Kaymaz’daki siyanür atık havuzuna yönelik dava süreci başladı

BURCU CANSU

Covid-19 salgını ile mücadele sürerken, Nisan ayında Eskişehir’in Sivrihisar ilçesinde Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) yönetimindeki Koza Altın İşletmeleri, yaşam alanlarının bitişiğine siyanürlü ikinci atık depolama tesisinin yapımına başladı. Siyanürlü atık depolama havuzunun durdurulması için Eskişehir Büyükşehir Belediyesi, Odunpazarı Belediyesi, Tepebaşı Belediyesi, Eskişehir Barosu ve TMMOB dava açtı.

TMSF’ye bağlı kayyum yönetimindeki Koza Altın İşletmeleri AŞ'nin Kaymaz Altın ve Gümüş Madeni İkinci Maden Atık Depolama Tesisi projesi için Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) raporu yayımlandı.

Eskişehir Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü bölgedeki mahalle muhtarlarına gönderdiği yazıyla toplam 40 hektar alan içinde 1 milyon 750 bin metreküp kapasiteli atık depolama havuzu projesinin ÇED raporuna ilişkin görüşlerini sordu. Bakanlık, siyanürlü havuzunun yapılacağı bölgedeki mahalle muhtarlarına itirazlar için 10 gün süre verdi. Mahallelerine sadece birkaç yüz metre uzaklıkta inşa edilecek dev siyanürlü atık havuzuna karşı çıkan Kaymazlılar imza toplamaya başladı. Virüs kapsamında insanların evlerine kapandığı bir dönemde zor şartlarda toplanan imzalara karşın “itiraz olmadığı” gerekçesi ile havuzun yapımına başlandı.

İş makinaları çalışıyor

ESKİŞEHİR ÇEVRE PLATFORMU EYLEM YAPTI

Kaymaz Mahallesi'nde yaşayanların hemen yanı başına yapılan siyanürlü atık depolama havuzuna tepki gösteren Eskişehir Çevre Platformu bileşenleri eylem yaptı. TMMOB, KESK, DİSK ve çevre platformu tarafından yapılan eyleme CHP Eskişehir Milletvekilleri Utku Çakırözer, Jale Nur Süllü, Tepebaşı Belediye Başkanı Ahmet Ataç, Odunpazarı Belediye Başkanı Kazım Kurt’un yanı sıra Eskişehir Barosu, Eskişehir Bilecik Tabip Odası da katıldı.

TMMOB Eskişehir İl Koordinasyon Kurulu adına konuşan Neşet Aykanat, "Kaymaz altın ve gümüş madeni ikinci kapasite artırımı projesi ve ÇED raporu iptal edilmelidir" dedi.

YERLEŞİM YERİNE 500-600 METRE YAKINLIKTA

Aykanat, 2001 Yılında bölge halkını yoğun karşı çıkmasına ve mücadelesine rağmen faaliyete geçirilen Kaymaz Altın ve Gümüş Madeni’nin KOZA Altın işletmeleri tarafından yönetilirken, şirketin FETÖ terör örgütü soruşturmaları ile bir süre üretimini durdurduğunu anımsattı. Şirketin Tasarruf Mevzuatı Sigorta Fonuna devredildikten sonra, hükümet tarafından Kayyum eliyle yönetilmesine tekrar başlandığını belirten Aykanat, şunları söyledi:

“Kaymaz siyanürlü altın üretim tesisi yöre halkının sağlığını hiçe sayarak büyümeye devam etmektedir. Bugün rezerv artışı ve işletmenin büyümesine bağlı olarak Kaymaz Altın ve Gümüş Madeni 2. Kapasite Artırımı Projesi ile mevcut siyanür atık havuzu yeterli gelmediği gerekçesi ile yerleşim yerine 500-600 metre yakınlıkta olan bir bölgede ikinci siyanür atık depolama havuzunu devreye almaya çalışmaktadır. Yeni proje ile 40 Hektar alana1.750.000 metreküp yeni bir siyanür atık havuzu planlanmış, tüm ülke korona salgını ile mücadele ederken, ÇED süreci gizli saklı ve jet hızıyla tamamlanarak 30 Nisan’da, mahalle ve yöre insanının itiraz süreci beklenmeden, Bakanlık onayı alınarak inşaatına başlanmıştır.

