Kenti ayağa kaldırın

Maraş merkezli depremlerin üzerinden 2 yıl geçti. Depremde ağır hasar alan şehirlerden olan Adıyaman’da ise sorunlar hâlâ sürüyor. Toz bulutu içinde olan kentte inşaatlar ve enkazların gölgesinde hayat sürüyor. Birçok yerde yıkılan binaların bulunduğu arsalar boş halde. Çoğu binada ise güçlendirme çalışmaları sürüyor. Kent merkezindeki 35 konteyner kentte 55 bin 889 afetzede yaşıyor. Merkeze bağlı köylerdeki bireysel konteynerlerde de 14 bin 334 kişi kalıyor. Toplam 70 bin 223 kişi konteynerde.

Yerel seçimlerde AKP’den CHP’ye geçen kentin Belediye Başkanı Abdurrahman Tutdere, yıkık halde teslim aldıkları kenti yaşama döndürmek için ellerinden geleni yaptıklarını söylüyor. Tutdere, kentin sorunları ve projelerini BirGün'e anlattı.

Depremden sonra aslında hayalet bir şehri devraldınız. Devraldığınızda ne gibi eksiklikler vardı?

Olanak diye bir şey yoktu. Hâlâ olanaksızlıklarla mücadele ediyoruz. Deprem sonrasında şehrin, belediyenin kurumsal anlamda problemleri vardı. Binası yoktu, koordinasyonsuzluk söz konusuydu. Teknolojik altyapısı bayağı zayıftı. Biz bu tür yatırımları yaparak belediyeyi kurumsallaştırmak adına birtakım adımlar attık. Ekiplerimizi tahkim ettik, yapı kontrol ve ruhsat birimi başta olmak üzere yeni mühendisler çeşitli branşlarda görevlendirmeler yaparak eksikliği giderdik ve bu şekilde belediyemizi de sistemi çalışır vaziyete getirdik. Ve şu an da tüm ekiplerimiz yüksek bir performansla işlerini yapıyorlar.  Şehirde ciddi anlamda bir iyileşme ve dönüşme var.  Tabii bu sadece belediyenin çalışmasıyla da olacak iş değil. Merkezi hükümetin de yapması gereken işler var.

YURTTAŞ EVLERİNİ BEKLİYOR

Merkezi hükümetten belediyeye bir destek var mı?

Bizim sadece deprem ili olmamızdan kaynaklı ekstra bir desteğimiz şu anda yok. İller Bankası’ndan gelen ödenekle işlerimizi finanse ediyoruz. Kendi çalışmalarımızı yapıyoruz, projelerimizin hak edişlerini ödüyoruz. Deprem belediyelerinin hükümet tarafından ekstra verilen ödeneğinin artırılması gerekiyor.  99 depremlerinden sonra Ecevit hükümeti bile deprem illerindeki belediyelerin gelirlerini üç katına çıkaracak kanun çıkarmışlardı. Ve o şekilde deprem illerinin toparlanması süreci biraz hızlanmıştı. Bu dönem hükümetin de mutlaka öyle bir çalışma yapması gerekiyor. Deprem illerinin hem kapasite hem de kaynak konusunda güçlendirilmesi lazım. Çünkü deprem illerinin toparlanması iyi bir belediyecilik hizmetiyle mümkün olacaktır.

Şehrin yapı stoku ne durumda, şehrin kaçta kaçı yıkıldı?

6 Şubat depremlerine baktığımızda yapı stoku olarak en çok zarar gören şehirlerin, hatta istatiksel olarak baktığımızda oranların yüzde 65 ile aslında Adıyaman en çok yapının ağır hasar yıkım veya orta hasarlı olduğu bir kent. Kent merkezinde yaklaşık 39 bin konut yapılacak. Köylerde, köy evleriyle birlikte 83 bin tüm ilçe ve köylerle beraber. Burada tabii yoğun bir çalışma var. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile Emlak Konut tarafından inşa edilen TOKİ binaları var. Gelinen aşamada depremzedeler istenilen sayıda kalıcı konutlara yerleştirilemedi. Bu kışı da konteyner kentlerde geçirmek zorunda kalacak. Temennimiz bu yılın sonua doğru konteyner kentlerde yaşayan tüm vatandaşlarımızın kalıcı konutlara geçirilmesi. Vatandaşlarımızın artık rahatlamasını istiyoruz. Çünkü vatandaşlarımız psikolojik olarak rahatlamadığı sürece siz ne kadar hizmet üretirseniz üretin memnuniyet oranı mutlaka düşecektir.. Temennimiz hem belediyecilik anlamında hem de merkezi hükümetin yapacağı yatırımlar anlamında 2025 yılının şehrin daha da iyileştiği bir yıl olmasıdır.

