamaz. Üniversite eğitimi alan gençlerin, bu süreçte en temel ihtiyaçları borç olarak yüklenmemeli kamusal bir hak olarak sağlanmalıdır.
Geçmişe dönük KYK borçlarının tamamı silinmeli, tüm KYK kredileri burslara çevrilerek üniversite eğitimi alan gençlerin tamamına sunulmalıdır."