Kirletene bir ayrıcalık daha

Mülkiyeti EÜAŞ’a ait olan Soma B Termik Santralı, 22 Haziran 2015 tarihinde özel şirkete devredildi. 2015 yılında yapılan özelleştirme ile santralın hisseleri yüzde 100 oranında Konya Şeker Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’ne devredildi. Soma B Termik Santralı, özelleştirmenin ardından devasa kamu zararı ve çevre kirliliği iddialarının merkezine oturdu.

Sayıştay’ın Türkiye Kömür İşletmeleri Genel Müdürlüğü’nüm 2023 yılına yönelik mali denetimleri ise bir skandalı açığa çıkardı. Çok sayıda ayrıcalıktan yararlandırıldığı ileri sürülen Soma B Termik Santralı’nı işleten şirketin TKİ’ye olan borcunun 3 milyar TL’yi aştığı öğrenildi.

ANLAŞMAZLIK

Haziran 2015 tarihli Satış Sözleşmesi ile özelleştirilerek Konya Şeker Sanayi ve Ticaret A.Ş’ye devrolan Soma B Termik Santralu’na TKİ tarafından satılan kömür fiyatlarının belirlenmesinde anlaşmazlıklar yaşandığı belirtildi. Yaşanılan anlaşmazlıklar nedeniyle TKİ’nin şirketten, uzun zamandan beri kömür satış bedelini tahsil edemediği kaydedildi.

FAİZSİZ 3,2 MİLYAR TL

Santral işletmesi tarafından 19 Nisan 2023 tarihi itibarıyla TKİ’ye kömür satış bedellerinin ödenmediği açığa çıkarıldı. Bu kapsamda TKİ’nin şirketten alacağının, 31 Aralık 2023 tarihi itibarıyla 3 milyar 273 milyon 560 bin TL’ye ulaştığı bildirildi. Borcun, faizsiz toplam cari borcu ifade ettiği ifade edildi.

TEŞVİK VERİLMEMELİ

Şirketten alacakların tahsil edilememesi nedeniyle TKİ’nin finansal yapısının zora girdiğinin altını çizen CHP Milletvekili Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu, “Söz konusu firmanın TKİ'ye olan borcunun 10 milyar TL’yi geçtiği iddia ediliyor. Ayrıca borcunu ödeyemeyen bu şirket diğer taraftan da baca gazı filtresi takmamakta ısrar ederek yükümlülüklerini de yerine getirmiyor” diye konuştu. Santralın Somalıları, Kırkağaçları ve Akhisarlıları zehirlemeye devam ettiğini savunan Bakırlıoğlu, şunları söyledi:

“TKİ’ye borcunu ödemeyen, hava gazı filtresi takmayan firma bir de üzerine teşviklerle ödüllendiriliyor. Şirket geçmişte özelleştirmeden kaynaklı devlete olan borcunu ödeyememiş ve sonrasında borcu altı takside bölünmüştü. Bu işlemden dolayı oluşan kamu zararı 177 milyon doları geçiyor. Yani şirketin oluşturduğu kamu zararına rağmen, bu şirkete ısrarla teşvik veriliyor. Hem TKİ’ye olan borcunu ödemeyen hem de devlete olan borcunu ödemeyen, hava gazı filtresi takmayarak insanlarımızı zehirleyen bu şirketlerin bu şekilde teşvik edilmemesi gerekir.”

∗∗∗

CEZANIN 166 KATI TEŞVİK

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın 11 Kasım 2024 tarihinde yaptığı denetimlerin ardından Soma Termik Santralı’nın üç bacasında çevre mevzuatını ihlal eden baca gazı değerleri saptandı. Şirkete, toplam 1 milyon 393 bin 755 TL ceza kesildi. Ancak şirkete, 1,3 milyon TL ceza yediği 20224 yılında verilen teşviklerin toplam tutarı 232 milyon 60 TL olarak kayıtlara geçti.