İskoçya’nın başkenti Edinburgh’de raflarında yalnızca kadın yazarlara yer veren bir kitapçı açıldı. Adı Rare Birds (Nadir Kuşlar). Projenin sahibi Rachel Wood’a göre, mesele kadın yazarları ilginin odağına koymak.

Kendimize ait bir kitapçı: Rare Birds

Ömür Şahin Keyif/Edinburgh

33 yaşındaki Rachel Wood, Kanada’da büyüdü. 12 yıl önce Edinburgh’e taşındı. Edinburgh Üniversitesi’nde yaratıcı yazarlık üzerine yüksek lisans yaptı. “Okumak ve yazmak benim için her zaman bir tutku oldu” diyen Wood, yedi yıl kadar bir ajansta metin yazarlığı yaptıktan sonra, bundan dört yıl önce, sadece kadın yazarların kitaplarını okuyucuyla buluşturan Rare Birds Kitap Kulübü’nü kurdu. Yıllık üyelikle çalışan bu sistemde okuyuculara her ay yalnızca kadın yazarların kaleme aldığı farklı kitaplar gönderiliyor. Wood, ay başında ise bu kitap kulübünün devamı niteliğindeki kitapçıyı açtı.

LİSTELERDE VE ÖDÜLLERDE EŞİTSİZLİK

Peki Wood neden yalnızca kadın yazarların kitaplarını okuyucuyla buluşturmaya karar verdi? Anlattığına göre her şey bir soruyla başladı: “Lisede ve özellikle üniversitede, İngiliz edebiyatı derslerinde verilen pek çok okuma listesinde erkek yazarların daha çok olduğuna tanık oldum. Okulda yeterince göremediğim için, kadınların eserlerine ilgi duymaya başladım. Bunun tam tersi olsaydı ne olurdu, diye sormaya başladım kendi kendime; listelerdeki yazarların çoğu kadın azı erkek olsaydı, ortaya farklı bir dünya görüşü çıkar mıydı?”

Wood’a göre, kadın yazarlar tarihsel olarak erkek yazarların gördüğü ilgiyi, takdiri görmüyor: “Yayıncılık endüstrisinde çalışan ve kitap yazan çok sayıda kadın var. Fakat bugün hâlâ içinde yaşadığımız kültür nedeniyle, erkeklere kadınlara olduğundan daha fazla otorite vasfı yüklüyoruz. Örneğin bir gazetede hafta sonu dört yeni kitap tanıtılıyorsa, bu yazıların çoğu erkek yazarların kitaplarıyla ilgili oluyor. Ödüller daha çok erkeklere veriliyor. Kadınlar prestij konusunda erkeklerle aynı yerde değiller. Bence bu durum gelişiyor ama yapılacak daha çok şey var.”

ERKEKLERİ DIŞLAMIYORUZ

Rare Birds kitapçısına Edinburghlü okuyucunun ilgisi gözle görülür düzeyde büyük. Wood çoğunlukla olumlu tepkiler aldıklarını söylese de ‘mansplaining’den de nasibini alıyor Rare Birds. Dükkâna akıl vermeye gelen erkekler olmuyor mu, diye soruyoruz. Çok az da olsa evet, diyor. “Keşke sadece erkeklerin kitaplarını satan kitapçı da olsa gibi şakalara maruz kalıyoruz. Bir kere de içeri giren bir erkek, o sırada dükkânda olan görevliye doğru yürüyüp, yazar olduğunu ve burada onun da kitabının satılması gerektiğini söyledi.”

Wood sözlerini bitirirken, projenin neden ortaya çıktığının altını bir kez daha çizme ihtiyacı duyuyor: “Yaptığımız şey erkekleri dışarıda bırakmak değil. Biz diyoruz ki, erkekler yüksek düzeyde ilgi görüyorlar, tanıtılıyorlar. Bu nedenle sadece kadın yazarlardan bahsedilecek, onları ilginin odağına koyacak küçücük bir alan yaratıyoruz.”