Kimlik değil, halkçı vaatler kazandırdı
Katalonya’daki seçimlerde Başbakan Sanchez’in desteklediği Sosyalist Parti’nin zaferiyle bağımsızlık yanlılarının hâkimiyeti sona erdi. PSUC’den Navarro’ya göre kimlik siyasetinden yorulan halkın artık önceliği sosyal politikalar.
Umut Can FIRTINA
Yıllardır bağımsızlık tartışmalarıyla çalkalanan İspanya’nın doğusundaki Katalonya Özerk Yönetimi’nde hafta sonu düzenlenen erken parlamento seçiminde Başbakan Pedro Sanchez’in desteklediği Sosyalist Parti (PSC), 42 milletvekili kazanarak birinci oldu. Yüzde 58 katılımla gerçekleşen seçim sonrası bölgedeki bağımsızlık yanlısı partilerin parlamentoda yıllardır süren hâkimiyeti sona erdi.
PSC’nin zaferi bölge halkının öncelikli gündeminin Katalonya’nın bağımsızlığı olmaktan uzaklaştığına işaret ederken bunda Katalan bağımsızlığı siyasetinin getirdiği yorgunluk ile sosyal politikalara olan ihtiyacın artmasının etkili olduğu değerlendiriliyor.
Katalonya’daki bağımsızlık girişimlerinin öncü isimlerinden eski Katalonya Hükümet Başkanı Carles Puigdemont liderliğindeki Katalonya İçin Birlikte, 35 milletvekili kazandı. Bir diğeri olan Katalonya Cumhuriyetçi Solu (ERC) ise 20 sandalye elde etti.
seçim kampanyasını hâlâ sürgünde olduğu Fransa’dan yürüttü.
SİYASİ BELİRSİZLİK
135 koltuklu Parlamento’da hiçbir partinin 68 sandalyelik çoğunluğu elde edememesi nedeniyle hükümetin kurulmasına yönelik ittifak senaryoları masada. Siyasi atmosfer belirsizliğini korurken ekim ayında yeni bir seçim yapılması da ihtimaller arasında.
Bir araya gelseler de çoğunluğu sağlayamayan bağımsızlık yanlısı partiler ise şimdilik PSC ile ittifaka kapıları kapamış durumda. Seçim sonrası siyaseti bıraktığını açıklayan ERC’nin lideri ve Katalonya Özerk Hükümet Başkanı Pere Aragones, “PSC ve Junts’un aralarında anlaşması gerektiğini” savunuyor.
Katalonya’da 2017’de düzenlenen bağımsızlık referandumu sonrası sürgüne gitmek zorunda kalan Puigdemont ise seçimde ikinci sırada gelen partisi Junts ile bir Katalan hükümet kurmakta ısrarcı. Pugidemont, PSC lideri Salvador Illa’ya çekilme çağrısı yaparken karşılığında Başbakan Sanchez’in Madrid’deki hükümetini destekleme vaadinde bulunuyor.
Junts veya ERC’den herhangi biri Madrid’deki merkezi hükümete desteğini çeker, 2025’te bütçe meclisten geçmezse İspanya’da da yeni bir genel seçim riski bulunuyor.
SİYASİ GERGİNLİK KATALANLARI YORDU
İspanya Komünist Partisi’nin Katalonya kolu Yaşayan Katalonya Birleşik Sosyalist Partisi’nin Genel Sekreteri Eduard Navarro, BirGün’ün seçime ilişkin sorularını yanıtladı.
Katalan partileri güç kaybederken Sosyalist Parti Katalonya’da oyların büyük bölümünü nasıl kazanmayı başardı? Katalan halkının bu tercihinin sebebi neydi?
Sosyalist Parti’nin milletvekili sayısını yükseltmesini iki sebeple açıklayabiliriz. Birincisi, seçime katılım oldukça düşüktü, seçmenleri çekimser kalmaya iten tartışmalı “bağımsızlık sürecinden” önceki seviyelere geriledi. Bu aşamada seçmendeki yorgunluk ise oyların Sosyalist Parti’de yoğunlaşmasına yol açtı. Bağımsızlık yanlısı partilerin devam eden erozyonu halk desteğinin kaybına neden oldu. Buna Katalonya’nın başkanlığını yapan ve kötü yönetimiyle öne çıkan Cumhuriyetçi Sol Parti’nin (ERC) düşüşünü de eklememiz gerekiyor.
Yaşayan Katalonya Birleşik Sosyalist Partisi
Genel Sekreteri
Katalanların önceliklerinin değişimine ne sebep oldu?
Katalonya’daki döngüde yaşanan değişimi anlamak için, İspanya hükümeti ile Katalonya hükümeti arasında başlayan diyalog ilişkisini göz önünde bulundurmak ve değerini anlamak gerekiyor. Bağımsızlık liderleri hakkındaki yargı davalarının kaldırılmasıyla gelen yakınlaşma, Katalan toplumunun daha önceki sosyal uyumuna geri dönmesinde etkili oldu. Bu, ülkedeki sağ ve sol arasındaki çekişme arasında kalan “bağımsızlık” tartışmasının ulusal sorun olmaktan çıkması, ana siyasi eksenin yeniden sağ ve sol arasındaki mücadeleye, dolayısıyla sosyal politikalara dönüşmesi anlamına geliyor. Ekonomisi turizme bağımlı olan bölgelerin başında Katalonya geliyor ve buna bağlı yaşanan barınma krizi ile az ücret veren sezonluk işlerin istihdamdaki artan payı; hayat pahalılığı, ulaşım sorunları gibi sebepler daha çok öne çıktı.
Hiçbir partinin Katalan Parlamentosu’nda çoğunluğu sağlayamadığını göz önünde bulundurursak, Katalan hükümetinin geleceğine dair öngörünüz nedir?
Pazar günkü seçimden sonra gelecek belirsiz duruyor. Sosyalist Parti’nin diğer partilerle ittifak kurarak Katalan hükümetini kurma ihtimali büyük. Ancak diğer senaryolar da olası. Sosyalist Parti’nin önünde solcu Katalonya Cumhuriyetçi Solu (ERC) ve Madrid’deki hükümetin ortağı Sumar’ın Katalonya kolu olan Comuns ile solcu bir hükümetten bağımsızlık yanlısı Junts’a kadar geniş bir ittifak yelpazesi bulunuyor.
Seçimlerin sonucu bize Katalan toplumu ve Katalonya’nın geleceği hakkında ne söylüyor?
Bu sonuçlar birçok şeyi ortaya koyuyor, ancak iki tanesinin altını çizmek gerek: Birincisi, Katalan siyasetinin ana meselesi olan “bağımsızlık süreci” on yıl sonra sona erdi. İkincisi, Katalan toplumu, kamu hizmetlerinin güçlendirilmesi, göçmen nüfusun entegrasyonu veya ekolojik krizin etkilerinin ele alınması gibi konuları daha önemli görüyor.
Bir kez daha karışık bir siyasi senaryo ile karşı karşıya olsak da, yeni dönem sosyal politikaları ve hizmetlerin savunulmasını merkeze koyarak, toplumun karşı karşıya olduğu zorlukları sınıfsal bir perspektiften ele almanın yolunu açıyor. Daha ilerici politikaların olduğu bir toplumda ilerlemenin tek yolu budur.
