Doların 6,85’te müdahaleler ile sabitlendiği dönemde döviz talebinde artış yaşandı. 10 Temmuz’dan 7 Ağustos’a kadar katılım bankası müşterilerinin dolar fonu yüzde 23,6 arttı.

Katılım bankalarında dolarizasyon daha fazla

Havva GÜMÜŞKAYA

Dolar kuru temmuz ayı boyunca frene basılmış gibi 6,85 TL’de sabit kaldı. Ancak dolar kurunun bu seviyede durakladığı yaklaşık bir buçuk ayı tasarruf sahipleri fırsata çevirdi. Dolara ilgi arttı, döviz borçlusu borcunu azalttı, elinde lira bulunan dolar aldı. Temmuz başından kur şokunun yaşandığı ağustos ayının ikinci haftasına kadar bankalarda bulunan yabancı para cinsinden vadesiz mevduat hesaplarında artış yaşandı.

Döviz cinsinden vadesiz mevduatların büyüklüğü temmuz başında 76,4 milyar dolarken 7 Ağustos’ta yaşanan kur artışına kadar yüzde 15,8’lik bir artışla 88,4 milyar dolara ulaştı.


Öte yandan bu dönemde İslami finans bankaları olan katılım bankalarında bulunan döviz mevduatlarının mevduat bankalarına göre daha hızlı arttığı gözlemlendi.

Katılım bankalarının fonlarında 10 Temmuz’da 9,3 milyar dolar kadar döviz bulunurken 7 Ağustos tarihinde bu tutar 11,5 milyar dolara ulaştı. 1 aydan daha kısa sürede bu bankaların müşterileri 2 milyar dolardan fazla döviz aldı. İlgili dönemde döviz hesaplarındaki artış oranı yüzde 23,6 oldu.
Bu artış mevduat bankalarında yüzde 14,8 ile sınırlı kaldı. 10 Temmuz’da mevduat bankalarında 67 milyar dolar değerinde vadesiz döviz mevduatı bulunurken bu tutar 7 Ağustos’ta76,9 milyar dolar oldu. Katılım bankalarında aynı dönemde yüzde 24,7’lik artış yaşanırken mevduat bankalarındaki artış oranı yüzde 19,2.

Vadeli döviz mevduatına talep az

Temmuz başında 125,7 milyar dolar olan yabancı para cinsinden vadeli mevduatlar, dolar/TL kurunun 7,27’ye çıktığı 7 Ağustos’a kadar 126,4 milyar dolara ulaştı. Vadesiz döviz hesaplarındaki döviz varlığı yüzde 15,8 artarken vadeli hesaplarda bu oran sadece binde 5,5’ta kaldı.

Dövize ilgi en çok İç Anadolu’da

Dolar sabitken artacak düşüncesiyle talep arttı, böylece bankaların döviz mevduatlarında bulunan döviz miktarı da arttı. En çok İç Anadolu illerinde yaşanan artışta listenin ilk sırasında Nevşehir yer aldı. Nevşehir’de toplam tasarruf mevduatlarının yüzde 60’ını döviz mevduatları oluşturdu. Mevduatların en fazla olduğu il olan İstanbul’da bu oranın yüzde 56 olması dikkat çekti.

Katılım bankalarının müşterisi doları sevdi

Ülkenin tümünde dolarizasyon hız kesmiyor. Ancak bu ilginin daha yoğun yaşandığı iller İç Anadolu illeri. Öte yandan dolarizasyon İslami Katılım Bankaları’nda diğer bankalara göre daha fazla. 2020’nin ikinci çeyrek sonu itibariyle bazı illerde katılım bankalarının hesaplarında tutulan dövizin toplam fonlara oranı yüzde 68’e kadar yükseliyor.

***

katilim-bankalarinda-dolarizasyon-daha-fazla-773681-1.

DOLARİZASYON NEDİR?

Bir ülkedeki yerleşik kişilerin değişim aracı, hesap birimi ve değer biriktirme aracı olarak kendi ulusal paraları yerine yabancı para kullanmalarıdır. Türkiye’de değişim aracı olarak iç piyasada genellikle Türk Lirası kullanılsa da artık değer biriktirmek amacıyla TL neredeyse tutulmuyor. Tasarrufların yarıdan fazlası yabancı para cinsinden.