Şu anda eve yerleşecek pozisyona gelenler sadece yüzde 10-15’lik bir kısım aslında. Bu konuda bir çağrınız olur mu?

Aslında Adıyaman’da yerinde dönüşümde de çok ciddi bir süreç var. Şu anda deprem illeri içerisinde yerinde dönüşümde birincisıradayız. Bakanlığın sağladığı 750 bin kredi, 750 bin hibe destekler anlamında belediyemizin de yoğun çabası oldu. Gün geçtikçe bu sayı daha da artacak. Vatandaşların aslında yerinde dönüşüme rağbeti de iyi. Bununla beraber hak sahibi olan vatandaşlarımızın taleplerini karşılayacak oranda evler yapılıyor ama bir taraftan da kiracılar var. Veya evi yıkıldığı halde tapu meselesi tapusu düzgün olmadığı için kendi evinin hukuksal durumu düzgün olmadığı için hiçbir hak alamayan vatandaşlar da var. Bu vatandaşların taleplerinin konut ihtiyaçlarının karşılanması da gerekiyor. Bizim belediye olarak aslında sosyal konut vaatlerimizde vardı. Ama sonra TOKİ ile yapmış olduğumuz görüşmede burada 5 bine yakın bir konut fazlalığının olacağı söylendi. Şu anda onun için sosyal konut projemizi şimdilik bekletiyoruz. Ama oradan o şekilde mağdur olan vatandaşlarımızın da konut talebinin karşılanacağını düşünüyorum.

Bir belediye binası olmadan belediye yöneten belki de tek belediyesiniz. Halkla konuştuğumuzda ‘gelir gelmez altyapı problemlerini çözmeye başladı’ diyorlar. Altyapı aslında deprem bölgesinde aslında çok önemli bir proje. Ne aşamada?

Başladık çok işimiz var. İçme suyunda 250 kilometrelik hattı değiştirdik. Buradan neredeyse Osmaniye kadar hat döşemiş olduk. Toplamda da yaklaşık 700 kilometre hat döşenecek, bu da buradan Ankara’ya kadar demek..Yani çok büyük bir hat. Kanalizasyon ve yağmur suyunda da aynı şekilde. Ciddi yol aldık. Yağmur ve içme suyunda 100 kilometreyi devirdik. Hızlı bir şekilde ekiplerimiz çalışıyor. Biz gerçekçi yaklaşmak zorundayız. Deprem görmüş kentin altyapısı darmadağın olan kentin üstyapılarını yapmak bu kente ihanet olur. Önce altyapıyı tamamlayıp sonra üstyapılarını yapacağız. Böyle bir anlayışla işe başladık ve şu anda da bu anlayışımızı sürdüreceğiz. Aksi haldi vatandaştan memnuniyetsizlikler doğacaktır. Yolların standartları düşecektir, toz da olacaktır, çukur da olacaktır. Biz aldığımız tedbirlerle bu mağduriyeti asgariye indirip çalışmalarımızı faaliyetlerimizi tamamlamayı hedefliyoruz. Bu konuda tabii biraz zamana da ihtiyacımız var. Bunların hepsini yapacağız, başaracağız planlı bir şekilde götürüyoruz.

Son olarak Adıyamanlıların talebi nedir?

Bu kentin ihtiyaçlarının karşılanması için dayanışmaya ihtiyaç var. Herkesin desteğine ihtiyaç var. Bu kentin çocuklarının birtakım ihtiyaçlarını karşılayacak, kırtasiye ihtiyacını karşılayacak hayırsevere de ihtiyacı var. Ve bu kente kreşler, gündüz bakımevleri yapacak hayırseverlere ihtiyaç var. Kentin fabrikalar kuracak, istihdam yaratacak işverenlere sanayicilere de ihtiyacı var. Velhasıl her alanda her sektörde dayanışmaya ihtiyacı var. Kentimizde dayanışma içerisinde olacak bütün kıymetli isimleri yürekli güzel insanları Adıyaman’la dayanışmayı büyümeye davet ediyoruz. Ve sizlere de teşekkür ediyoruz.