Kentsel dönüşümle tamamen yıkılan Sulukule’de yargı 12 yıl sonra bir kez daha iptal kararı verdi. İstanbul 9. İdare Mahkemesi, Sulukule ile ilgili kentsel dönüşüm kararına ‘onay’ veren Koruma Kurulu ile Fatih Belediyesi Meclis kararını iptal etti

Kentsel dönüşüm projesine 12 yıl sonra bir iptal daha

UĞUR ŞAHİN

İstanbul’da yüzlerce yıllık bir tarihe sahip olan ve dünyanın en eski Roman yerleşimlerinden biri sayılan Sulukule’de yargı, 12 yıl sonra bir kez daha iptal kararı verdi. Kararın gerekçesi, projenin 5366 sayılı yasa ile kamu yararına uygun olmaması.

Bin yıllık Roman Mahallesi olan Sulukule 2006’da başlayan ‘kentsel dönüşüm’ sürecinde tamamen yıkıldı. Bu yıkım sürecinde açılan onlarca dava açıldı. Yenileme projesi ilk kez, 26 Nisan 2012’de İstanbul 4. İdare Mahkemesi tarafından ‘kamu yararı olmadığı’ gerekçesiyle iptal edildi. Ancak Fatih Belediyesi, inşaata devam edebilmek için ilk projeden farkı olmamasına rağmen yeni bir proje hazırladı. İstanbul 2 No' lu Yenileme Alanları Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun 25 Temmuz 2012 tarih kararı ile bu proje de hızla onaylandı.

KAMU YARARINA UYGUN DEĞİL

Mahallenin hukuk mücadelesi ise devam etti ve ikinci projenin de iptali için dava açıldı. Sulukule Roman Kültürünü Geliştirme ve Dayanışma Derneği ile uzun yıllardır mahallede yaşayan üç Roman yurttaşın açtığı davada İstanbul 9. İdare Mahkemesi kararını verdi. Mahkeme, Koruma Kurulu kararı ile aynı zamanda bu kararın uygulanmasına onay veren Fatih Belediyesi meclis kararını iptal etti. Kararın gerekçesi ise projenin 5366 sayılı yasa ile kamu yararına uygun olmaması ve ortada bir ‘koruma’ bulunmaması olarak gösterildi.

kentsel-donusum-projesine-12-yil-sonra-bir-iptal-daha-623846-1.

HAK SAHİBİ SAYILMADILAR!

Karara ilişkin Sulukule Platformu’ndan yapılan açıklamada, şöyle denildi: “Sulukule ile ilgili yargının verdiği bu ikinci iptal kararı, anlaşılmaz bir şekilde, davacılardan iki mahalle sakinine belediyeye karşı dava açma hakkını tanımıyor. Gerekçe de, artık mülklerini kaybetmiş olmaları. Yani, sürecin başında mülk sahibi olan bu kişiler, yenileme projesi nedeniyle hukuka aykırı bir biçimde mülkleri zorla ellerinden alınmak suretiyle mülksüzleştirildikleri halde, karara göre artık mülk yani hak sahibi sayılmıyorlar. Dolayısıyla da, yenileme projesinin hukuksuz olduğu tescillenmesine rağmen haklarını aramak ve başlarına gelen felaketin hesabını sormak için ‘ehliyet’ sahibi değiller! Bu son karar, ilkinden de geç bir şekilde, tam 12 yıl sonra, geçtiğimiz günlerde geldi. Ne var ki, mahallenin o günlerde çocuk olan sakinleri artık birer genç oldu; birçok mahalle sakini evini, işini kaybetti, hayatlar savruldu, o günlerdeki baskı nedeniyle kimisi de yaşamını yitirdi.”

NE OLMUŞTU

Bin yıllık Roman Mahallesi ve UNESCO koruması altında olan Sulukule, Fatih Belediyesi’nin 5366 sayılı Yenileme Yasası’nın ‘en iyi ve ilk örneği olacağı’ iddiasıyla, 2006 yılında yıkılmaya başlandı. Yenileme Kurulu’nun 2007 ‘deki kararıyla onaylanan söz konusu projede, yaklaşık beş bin kişinin yaşadığı mahalle boş bir arsaymış gibi ele alandı. Mahalle sakinleri evlerinden zorla tahliye edilirken, ‘dönüşüm’ projesi UNESCO ile koruma kararları dikkate alınmadan hazırlandı ve hayata geçirildi.

kentsel-donusum-projesine-12-yil-sonra-bir-iptal-daha-623847-1.