KİT’lerin yıllık zararı yüzde 91 arttı

Nurcan Gökdemir

İzmir İktisat Kongresi’nde alınan kararlar doğrultusunda kurulan Kamu İktisadi Teşebbüsleri’nin (KİT) büyük bölümü AKP iktidarlarının siyasi tercihlerinin sonucunda yok oluyor. Yıllardır izlenen bilinçli politikalar ve kötü yönetim nedeniyle KİT’lerin bilançoları 2018 sonunda tarihi zarar yazdı. 2018’de KİT’lerin zararı yüzde 91 artarak 11 milyar TL oldu.

Sayıştay, TBMM adına KİT’lerde yaptığı denetime ilişkin genel raporunu hazırladı. 2018 yılında, 17 iktisadi devlet teşekkülü, beş müessese ve dört bağlı ortaklık ve 2 kamu iktisadi kuruluşu olmak üzere 28 KİT Sayıştay tarafından denetlendi.
KİT’lerin faaliyetleri sonucu ortaya çıkan zararda tarihi rekor kırıldı. 2016’da 3.8 milyar TL olan dönem zararı 2017’de yüzde 48.9’luk artışla 5.7 milyar TL’ye çıktı, 2018 sonunda ise 11 milyar 93 milyon TL’ye fırladı. Zarardaki bir yıllık artışın oranı yüzde 91 oldu.

Denetlenen kamu iktisadi teşebbüslerinden zarar edenlerin sayısı da geçen yıla göre arttı. 2017’de 16 olan zarar eden kuruluş sayısı 2018’de 18’e çıktı. 2.5 milyar TL ile TCDD en fazla zarar eden KİT olurken bu kurumu 2.4 milyar TL ile BOTAŞ, 1.6 milyar TL ile de EÜAŞ izledi. En çok kâr elde eden kuruluşlar ise sırasıyla TOKİ (7,1 milyar TL), TPAO (5,7 milyar TL) ve Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü (3,3 milyar TL) oldu.

KİT’lerin zarar tutarları (TL)

>>TCDD: 2,5 milyar
>>BOTAŞ: 2,4 milyar
>>EÜAŞ: 1,6 milyar
>>Türk Şeker: 1,3 milyar
>>TCDD Taşımacılık: 9 milyon
>>Çaykur: 657 milyon
>>Et ve Süt Kurumu: 491 milyon
>>TTK Karadon: 321 milyon
>>TTK Kozlu: 211 milyon
>>TTK Üzülmez: 187 milyon
>>TTK Armutçuk: 105 milyon
>>TTK Amasra: 71 milyon
>>TEDAŞ: 41 milyon
>>Sümer Holding: 10 milyon
>>TİGEM: 9 milyon
>>Arıcak Turizm: 583 bin
>>TTK Genel Müdürlüğü: 213 bin