KİT’ler ve özelleştirme programındaki kuruluşların borçları üç ayda 8 milyar TL daha arttı. 132,5 milyar TL’ye ulaşan borçların en büyük bölümü 39 milyar TL ile bankalara. KİT’ler faiz giderlerine bile dayanamıyor.

KİT’ler borç batağında: Önce batır sonra sat

Nurcan Gökdemir

Türkiye Elektrik İletim A.Ş.'nin özelleştirme kapsamına alınmasının ardından Kamu İktisadi Teşekkülleri (KİT) yeniden gündeme geldi. AKP iktidarının özelleştirme tercihi sonucu birbiri ardına elden çıkartılan kamu iktisadi teşekküllerinden geriye kalanlar da borç içinde yüzüyor. KİT’ler ile özelleştirme programına alınan kuruluşların borçları üç ayda 124,8 milyar TL’den 132,5 milyar TL’ye çıktı.


BORÇLAR 2,5 KATI ARTTI

Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından 2021 yılının ilk çeyrek sonuçlarına göre, KİT’ler ile özelleştirme çalışmaları süren kamu kuruluşlarının 2017 yılında 49 milyar lira olan borçları beş yılın sonunda 2,5 katı arttı. 2018’de 78,7 milyar TL, 2019’da 100,7 milyar TL, 2020’de 124,8 milyar TL olan borçlar 2021’in ilk çeyreğinin sonunda 132,5 milyar TL’ye fırladı.

Bunun 100,7 milyar TL’si iç borçlar, 25,7 milyar TL’si de dış borçlardan oluşuyor. İktidarın bilinçli tercihleri ile batağa sürüklenin bu kuruluşlardan en büyük alacaklı ise ticari bankalar. Üç aylık artışın büyük bölümü de bankalara olan borçlardan kaynaklandı. Bankalara borçlar 5.5 milyar TL’lik artışla 33.5 milyar TL’den 39 milyar TL’ye çıktı. Bunu 26.4 milyar TL ile gerçek ve tüzel kişilere, 23.8 milyar TL ile de resmi kuruluşlara olan borçlar izliyor. 14.8 milyar TL kamu işletmelerine borçlanan kuruluşların 2 milyar TL vergi borcu,, 260 milyon lira da çiftçilere borcu bulunuyor.

Kit’ler ile özelleştirme programındaki kuruluşların 25.7 milyar TL’lik dış borçlarının 20.6 milyar TL‘sinde Hazine garantili borçlardan oluşuyor.

AKP’LİLER DOLDU

Öte yandan borçları sürekli artan KİT’lerin yönetim kadroları ise genellikle AKP’li ya da AKP’ye yakın isimlerden oluşuyor. Kamu varlığı olan bu kuruluşlar hızla batağa sürüklenirken yönetim kadroları “seçilmiş kişiler” için “Arpalık” görevi görüyor.

***

Kuruluş listesi

Özelleştirme kapsamındakiler: Sümer Holding , Ankara Doğal Elektrik Üretim ve Ticaret A.Ş., Doğusan Boru Sanayii ve Ticaret AŞ , Türkiye Şeker Fabrikaları AŞ, Türkiye Denizcilik İşletmeleri AŞ.

Diğer KİT’ler: Makina ve Kimya Endüstrisi Kurumu, ETİ Maden İşletmeleri, Türkiye Taşkömürü Kurumu, Türkiye Kömür İşletmeleri, Elektrik Üretim AŞ, Türkiye Elektrik İletim AŞ, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı, BOTAŞ, TMO, ÇAYKUR, Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü, Et ve Süt Kurumu, Devlet Malzeme Ofisi, TCDD, TÜRASAŞ, DHMİ, Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü, TEMSAN

***

1,3 Milyar tl görev zararı

KİT’lerin ve ilgili kuruluşların, iktidarın verdiği kömür dağıtımı, destekleme alımı gibi görevleri yapmaktan kaynaklanan görev zararı şöyle gerçekleşti:

kit-ler-borc-bataginda-once-batir-sonra-sat-896560-1.