Siyanürlü altın işletmesi hem çevre halkını hem de bölgedeki diğer varlıkları tehdit ediyor. Özellikle bu varlıkların başında su geliyor. İşletme sırasında kullanılan ve yeni gölet için kullanılacak siyanürün Kaymaz Barajı’na ulaşarak içme ve sulama suyuna karışmasıyla bölgedeki tarım ve toplum sağlığını riske atmaya devam edecektir. Yerel halkın geçimini sağladığı tarım, hayvancılık ve mera alanlarının nasıl gerilediği, yok olduğu ve nereye geldiği ortadadır. Ağır metaller ve siyanürün, toprağa, suya, havaya geçerek insan yaşamını ve doğayı yok ettiğidir. İşletme çevresinde yaşayan yüzlerce insanın, yıllardır başta kanser olmak üzere çeşitli hastalıklarla mücadele ettiği açıktır. Kaymaz yöresine özgü ve dünya mirasına kayıtlı korunması gereken 13 çeşit endemik bitki türünün yok edilmesine asla izin verilmemelidir.”

TEPKİLER YÜKSELDİ

Eyleme katılan isimler tek tek itirazlarını dile getirdi.

CHP Eskişehir Milletvekili Jale Nur Süllü: Yeter artık demek için buradayız. Bu yürütmenin doğal kaynaklarımızı heba etmesine dur demek için buradayız. Çevreyi talan etmekte bahis görmeyenler çevreyi yaşanılmaz kılmak için ellerinden geleni yapıyorlar. Firmalara peşkeş çekerek yer altı kaynaklarına göz diktiler. Yeter artık!

CHP Eskişehir Milletvekili Utku Çakırözer: Birinci havuz demeye dillim varmıyor, burada yapılan resmen barajdır. Birincisi dolmuş ikincisini yapmak için yola çıkıldı. Bizler virüs nedeniyle evimizden çıkamazken raporlar yazılmış, sizin rızanız alınmadan dilekçeniz işleme dahi konulmadan, başvurular görmezden gelinip kimse itiraz etmedi denilerek ÇED raporu süratle geçirildi. Bizler Alpu’da verdiğimiz mücadeleyi kazandık, burada da kararlılıkla mücadele edip kazanacağız.

Tepebaşı Belediye Başkanı Ahmet Ataç: 1990’ların başında buradaki altın eylemlerinden bahsettik. O eylemler neticesinde altın arama yapılmamıştı. Yine aynı başarıya devam edeceğiz. Yaşam alanının bu kadar yakınında siyanür barajı kabul edilebilir değil. Bunun durdurulmasını sağlayacağız. Tarıma hayvancılığa yer altı suyuna zarar veren barajı kabul etmiyoruz.

Odunpazarı Belediye Başkanı Kazım Kurt: Dünya tarihinde insan zehirlemek için kullanılan bir kaç zehirden olan siyanür Kaymaz da depolanıyor. Hepimize zararı dokunacak bu baraja karşı koymalıyız.

Eskişehir Baro Başkanı Mustafa Elagöz: Eskişehir barosu sürecin başından beri takipçisidir. Devleti yönetenleri hukuka uygun davranmaya davet ediyorum. Yargılama süreci başladı. Baro bu yargılamanın tarafıdır.

Eskişehir Kent Konseyi Başkanı Nuray Akçasoy: 2 senelik mücadele ile Alpu’da kazandık. Hukuksal mücadele başladı. Bu siyanür hepimizi hepinizi zehirleyerek, biz buna izin vermeyeceğiz.

Eskişehir Tabip Odası Başkanı Akif Aladağ: Altıncılara sorarsanız siyanürün hiç zararı yoktur. Ancak saymakla bitmeyecek kadar çok zarar açar. 2001 ile 2020 arasındaki kanser verisini kıyaslamıyoruz, gizleniyor. Kaymaz halkında kaç çeşit kanser vardı simdi kaç çeşit var bilmiyoruz. Bu suyu içebilirsiniz diyenler size yalan söylüyor.

Çevre Derneği Başkanı Sadık Yurtman: Bilgilendirme toplantısında atık havuzunun çevreye zararını bildirildik ama dikkate alınmadı. Biz itirazlarımı ilettik. İtirazlarımız göz ardı edildi.

SES temsilcisi Yalçın Mutlu: Sağlık yoksa yaşam yok. 3 aydır evlerdesiniz. Sağlık emekçileri 24 saat hizmet veriyor. Farkına vardığınız gün hastaneye gelip yoğun bakıma yattığınız gün. Siyanürün sağlığa etkisi daha uzun zamanda kendini gösteriyor. Hastalıkların açığa çıkmasını beklemeden mücadele edilmeli.

KESK Temsilcisi Yaşar Akın: Yaşadığınız alanları korumanız gerekir. Doğa üzerinde en büyük parazit insandır. Yarım ve orman çalışanları olarak doğamızın yer altı ve yer üstü canlılarımızın yok edilmesine sessiz kalmıyoruz hayır diyoruz.